866

163-nji bap

866

163-nji bap

Hind bint El-Harisden rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly Ummu Seleme (Allah ondan razy bolsun) oňa şeýle habar beripdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň döwründe aýallar parz namazyny okap, eginlerine salam berenlerinden soň, derrew ýerlerinden turardylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem we Onuň bilen bile namaz okan erkek bolsa, Allahyň isledigiçe wagtlap, (ýagny näçe gerek bolsa, şonça hem) namaz okan ýerlerinden butnaman durardylar. Haçan-da, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýerinden turan wagty, erkekler hem turardylar”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنَا عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ، أَخْبَرَنَا يُونُسُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ: حَدَّثَتْنِي هِنْدُ بِنْتُ الحَارِثِ، أَنَّ أُمَّ سَلَمَةَ، زَوْجَ النَّبِيِّ ﷺ، أَخْبَرَتْهَا: «أَنَّ النِّسَاءَ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ كُنَّ إِذَا سَلَّمْنَ مِنَ المَكْتُوبَةِ، قُمْنَ وَثَبَتَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ وَمَنْ صَلَّى مِنَ الرِّجَالِ مَا شَاءَ اللَّهُ، فَإِذَا قَامَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، قَامَ الرِّجَالُ«.

867

163-nji bap

867

163-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem ertir namazyny okandan soň, aýallar eşiklerine dolanyp, çykyp giderdiler. Alagaraňkylykdan ýaňa olaryň kimdigi tanalmazdy”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، ح وَحَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ عَمْرَةَ بِنْتِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: «إِنْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ لَيُصَلِّي الصُّبْحَ، فَيَنْصَرِفُ النِّسَاءُ مُتَلَفِّعَاتٍ بِمُرُوطِهِنَّ، مَا يُعْرَفْنَ مِنَ الغَلَسِ «.

Salgylanma:

• Arapçasynda “Murut” diýip gelýär. Ol – eşikleriň üstünden atylýan uzyn ýelek

868

163-nji bap

868

163-nji bap

Ebu Katadadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Men namaza duranymda, ony uzagyrak okamak isleýärin, yzdan bir çaganyň aglaýan sesini eşidenimde, onuň ejesine kynçylyk döretmäýin diýip, ýene namazymy gysgaldýaryn”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مِسْكِينٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ بَكْرٍ، أَخْبَرَنَا الأَوْزَاعِيُّ، حَدَّثَنِي يَحْيَى بْنُ أَبِي كَثِيرٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَتَادَةَ الأَنْصَارِيِّ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «إِنِّي لَأَقُومُ إِلَى الصَّلاَةِ وَأَنَا أُرِيدُ أَنْ أُطَوِّلَ فِيهَا، فَأَسْمَعُ بُكَاءَ الصَّبِيِّ، فَأَتَجَوَّزُ فِي صَلاَتِي كَرَاهِيَةَ أَنْ أَشُقَّ عَلَى أُمِّهِ «.

869

163-nji bap

869

163-nji bap

"Ýahýa ibn Sa’ydyň ‘Amradan habar bermegine görä, Aişa (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýipdir: “Eger-de Resulullah sallallahu aleýhi wesellem aýallaryň şu döwürdäki boluşlaryny (çenden aşa bezenişlerini) gören bolsady, Ysraýyl ogullarynyň aýallaryna gadagan edilişi ýaly, olara-da mesjidlere barmagy hökman gadagan ederdi”. Ýahýa şeýle diýipdir: “Men Amradan “Ysraýyl ogullarynyň aýallaryna gadagan edilipdimi?” diýip soradym. Ol “Hawa” diýip jogap berdi”. "

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ عَمْرَةَ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: «لَوْ أَدْرَكَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ مَا أَحْدَثَ النِّسَاءُ لَمَنَعَهُنَّ كَمَا مُنِعَتْ نِسَاءُ بَنِي إِسْرَائِيلَ» قُلْتُ لِعَمْرَةَ: أَوَمُنِعْنَ؟ قَالَتْ: نَعَمْ.

Salgylanma:

• Bu hadys aýallaryň mesjide gidenlerinde we islendik ýere gitjek bolup öýden çykanlarynda, bezenip-beslenip çykmaklaryny gadagan edýän hadysdyr. Aýallar öýlerinden çykanda, pitnelerden daş boljak bolmalydyr.

870

164-nji bap

870

164-nji bap

"Ummu Selemeden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem namaz okap egnine salam berenden soňra, aýallar ýerlerinden turup giderdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bolsa, dik turmazdan öň namaz okan ýerinde az salym durardy”. Ibn Şihäb: “Biziň pikirimçe, ýöne Allahyň özi has gowy bilýändir, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem muny erkekleriň aýallar bilen gabatlaşmazlyklary üçin edendir” diýipdir. "

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ قَزَعَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ هِنْدٍ بِنْتِ الحَارِثِ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ إِذَا سَلَّمَ قَامَ النِّسَاءُ حِينَ يَقْضِي تَسْلِيمَهُ، وَيَمْكُثُ هُوَ فِي مَقَامِهِ يَسِيرًا قَبْلَ أَنْ يَقُومَ»، قَالَ: نَرَى - وَاللَّهُ أَعْلَمُ - أَنَّ ذَلِكَ كَانَ لِكَيْ يَنْصَرِفَ النِّسَاءُ، قَبْلَ أَنْ يُدْرِكَهُنَّ أَحَدٌ مِنَ الرِّجَالِ.

871

164-nji bap

871

164-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (ejem) Ummu Süleýmiň öýünde namaz okady. Men ýetim (oglanjyk bilen) Onuň yzynda, Ummu Süleým bolsa, biziň yzymyzda namaza durdy”.

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ عُيَيْنَةَ، عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «صَلَّى النَّبِيُّ ﷺ فِي بَيْتِ أُمِّ سُلَيْمٍ، فَقُمْتُ وَيَتِيمٌ خَلْفَهُ وَأُمّ سُلَيْمٍ خَلْفَنَا «.

872

165-nji bap

872

165-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem ertir namazyny daňyň alagaraňkylygynda okardy. Mu’min aýallar namazdan çykyp gidenlerinde, garaňkylykdan ýaňa hiç kim olary tanap bilmezdi (ýa-da olar biri-birlerini tanamazdylar).

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مُوسَى، حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ مَنْصُورٍ، حَدَّثَنَا فُلَيْحٌ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ القَاسِمِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ كَانَ يُصَلِّي الصُّبْحَ بِغَلَسٍ، فَيَنْصَرِفْنَ نِسَاءُ المُؤْمِنِينَ لاَ يُعْرَفْنَ مِنَ الغَلَسِ - أَوْ لاَ يَعْرِفُ بَعْضُهُنَّ بَعْضًا «.

873

166-nji bap

873

166-nji bap

Sälim ibn Abdullanyň kakasy Abdulla Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat etmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Haýsy biriňiziň aýaly mesjide gitmek üçin rugsat sorasa, oňa gadagan etmesin”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ، عَنْ مَعْمَرٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ «إِذَا اسْتَأْذَنَتِ امْرَأَةُ أَحَدِكُمْ فَلاَ يَمْنَعْهَا «.

874

167-nji bap

874

167-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (ejem) Ummu Süleýmiň öýünde namaz okady. Men ýetim (oglanjyk bilen) Onuň yzynda, Ummu Süleým bolsa, biziň yzymyzda namaza durdy”.

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ عُيَيْنَةَ، عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «صَلَّى النَّبِيُّ ﷺ فِي بَيْتِ أُمِّ سُلَيْمٍ، فَقُمْتُ وَيَتِيمٌ خَلْفَهُ وَأُمّ سُلَيْمٍ خَلْفَنَا «.

875

167-nji bap

875

167-nji bap

"Ummu Selemeden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem namaz okap egnine salam berenden soňra, aýallar ýerlerinden turup giderdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bolsa, dik turmazdan öň namaz okan ýerinde az salym durardy”. Ibn Şihäb: “Biziň pikirimçe, ýöne Allahyň özi has gowy bilýändir, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem muny erkekleriň aýallar bilen gabatlaşmazlyklary üçin edendir” diýipdir. "

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ قَزَعَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ هِنْدٍ بِنْتِ الحَارِثِ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ إِذَا سَلَّمَ قَامَ النِّسَاءُ حِينَ يَقْضِي تَسْلِيمَهُ، وَيَمْكُثُ هُوَ فِي مَقَامِهِ يَسِيرًا قَبْلَ أَنْ يَقُومَ»، قَالَ: نَرَى - وَاللَّهُ أَعْلَمُ - أَنَّ ذَلِكَ كَانَ لِكَيْ يَنْصَرِفَ النِّسَاءُ، قَبْلَ أَنْ يُدْرِكَهُنَّ أَحَدٌ مِنَ الرِّجَالِ.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!