1036

27-nji bap

1036

27-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Ylym (ortadan ýok edilip) alynýança, ýer titremeler ýygy-ýygydan bolup köpelýänçä, wagt ýakynlaşýança, pitneler ýüze çykýança we “harj” köpelýänçä – bu adam öldürmekdir we baýlygyňyz şeýle bir köpelip suw ýaly bolup akýança, Kyýamat gopmaz”.

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَبُو الزِّنَادِ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «لاَ تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى يُقْبَضَ العِلْمُ، وَتَكْثُرَ الزَّلاَزِلُ، وَيَتَقَارَبَ الزَّمَانُ، وَتَظْهَرَ الفِتَنُ، وَيَكْثُرَ الهَرْجُ - وَهُوَ القَتْلُ القَتْلُ - حَتَّى يَكْثُرَ فِيكُمُ المَالُ فَيَفِيضَ. «

1037

27-nji bap

1037

27-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Allahym! Biziň Şamymyzy we Yemenimizi mübärek et!” diýdi. Adamlar: “Nejdimizem” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Ýer titremeler, pitneler şol ýerde bolar we şeýtanyň şahy şol ýerden dogar” diýdi.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ المُثَنَّى، قَالَ: حَدَّثَنَا حُسَيْنُ بْنُ الحَسَنِ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ عَوْنٍ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ: «اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي شَامِنَا، وَفِي يَمَنِنَا» قَالَ: قَالُوا: وَفِي نَجْدِنَا؟ قَالَ: قَالَ: «اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي شَامِنَا وَفِي يَمَنِنَا» قَالَ: قَالُوا: وَفِي نَجْدِنَا؟ قَالَ: قَالَ: «هُنَاكَ الزَّلاَزِلُ وَالفِتَنُ، وَبِهَا يَطْلُعُ قَرْنُ الشَّيْطَانِ«

Salgylanma:

• Ýagny bu diýdigi şeýtan öz güýjini şol ýerlerde görkezer we şol ýerden özüniň ýaranlary çykar.

1038

28-nji bap

1038

28-nji bap

Zeýd ibn Halid El-Juheniden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Hudeýbiýýede, gije ýagan ýagyşdan soň, biziň bilen ertir namazyny okady. Namaz okap bolandan soň Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem adamlara tarap öwrülip: “Robbuňyzyň näme diýenini bilýärmisiňiz?” diýip sorady. Olar: “Ony Allah we Resuly has gowy biler” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Allah Tagala: “Gullarymyň kimi mu’min, kimi kapyr bolup, daňlaryny atyrdylar. Kim: “Allahyň fazly-keremi we rahmeti bilen üstümize ýagmyr ýagdy” diýen bolsa, ine, şol kişi Maňa iman edendir, ýyldyzlara iman eden däldir. Kim-de: “Bize pylan tüýsli, pylan ýyldyzyň batyp-dogmagy bilen üstümize ýagmyr ýagdy” diýen bolsa, ine, şol kişi Maňa iman eden däldir, ýyldyzlara iman edendir” diýdi”.

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، حَدَّثَنِي مَالِكٌ، عَنْ صَالِحِ بْنِ كَيْسَانَ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ، عَنْ زَيْدِ بْنِ خَالِدٍ الجُهَنِيِّ، أَنَّهُ قَالَ: صَلَّى لَنَا رَسُولُ اللَّهِ ﷺ صَلاَةَ الصُّبْحِ بِالحُدَيْبِيَةِ عَلَى إِثْرِ سَمَاءٍ كَانَتْ مِنَ اللَّيْلَةِ، فَلَمَّا انْصَرَفَ النَّبِيُّ ﷺ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَقَالَ: «هَلْ تَدْرُونَ مَاذَا قَالَ رَبُّكُمْ؟» قَالُوا: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: أَصْبَحَ مِنْ عِبَادِي مُؤْمِنٌ بِي وَكَافِرٌ، فَأَمَّا مَنْ قَالَ: مُطِرْنَا بِفَضْلِ اللَّهِ وَرَحْمَتِهِ، فَذَلِكَ مُؤْمِنٌ بِي كَافِرٌ بِالكَوْكَبِ، وَأَمَّا مَنْ قَالَ: بِنَوْءِ كَذَا وَكَذَا، فَذَلِكَ كَافِرٌ بِي مُؤْمِنٌ بِالكَوْكَبِ.

1039

29-nji bap

1039

29-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “(Ynsanlardan ýaşyrylan) gaýyp zatlaryň açary bäşdir. Olary Allahdan başga hiç kim bilýän däldir: “Ertir näme boljagyny hiç kim bilmez, (enäniň) garnyndaky zadyň näme boljagyny hiç kim bilmez, ertir näme gazanjagyny hiç kim bilmez, hiç kim haýsy ýerde öljegini bilmez we hiç kim ýagyşyň haçan ýagjagyny bilmez”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: مِفْتَاحُ الغَيْبِ خَمْسٌ لاَ يَعْلَمُهَا إِلَّا اللَّهُ: لاَ يَعْلَمُ أَحَدٌ مَا يَكُونُ فِي غَدٍ، وَلاَ يَعْلَمُ أَحَدٌ مَا يَكُونُ فِي الأَرْحَامِ، وَلاَ تَعْلَمُ نَفْسٌ مَاذَا تَكْسِبُ غَدًا، وَمَا تَدْرِي نَفْسٌ بِأَيِّ أَرْضٍ تَمُوتُ، وَمَا يَدْرِي أَحَدٌ مَتَى يَجِيءُ المَطَرُ.

1040

1-nji bap

1040

1-nji bap

Ebu Bekreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň ýanynda oturan wagtymyz gün tutuldy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýerinden turup, donuny arkasyndan süýräp (howlugyp) mesjide girip gitdi. Bizem (onuň yzyndan) girdik. Ol biziň bilen tä, günüň öňi açylýança iki rekagat namaz okady. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Gün we Aý kimdir biriniň öleni sebäpli tutulýan däldir. Egerde siz şeýle ýagdaýy göreniňizde, tä açylýança, Allaha doga we dileg ediň!” diýdi.

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَوْنٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا خَالِدٌ، عَنْ يُونُسَ، عَنِ الحَسَنِ، عَنْ أَبِي بَكْرَةَ، قَالَ: كُنَّا عِنْدَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فَانْكَسَفَتِ الشَّمْسُ، فَقَامَ النَّبِيُّ ﷺ يَجُرُّ رِدَاءَهُ حَتَّى دَخَلَ المَسْجِدَ، فَدَخَلْنَا، فَصَلَّى بِنَا رَكْعَتَيْنِ حَتَّى انْجَلَتِ الشَّمْسُ، فَقَالَ ﷺ: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمَا، فَصَلُّوا، وَادْعُوا حَتَّى يُكْشَفَ مَا بِكُمْ«

1041

1-nji bap

1041

1-nji bap

Ebu Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Elbetde, Günüň we Aýyň tutulmagy kimdir biriniň ölenligi sebäpli bolýan däldir. Emma welin olar Allahyň alamatlaryndan iki sany alamatdyr. Şonuň üçin egerde, şol ikisiniň tutulandygyny göreniňizde turuň-da, derrew namaz okaň!”.

حَدَّثَنَا شِهَابُ بْنُ عَبَّادٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ حُمَيْدٍ، عَنْ إِسْمَاعِيلَ، عَنْ قَيْسٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا مَسْعُودٍ، يَقُولُ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ مِنَ النَّاسِ، وَلَكِنَّهُمَا آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهُمَا، فَقُومُوا، فَصَلُّوا«

1042

1-nji bap

1042

1-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Elbetde, Günüň we Aýyň tutulmagy kimdir biriniň ölümi ýa-da ýaşaýşy sebäpli bolýan däldir. Emma welin olar Allahyň alamatlaryndan iki sany alamatdyr. Şonuň üçin olaryň tutulandygyny göreniňizde derrew namaza duruň!”.

حَدَّثَنَا أَصْبَغُ، قَالَ: أَخْبَرَنِي ابْنُ وَهْبٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَمْرٌو، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ القَاسِمِ، حَدَّثَهُ عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّهُ كَانَ يُخْبِرُ عَنِ النَّبِيِّ ﷺ: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ لاَ يَخْسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلاَ لِحَيَاتِهِ، وَلَكِنَّهُمَا آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمُوهَا فَصَلُّوا«

1043

1-nji bap

1043

1-nji bap

Mugyra ibn Şu‘badan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň döwründe (ogly) Ibrahymyň ölen güni gün tutuldy. Adamlar şonda: “Ibrahymyň ölümi sebäpli Gün tutuldy” diýmäge başladylar. Resulullah sallallahu aleýhi wesellem (muny eşidip): “Elbetde, Günüň we Aýyň tutulmagy hiç kimiň ölümi ýa-da ýaşaýşy sebäpli bolýan däldir. Olaryň tutulandygyny göreniňizde derrew namaz okaň we Allahdan dileg ediň!”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا هَاشِمُ بْنُ القَاسِمِ، قَالَ: حَدَّثَنَا شَيْبَانُ أَبُو مُعَاوِيَةَ، عَنْ زِيَادِ بْنِ عِلاَقَةَ، عَنِ المُغِيرَةِ بْنِ شُعْبَةَ، قَالَ: كَسَفَتِ الشَّمْسُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ يَوْمَ مَاتَ إِبْرَاهِيمُ، فَقَالَ النَّاسُ: كَسَفَتِ الشَّمْسُ لِمَوْتِ إِبْرَاهِيمَ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ لاَ يَنْكَسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلاَ لِحَيَاتِهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمْ فَصَلُّوا، وَادْعُوا اللَّهَ«

1044

2-nji bap

1044

2-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň döwründe gün tutuldy we ol adamlar bilen namaz okap başlady. (Ol namazy şeýleräk okady): Namaza durdy we uzak wagtlap dik durdy. Soň rukuga egildi we rukugda uzak wagtlap durdy. Soňra rukugdan dik turdy we uzak wagtlap kyýamda dik durdy, ýöne bu dik duruşy birinji (başlan wagtyndaky) dik duruşyndan gysgarakdy. Soň ýene rukuga egildi we rukugda uzak wagtlap durdy, ýöne birinjisinden gysgarakdy. Soňra sejdä gitdi we sejdesi uzaga çekdi. Soňra ikinji rekagatda-da edil birinji rekagatdaky ýaly etdi. Günüň öňi açylanda namazyny okap boldy we adamlara hutba okady. Allaha hamdu-sena aýdyp şeýle diýdi: “Elbetde, Gün we Aý Allahyň alamatlaryndan iki sany alamatdyr. Olaryň tutulmagy hiç kimiň ölümi ýa-da ýaşaýşy bilen baglanşykly däldir. Siz bularyň tutulanyny göreniňizde, derrew Allahdan doga-dileg ediň we “Allahu Akbär!” diýiň, namaz okaň hem-de sadaka beriň!”. Soňra ýene-de şeýle diýdi: “Eý, Muhammed ummaty! Allahdan ant içýärin, Allahyň bir gulunyň ýa-da bir gyrnagynyň zyna edişini görende oňa bolan gabanjaňlygy ýaly hiç kim gabanýan däldir! Eý, Muhammed ummaty! Allahdan ant içýärin, meniň bilýänlerimi bilsediňiz, elbetde siz az gülüp, köp aglardyňyz!”. "

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّهَا قَالَتْ: خَسَفَتِ الشَّمْسُ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ، فَصَلَّى رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بِالنَّاسِ، فَقَامَ، فَأَطَالَ القِيَامَ، ثُمَّ رَكَعَ، فَأَطَالَ الرُّكُوعَ، ثُمَّ قَامَ فَأَطَالَ القِيَامَ وَهُوَ دُونَ القِيَامِ الأَوَّلِ، ثُمَّ رَكَعَ فَأَطَالَ الرُّكُوعَ وَهُوَ دُونَ الرُّكُوعِ الأَوَّلِ، ثُمَّ سَجَدَ فَأَطَالَ السُّجُودَ، ثُمَّ فَعَلَ فِي الرَّكْعَةِ الثَّانِيَةِ مِثْلَ مَا فَعَلَ فِي الأُولَى، ثُمَّ انْصَرَفَ وَقَدْ انْجَلَتِ الشَّمْسُ، فَخَطَبَ النَّاسَ، فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: «إِنَّ الشَّمْسَ وَالقَمَرَ آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، لاَ يَخْسِفَانِ لِمَوْتِ أَحَدٍ وَلاَ لِحَيَاتِهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمْ ذَلِكَ، فَادْعُوا اللَّهَ، وَكَبِّرُوا وَصَلُّوا وَتَصَدَّقُوا»، ثُمَّ قَالَ: «يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ وَاللَّهِ مَا مِنْ أَحَدٍ أَغْيَرُ مِنَ اللَّهِ أَنْ يَزْنِيَ عَبْدُهُ أَوْ تَزْنِيَ أَمَتُهُ، يَا أُمَّةَ مُحَمَّدٍ وَاللَّهِ لَوْ تَعْلَمُونَ مَا أَعْلَمُ لَضَحِكْتُمْ قَلِيلًا وَلبَكَيْتُمْ كَثِيرًا«

Salgylanma:

• Ýagny dogulyşy bilen baglanşygy ýokdur, diýdigidir.

1045

3-nji bap

1045

3-nji bap

Abdulla ibn ‘Amrdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň döwründe gün tutulanda, “Assolätu jämi‘a” diýip çagyryldy”.

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ، قَالَ: أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ صَالِحٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُعَاوِيَةُ بْنُ سَلَّامِ بْنِ أَبِي سَلَّامٍ الحَبَشِيُّ الدِّمَشْقِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِي كَثِيرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبُو سَلَمَةَ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ الزُّهْرِيُّ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَمْرٍو رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «لَمَّا كَسَفَتِ الشَّمْسُ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ نُودِيَ إِنَّ الصَّلاَةَ جَامِعَةٌ«

Salgylanma:

• Ýagny azanyň ýerine jemagatly okalýan namaza geliň diýip çagyryldy.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!