727

78-nji bap

727

78-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) bir ýetim oglan bilen bilelikde biziň öýümizde, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň arkasynda durup, namaz okadyk. Ejem Ummu Suleým bolsa, biziň yzymyzda durdy”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ إِسْحَاقَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: «صَلَّيْتُ أَنَا وَيَتِيمٌ، فِي بَيْتِنَا خَلْفَ النَّبِيِّ ﷺ، وَأُمِّي أُمُّ سُلَيْمٍ خَلْفَنَا «.

728

79-nji bap

728

79-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men bir gije namaz okamak üçin Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň çep tarapynda durdum. Ol meniň elimden (ýa-da golumdan) tutup, sag tarapyna geçirdi. Ol eli bilen arkamdan geç diýip yşarat etdi”.

حَدَّثَنَا مُوسَى، حَدَّثَنَا ثَابِتُ بْنُ يَزِيدَ، حَدَّثَنَا عَاصِمٌ، عَنِ الشَّعْبِيِّ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «قُمْتُ لَيْلَةً أُصَلِّي عَنْ يَسَارِ النَّبِيِّ ﷺ فَأَخَذَ بِيَدِي - أَوْ بِعَضُدِي - حَتَّى أَقَامَنِي عَنْ يَمِينِهِ، وَقَالَ بِيَدِهِ مِنْ وَرَائِي «.

729

80-nji bap

729

80-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Adatça, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem gijelerine öz hüjresinde namaz okardy. Hüjräniň diwarlarynyň pessejikdigi sebäpli, bir gezek adamlar Onuň göwresiniň garasyny gördüler we olaryň bir topary Oňa uýup, namaza durdylar. Olar irden daň atandan soň bu hakda beýlekilere-de habar berdiler. Ertesi gije ýene-de Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namaz okady. Ýene birnäçe adamlar Oňa uýup, namaza durdular. Olar şeýdip iki ýa-da üç gije bu işi gaýtaladylar. Şondan soňky gijede Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýünde oturdy we şol ýere çykmady. Irden käbir adamlar Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden munuň sebäbini soradylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem : “Gije namazy size parz bolarmyka öýdüp gorkdum” diýdi.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ سَلاَمٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عَبْدَةُ، عَنْ يَحْيَى بْنِ سَعِيدٍ الأَنْصَارِيِّ، عَنْ عَمْرَةَ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يُصَلِّي مِنَ اللَّيْلِ فِي حُجْرَتِهِ، وَجِدَارُ الحُجْرَةِ قَصِيرٌ، فَرَأَى النَّاسُ شَخْصَ النَّبِيِّ ﷺ، فَقَامَ أُنَاسٌ يُصَلُّونَ بِصَلاَتِهِ، فَأَصْبَحُوا فَتَحَدَّثُوا بِذَلِكَ، فَقَامَ اللَّيْلَةَ الثَّانِيَةَ، فَقَامَ مَعَهُ أُنَاسٌ يُصَلُّونَ بِصَلاَتِهِ، صَنَعُوا ذَلِكَ لَيْلَتَيْنِ - أَوْ ثَلاَثًا - حَتَّى إِذَا كَانَ بَعْدَ ذَلِكَ، جَلَسَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ فَلَمْ يَخْرُجْ، فَلَمَّا أَصْبَحَ ذَكَرَ ذَلِكَ النَّاسُ فَقَالَ: «إِنِّي خَشِيتُ أَنْ تُكْتَبَ عَلَيْكُمْ صَلاَةُ اللَّيْلِ «.

Salgylanma:

• Bu ýerdäki hüjreden maksat Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň mesjidiň bir çüňkünde namaz okamak üçin hurma agaçlarynyň şahalaryndan daşy aýlanan ýörite bir ýeri bar eken. • ýagny garaňkylykda hereket edip duranyny gördiler.

730

81-nji bap

730

81-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň gündizlerine ýere ýazyp, gijelerine bolsa (diwar hökmünde) daşyny aýlaýan bir boýrasy bardy. Adamlar şol ýerde üýşüp, Onuň yzynda namaz okadylar”.

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ المُنْذِرِ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي فُدَيْكٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنِ المَقْبُرِيِّ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، «أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ كَانَ لَهُ حَصِيرٌ، يَبْسُطُهُ بِالنَّهَارِ، وَيَحْتَجِرُهُ بِاللَّيْلِ، فَثَابَ إِلَيْهِ نَاسٌ، فَصَلَّوْا وَرَاءَهُ «.

Salgylanma:

• Kilim, hurma ýapraklaryndan örülen düşek.

731

81-nji bap

731

81-nji bap

Zeýd ibn Säbitden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem remezan aýynda özüne aýratyn bir hüjre edinip, gijelerine şol ýerde namaz okamaga başlady. Sahabalardan käbirleri hem Onuň namazyna uýup, namaz okap başladylar. Ol mundan habardar bolup, öýünden çykman başlady. Soň olaryň ýanyna çykyp: “Şu eden işiňizi görüp, begendim. Ýöne eý, adamlar, bu nepil namazlaryny öýleriňizde okaň. Çünki parz namazlaryndan başga, namazyň iň gowusy her kimiň öz öýünde okan namazydyr” diýdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ الأَعْلَى بْنُ حَمَّادٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ، عَنْ سَالِمٍ أَبِي النَّضْرِ، عَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ زَيْدِ بْنِ ثَابِتٍ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ اتَّخَذَ حُجْرَةً - قَالَ: حَسِبْتُ أَنَّهُ قَالَ مِنْ حَصِيرٍ - فِي رَمَضَانَ، فَصَلَّى فِيهَا لَيَالِيَ، فَصَلَّى بِصَلاَتِهِ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِهِ، فَلَمَّا عَلِمَ بِهِمْ جَعَلَ يَقْعُدُ، فَخَرَجَ إِلَيْهِمْ فَقَالَ: «قَدْ عَرَفْتُ الَّذِي رَأَيْتُ مِنْ صَنِيعِكُمْ، فَصَلُّوا أَيُّهَا النَّاسُ فِي بُيُوتِكُمْ، فَإِنَّ أَفْضَلَ الصَّلاَةِ صَلاَةُ المَرْءِ فِي بَيْتِهِ إِلَّا المَكْتُوبَةَ» قَالَ عَفَّانُ: حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ، حَدَّثَنَا مُوسَى، سَمِعْتُ أَبَا النَّضْرِ، عَنْ بُسْرٍ، عَنْ زَيْدٍ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ.

Salgylanma:

• Bu ýerdäki nepil namazdan maksat tarawyh namazydyr.

732

82-nji bap

732

82-nji bap

"Enes ibn Mälik El-Ensarydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Resulullah sallallahu aleýhi wesellem ata mündi (we ýykylyp), sag tarapyny sypjyrtdy”. Enes ibn Mälik (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýdi: “Şol gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namazlardan haýsam bolsa birini oturyp okady. Biz hem Onuň yzynda durup, namazymyzy oturyp okadyk. Soňra egnine salam berip şeýle diýdi: “Elbetde, ymam diňe oňa uýmak üçin bellenýändir. Eger (ymam) dik durup namaz okasa, siz hem dik durup namaz okaň. Eger (ymam) rukuga egilse, siz hem egliň, başyny galdyranda, siz hem galdyryň. Sejde etse siz hem sejde ediň. “Sämi’allahu limän hämidäh” diýen wagty siz: “Robbänä wä läkäl-hämd” diýiň”. "

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ الأَنْصَارِيُّ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ رَكِبَ فَرَسًا فَجُحِشَ شِقُّهُ الأَيْمَنُ - قَالَ أَنَسٌ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ - فَصَلَّى لَنَا يَوْمَئِذٍ صَلاَةً مِنَ الصَّلَوَاتِ وَهُوَ قَاعِدٌ، فَصَلَّيْنَا وَرَاءَهُ قُعُودًا، ثُمَّ قَالَ لَمَّا سَلَّمَ: إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ، فَإِذَا صَلَّى قَائِمًا فَصَلُّوا قِيَامًا، وَإِذَا رَكَعَ فَارْكَعُوا، وَإِذَا رَفَعَ فَارْفَعُوا، وَإِذَا سَجَدَ فَاسْجُدُوا، وَإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولُوا: رَبَّنَا وَلَكَ الحَمْدُ.

733

82-nji bap

733

82-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Resulullah sallallahu aleýhi wesellem atdan ýykylyp, (sag tarapyny) sypjyrtdy. Ol oturyp namaz okady, biz hem Onuň bilen oturyp namaz okadyk. Namaz okap bolandan soň şeýle diýdi: “Elbetde, ymam diňe oňa uýmak üçin bellenýändir. Eger “Allahu Akbär” diýse, siz hem “Allahu Akbär” diýiň. Eger rukuga gitse, siz hem rukug gidiň, başyny galdyrsa, siz hem galdyryň. Ymam: “Sämi’allahu limän hämidäh” diýen wagty, siz: “Robbänä läkäl-hämd” diýiň. Sejde etse, siz hem sejde ediň”.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا لَيْثٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، أَنَّهُ قَالَ: خَرَّ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ عَنْ فَرَسٍ، فَجُحِشَ، فَصَلَّى لَنَا قَاعِدًا فَصَلَّيْنَا مَعَهُ قُعُودًا، ثُمَّ انْصَرَفَ، فَقَالَ: إِنَّمَا الإِمَامُ - أَوْ إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ - لِيُؤْتَمَّ بِهِ، فَإِذَا كَبَّرَ فَكَبِّرُوا، وَإِذَا رَكَعَ فَارْكَعُوا، وَإِذَا رَفَعَ فَارْفَعُوا، وَإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولُوا: رَبَّنَا لَكَ الحَمْدُ، وَإِذَا سَجَدَ فَاسْجُدُوا.

734

82-nji bap

734

82-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Elbetde, ymam yzyna eýermek üçin bellenilýändir. Eger (ymam) “Allahu Akbär” diýse, siz hem “Allahu Akbär” diýiň. Rukug etse, siz hem rukug ediň. Eger-de ymam: “Sämi’allahu limän hämidäh” diýse, siz “Robbänä, wä läkäl-hämd” diýiň. Sejde etse, siz hem sejde ediň. Eger-de ymam oturyp namaz okasa, siz hem hemmäňiz namazy oturyp okaň” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبُو الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: إِنَّمَا جُعِلَ الإِمَامُ لِيُؤْتَمَّ بِهِ، فَإِذَا كَبَّرَ فَكَبِّرُوا، وَإِذَا رَكَعَ فَارْكَعُوا، وَإِذَا قَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، فَقُولُوا: رَبَّنَا وَلَكَ الحَمْدُ، وَإِذَا سَجَدَ فَاسْجُدُوا، وَإِذَا صَلَّى جَالِسًا فَصَلُّوا جُلُوسًا أَجْمَعُونَ.

735

83-nji bap

735

83-nji bap

Abdulla ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Allahyň Resuly sallallahu aleýhi wesellem hemişe namaza başlan wagty, ellerini eginleriniň deňine çenli galdyryp, tekbir alardy. Şeýle hem rukuga gitmek üçin tekbir alanda we rukugdan başyny galdyranda, ýene ellerini egniniň deňine çenli galdyryp: “Sämi’allahu limän hämidäh. Robbänä, wä läkäl-hämd” diýerdi. Sejde edende beýle etmezdi”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِيهِ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ كَانَ يَرْفَعُ يَدَيْهِ حَذْوَ مَنْكِبَيْهِ إِذَا افْتَتَحَ الصَّلاَةَ، وَإِذَا كَبَّرَ لِلرُّكُوعِ، وَإِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرُّكُوعِ، رَفَعَهُمَا كَذَلِكَ أَيْضًا، وَقَالَ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، رَبَّنَا وَلَكَ الحَمْدُ، وَكَانَ لاَ يَفْعَلُ ذَلِكَ فِي السُّجُودِ

736

84-nji bap

736

84-nji bap

Abdulla ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Allahyň Resuly sallallahu aleýhi wesellemiň namaza duran wagty, iki elini egniniň deňine çenli galdyrandygyny gördüm. Rukuga gitmek üçin tekbir alanda we rukugdan başyny galdyranda-da şeýle ederdi we: “Sämi’allahu limän hämidäh” diýerdi. Muny sejde edende etmezdi”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا يُونُسُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، أَخْبَرَنِي سَالِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ إِذَا قَامَ فِي الصَّلاَةِ رَفَعَ يَدَيْهِ حَتَّى يَكُونَا حَذْوَ مَنْكِبَيْهِ، وَكَانَ يَفْعَلُ ذَلِكَ حِينَ يُكَبِّرُ لِلرُّكُوعِ، وَيَفْعَلُ ذَلِكَ إِذَا رَفَعَ رَأْسَهُ مِنَ الرُّكُوعِ، وَيَقُولُ: سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ، وَلاَ يَفْعَلُ ذَلِكَ فِي السُّجُودِ.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!