697

57-nji bap

697

57-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men bir gije Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly, daýzam Meýmuna bintul-Harisiň öýünde ýatdym. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem mesjitde ýassy namazyny okap bolandan soň geldi. Öýünde dört rekagat namaz okap bolandan soň ýatdy. (Biraz wagt geçenden soň) ýerinden turup, namaza durdy. Men hem turup, Onuň çep tarapynda namaza durdum. Meni sag tarapyna geçirdi we bäş rekagat namaz okady. Soňra ýene-de iki rekagat namaz okap, ýerine geçip ýatdy. Hatda men onuň horlan sesine çenli eşitdim (ýa-da dem alanda çykarýan sesini eşitdim). Soňra turup, namaza çykyp gitdi.

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنِ الحَكَمِ، قَالَ: سَمِعْتُ سَعِيدَ بْنَ جُبَيْرٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: بِتُّ فِي بَيْتِ خَالَتِي مَيْمُونَةَ، فَصَلَّى رَسُولُ اللَّهِ ﷺ العِشَاءَ، ثُمَّ جَاءَ، فَصَلَّى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ، ثُمَّ نَامَ، ثُمَّ قَامَ، فَجِئْتُ، فَقُمْتُ عَنْ يَسَارِهِ فَجَعَلَنِي عَنْ يَمِينِهِ، فَصَلَّى خَمْسَ رَكَعَاتٍ، ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ نَامَ حَتَّى سَمِعْتُ غَطِيطَهُ - أَوْ قَالَ: خَطِيطَهُ - ثُمَّ خَرَجَ إِلَى الصَّلاَةِ.

698

58-nji bap

698

58-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gije) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly, daýzam Meýmuna bintul-Harisiň öýünde ýatdym. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hem şol gije onuň ýanyndady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem täret aldy. Soňra namaz okamaga durdy. Men hem turup, Onuň çep tarapynda namaza durdum. Ol meni tutup, sag tarapyna geçirdi we on üç rekagat namaz okady. Soňra Ol ýerine geçip, dem alyşy eşidilýänçä uklady. Adatça, Ol uklan wagty, sesli dem alyp ýatardy. Soňra azançy geldi. Soňra Ol çykyp gitdi we täret alman namaz okady”.

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ وَهْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَمْرٌو، عَنْ عَبْدِ رَبِّهِ بْنِ سَعِيدٍ، عَنْ مَخْرَمَةَ بْنِ سُلَيْمَانَ، عَنْ كُرَيْبٍ، مَوْلَى ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: نِمْتُ عِنْدَ مَيْمُونَةَ وَالنَّبِيُّ ﷺ عِنْدَهَا تِلْكَ اللَّيْلَةَ «فَتَوَضَّأَ، ثُمَّ قَامَ يُصَلِّي، فَقُمْتُ عَلَى يَسَارِهِ، فَأَخَذَنِي، فَجَعَلَنِي عَنْ يَمِينِهِ، فَصَلَّى ثَلاَثَ عَشْرَةَ رَكْعَةً، ثُمَّ نَامَ حَتَّى نَفَخَ، وَكَانَ إِذَا نَامَ نَفَخَ، ثُمَّ أَتَاهُ المُؤَذِّنُ، فَخَرَجَ، فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ» قَالَ عَمْرٌو: فَحَدَّثْتُ بِهِ بُكَيْرًا، فَقَالَ: حَدَّثَنِي كُرَيْبٌ بِذَلِكَ.

699

59-nji bap

699

59-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men bir gije daýzamyň öýünde ýatdym. Gije Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem turup, namaz okamaga başlady. Men hem Onuň bilen namaz okamak üçin turup, Onuň çep tarapynda durdum. Ol meniň kellämden tutup, sag tarapyna geçirdi”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: بِتُّ عِنْدَ خَالَتِي «فَقَامَ النَّبِيُّ ﷺ يُصَلِّي مِنَ اللَّيْلِ، فَقُمْتُ أُصَلِّي مَعَهُ، فَقُمْتُ عَنْ يَسَارِهِ، فَأَخَذَ بِرَأْسِي، فَأَقَامَنِي عَنْ يَمِينِهِ «.

700

60-nji bap

700

60-nji bap

Jäbir ibn Abdulladan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Adatça, Mu’az ibn Jebel (Allah ondan razy bolsun) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen namaz okardy. Soňra ol gelip, öz kowumuna ymam bolup, (namazlaryny) okap bererdi”.

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَمْرٍو، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ: «أَنَّ مُعَاذَ بْنَ جَبَلٍ، كَانَ يُصَلِّي مَعَ النَّبِيِّ ﷺ، ثُمَّ يَرْجِعُ، فَيَؤُمُّ قَوْمَهُ «.

701

60-nji bap

701

60-nji bap

Jäbir ibn Abdulladan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Mu’az ibn Jebel (Allah ondan razy bolsun) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen namaz okardy. Soňra gaýdyp, öz kowumyna ymam bolup (namazlaryny okap bererdi). Bir gezek ýassy namazyny okanda “Bakara” süresini okap başlady. Kimdir biri namazdan çykyp gitdi. Mu’az ol adam hakynda erbet zat aýdan ýaly boldy. Bu mesele Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme ýetende, üç gezek: “Sen Fettansyň , fettansyň, fettansyň ” ýa-da “Fatyn, fatyn, fatyn bolduň!” diýdi we oňa mufassalyň ortasyndan iki süre okamagy buýurdy”.

حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَمْرٍو، قَالَ: سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: كَانَ مُعَاذُ بْنُ جَبَلٍ يُصَلِّي مَعَ النَّبِيِّ ﷺ، ثُمَّ يَرْجِعُ، فَيَؤُمُّ قَوْمَهُ، فَصَلَّى العِشَاءَ، فَقَرَأَ بِالْبَقَرَةِ، فَانْصَرَفَ الرَّجُلُ، فَكَأَنَّ مُعَاذًا تَنَاوَلَ مِنْهُ، فَبَلَغَ النَّبِيَّ ﷺ فَقَالَ: «فَتَّانٌ، فَتَّانٌ، فَتَّانٌ» ثَلاَثَ مِرَارٍ - أَوْ قَالَ: «فَاتِنًا، فَاتِنًا، فَاتِنًا» - وَأَمَرَهُ بِسُورَتَيْنِ مِنْ أَوْسَطِ المُفَصَّلِ، قَالَ عَمْرٌو: لاَ أَحْفَظُهُمَا.

Salgylanma:

“• Kuranda iň uzyn süre. • Pitneçi • Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň Mu’aza bu sözleri diýmekliginiň sebäbi, namazy uzagrak okamak bilen, adamlary jemagatly namazlara gelmekden sowaşdyrmagy mümkin bolanlygy üçindir. • Mufassal – “Kaf” (50-nji süreden) soňuna çenli. ”

702

61-nji bap

702

61-nji bap

"Ebu Mes’udyň habar bermegine görä, bir adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip: “Wallahy, ýa Resulallah, pylany bize namaz okanda şeýle uzak okaýanlygy sebäpli, men ertir namazyna gelip bilemok” diýdi”. (Hadysy rowaýat eden Ebu Mes’ud El-Ensary): “Men hiç haçan Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň wagyz edende şol günki ýaly gaharlananyny görmändim” diýdi. Soňra Ol: “Araňyzda adamlary (namazdan we jemagatdan) irizýänleriňiz bar. Kimde kim namazda adamlara ymam bolsa, namazyny gysga okasyn. Çünki olaryň içinde ejizi bar, garrysy bar we işli-dertlisi bardyr” diýdi”. "

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ، قَالَ: حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ: سَمِعْتُ قَيْسًا، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبُو مَسْعُودٍ، أَنَّ رَجُلًا، قَالَ: وَاللَّهِ يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي لَأَتَأَخَّرُ عَنْ صَلاَةِ الغَدَاةِ مِنْ أَجْلِ فُلاَنٍ مِمَّا يُطِيلُ بِنَا، فَمَا رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ فِي مَوْعِظَةٍ أَشَدَّ غَضَبًا مِنْهُ يَوْمَئِذٍ، ثُمَّ قَالَ: «إِنَّ مِنْكُمْ مُنَفِّرِينَ، فَأَيُّكُمْ مَا صَلَّى بِالنَّاسِ فَلْيَتَجَوَّزْ، فَإِنَّ فِيهِمُ الضَّعِيفَ وَالكَبِيرَ وَذَا الحَاجَةِ «.

703

62-nji bap

703

62-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Araňyzda kimde kim adamlara ymam bolup namaz okatmakçy bolsa, namazyny ýeňil okasyn. Çünki içlerinde ejizi bar, syrkawy bar, garrysy bardyr. Kimde kim özbaşdak okaýan bolsa, ony isledigiçe uzaltsyn” diýdi”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «إِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ لِلنَّاسِ، فَلْيُخَفِّفْ، فَإِنَّ مِنْهُمُ الضَّعِيفَ وَالسَّقِيمَ وَالكَبِيرَ، وَإِذَا صَلَّى أَحَدُكُمْ لِنَفْسِهِ فَلْيُطَوِّلْ مَا شَاءَ «.

704

63-nji bap

704

63-nji bap

Ebu Mes’udyň habar bermegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme: “Ýa Resulallah, pylany bize namaz okanda şeýle uzak okaýandygy sebäpli, men ertir namazyna gelip bilemok” diýdi. Men hiç haçan Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň wagyz edende şol günki ýaly gaharlanan ýerini görmändim” diýdi. Soňra Ol: “Eý adamlar, araňyzda adamlary (namazdan we jemagatdan) irizýänleriňiz bar. Kimde kim adamlara ymam bolsa, namazyny gysga okasyn. Çünki onuň yzynda duranlaryň içinde ejizi bar, garrysy bar we işli-dertlisi bardyr” diýdi”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أَبِي خَالِدٍ، عَنْ قَيْسِ بْنِ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ أَبِي مَسْعُودٍ، قَالَ: قَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ إِنِّي لَأَتَأَخَّرُ عَنِ الصَّلاَةِ فِي الفَجْرِ مِمَّا يُطِيلُ بِنَا فُلاَنٌ فِيهَا، فَغَضِبَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، مَا رَأَيْتُهُ غَضِبَ فِي مَوْضِعٍ كَانَ أَشَدَّ غَضَبًا مِنْهُ يَوْمَئِذٍ، ثُمَّ قَالَ: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّ مِنْكُمْ مُنَفِّرِينَ، فَمَنْ أَمَّ النَّاسَ فَلْيَتَجَوَّزْ، فَإِنَّ خَلْفَهُ الضَّعِيفَ وَالكَبِيرَ وَذَا الحَاجَةِ «.

705

63-nji bap

705

63-nji bap

"Jäbir ibn Abdulla El-Ensarydan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir adam gijäniň garaňkylygy düşenden soň iki sany ekin suwarylýan düýesi bilen geldi. Ol şol wagt Mu’azyň (Allah ondan razy bolsun), namaz okap duran wagtyna gabat geldi. Ol derrew düýesini goýup, Mu’azyň ýanyna geldi (we onuň namazyna uýdy). Mu’az “Bakara” ýa-da “Nisä” süresini okamaga başlandan, ol adam çykyp gitdi. Soň Mu’azyň ol adam hakynda bir erbet zat aýdandygy onuň gulagyna degdi. Ol adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip, Mu’azyň üstünden şikaýat etdi. Şonda Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Eý, Mu’az, sen näme fettanmysyň?” ýa-da “Fatynmysyň!” diýip, üç gezek gaýtalady. “Säbbi hisme Robbikäl-A’lä”, “Wäş-şämsi wäduhähä”, “Wäl-läýli izä ýägşä” sürelerini okasaň bolmaýardymy?! Çünki seniň yzyňda garry, ejiz we işli-derti bolan adamlar hem namaz okaýar ahyryn” diýdi. "

"حَدَّثَنَا آدَمُ بْنُ أَبِي إِيَاسٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَارِبُ بْنُ دِثَارٍ، قَالَ: سَمِعْتُ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ الأَنْصَارِيَّ، قَالَ: أَقْبَلَ رَجُلٌ بِنَاضِحَيْنِ وَقَدْ جَنَحَ اللَّيْلُ، فَوَافَقَ مُعَاذًا يُصَلِّي، فَتَرَكَ نَاضِحَهُ وَأَقْبَلَ إِلَى مُعَاذٍ، فَقَرَأَ بِسُورَةِ البَقَرَةِ - أَوِ النِّسَاءِ - فَانْطَلَقَ الرَّجُلُ وَبَلَغَهُ أَنَّ مُعَاذًا نَالَ مِنْهُ، فَأَتَى النَّبِيَّ ﷺ، فَشَكَا إِلَيْهِ مُعَاذًا، فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «يَا مُعَاذُ، أَفَتَّانٌ أَنْتَ» - أَوْ «أَفَاتِنٌ» - ثَلاَثَ مِرَارٍ: «فَلَوْلاَ صَلَّيْتَ بِسَبِّحِ اسْمَ رَبِّكَ، وَالشَّمْسِ وَضُحَاهَا، وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى، فَإِنَّهُ يُصَلِّي وَرَاءَكَ الكَبِيرُ وَالضَّعِيفُ وَذُو الحَاجَةِ» أَحْسِبُ هَذَا فِي الحَدِيثِ، قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ: وَتَابَعَهُ سَعِيدُ بْنُ مَسْرُوقٍ، وَمِسْعَرٌ، وَالشَّيْبَانِيُّ، قَالَ عَمْرٌو، وَعُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مِقْسَمٍ، وَأَبُو الزُّبَيْرِ: عَنْ جَابِرٍ، قَرَأَ مُعَاذٌ فِي العِشَاءِ بِالْبَقَرَةِ، وَتَابَعَهُ الأَعْمَشُ، عَنْ مُحَارِبٍ. "

Salgylanma:

• Kuranda iň uzyn süre.

706

64-nji bap

706

64-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namazy hem gysga, hemem kämil görnüşde okardy” .

حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَارِثِ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ العَزِيزِ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: «كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يُوجِزُ الصَّلاَةَ وَيُكْمِلُهَا «.

Salgylanma:

• Jemagatly namazy gysga okardy, ýöne rukugyny, sujudyny doly ýerine ýetirerdi.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!