576

27-nji bap

576

27-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, (bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen Zeýd ibn Säbit (Allah ondan razy bolsun) selälik edindiler. Selälik edinip bolanlaryndan soň, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem turup, namaz okady. Biz Enesden: “Olaryň selälik edinmekleri bilen namaza durmaklarynyň arasy näçeräk wagtdy?” diýip soranymyzda, Enes “Bir adam elli aýat okap bilerçeräk wagtdy” diýip jogap berdi”.

حَدَّثَنَا حَسَنُ بْنُ صَبَّاحٍ، سَمِعَ رَوْحَ بْنَ عُبَادَةَ، حَدَّثَنَا سَعِيدٌ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ: أَنَّ نَبِيَّ اللَّهِ ﷺ وَزَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ: «تَسَحَّرَا فَلَمَّا فَرَغَا مِنْ سَحُورِهِمَا، قَامَ نَبِيُّ اللَّهِ ﷺ إِلَى الصَّلاَةِ، فَصَلَّى»، قُلْنَا لِأَنَسٍ: كَمْ كَانَ بَيْنَ فَرَاغِهِمَا مِنْ سَحُورِهِمَا وَدُخُولِهِمَا فِي الصَّلاَةِ؟ قَالَ: «قَدْرُ مَا يَقْرَأُ الرَّجُلُ خَمْسِينَ آيَةً «.

577

27-nji bap

577

27-nji bap

Sähl ibn Sa’d (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýipdir: “Men öýümde maşgalam bilen birlikde seläligimi edinerdim-de, soňra ertir namazyny Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen okamaga ýetişjek bolup öýümden çykmaga howlugardym”.

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ أَبِي أُوَيْسٍ، عَنْ أَخِيهِ، عَنْ سُلَيْمَانَ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، أَنَّهُ سَمِعَ سَهْلَ بْنَ سَعْدٍ، يَقُولُ: «كُنْتُ أَتَسَحَّرُ فِي أَهْلِي، ثُمَّ يَكُونُ سُرْعَةٌ بِي، أَنْ أُدْرِكَ صَلاَةَ الفَجْرِ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ «.

578

27-nji bap

578

27-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Mu’min aýallar eşiklerine dolanyp, ertir namazyny Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bilen (mesjitde) okamaga gelerdiler. Olar namazlaryny okap bolandan soňlar, öýlerine gaýdardylar. Garaňkylykda olary hiç kim tanap bilmezdi”.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ، أَنَّ عَائِشَةَ أَخْبَرَتْهُ، قَالَتْ: «كُنَّ نِسَاءُ المُؤْمِنَاتِ يَشْهَدْنَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ صَلاَةَ الفَجْرِ مُتَلَفِّعَاتٍ بِمُرُوطِهِنَّ، ثُمَّ يَنْقَلِبْنَ إِلَى بُيُوتِهِنَّ حِينَ يَقْضِينَ الصَّلاَةَ، لاَ يَعْرِفُهُنَّ أَحَدٌ مِنَ الغَلَسِ «.

Salgylanma:

• Arapçasynda “Murut” diýip gelýär, ýagny eşikleriniň üstünden atylýan uzyn ýelek

579

28-nji bap

579

28-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Kimde-kim Gün dogmazdan öň ertir namazynyň bir rekagatyna ýetişse, onda ol ertir namazyna ýetişdigidir. Kimde-kim Gün ýaşmazdan öň ikindi namazynyň bir rekagatyna ýetişse, onuň hem ikindi namazyna ýetişdigidir”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ، وَعَنْ بُسْرِ بْنِ سَعِيدٍ، وَعَنِ الأَعْرَجِ يُحَدِّثُونَهُ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «مَنْ أَدْرَكَ مِنَ الصُّبْحِ رَكْعَةً قَبْلَ أَنْ تَطْلُعَ الشَّمْسُ، فَقَدْ أَدْرَكَ الصُّبْحَ، وَمَنْ أَدْرَكَ رَكْعَةً مِنَ العَصْرِ قَبْلَ أَنْ تَغْرُبَ الشَّمْسُ، فَقَدْ أَدْرَكَ العَصْرَ «.

580

29-nji bap

580

29-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Namazyň bir rekagatyna ýetişen adam, şol namaza ýetişdigidir”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «مَنْ أَدْرَكَ رَكْعَةً مِنَ الصَّلاَةِ، فَقَدْ أَدْرَكَ الصَّلاَةَ «.

581

30-nji bap

581

30-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Özünden razy bolunan birnäçe adamlar bardyr. Olaryň içinde meniň üçin iň mynasyby Omar ibn Hattabdyr (Allah ondan razy bolsun). Ol maňa Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ertir namazyndan soň Gün dogýança, ikindi namazyndan soňra-da Gün batýança, namaz okamagy gadagan edendigini habar berdi”.

"حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ عُمَرَ، قَالَ: حَدَّثَنَا هِشَامٌ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ أَبِي العَالِيَةِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: شَهِدَ عِنْدِي رِجَالٌ مَرْضِيُّونَ وَأَرْضَاهُمْ عِنْدِي عُمَرُ، «أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ نَهَى عَنِ الصَّلاَةِ بَعْدَ الصُّبْحِ حَتَّى تَشْرُقَ الشَّمْسُ، وَبَعْدَ العَصْرِ حَتَّى تَغْرُبَ «. حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ شُعْبَةَ، عَنْ قَتَادَةَ، سَمِعْتُ أَبَا العَالِيَةِ، عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي نَاسٌ بِهَذَا. "

582

30-nji bap

582

30-nji bap

. Ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Namazyňyzy Günüň dogýan we ýaşýan wagtyna gabat getirjek bolmaň”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، عَنْ هِشَامٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبِي، قَالَ: أَخْبَرَنِي ابْنُ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «لاَ تَحَرَّوْا بِصَلاَتِكُمْ طُلُوعَ الشَّمْسِ وَلاَ غُرُوبَهَا «

583

30-nji bap

583

30-nji bap

Ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Günüň bir gyrasy çalaja görnüp, tä ol ýokary galýança, şeýle hem Günüň bir gyrasy ýaşyp ugrandan tä, ol doly ýaşýança, namaz okamagy gijikdiriň”.

وَقَالَ: حَدَّثَنِي ابْنُ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «إِذَا طَلَعَ حَاجِبُ الشَّمْسِ فَأَخِّرُوا الصَّلاَةَ حَتَّى تَرْتَفِعَ، وَإِذَا غَابَ حَاجِبُ الشَّمْسِ فَأَخِّرُوا الصَّلاَةَ حَتَّى تَغِيبَ» تَابَعَهُ عَبْدَةُ.

584

30-nji bap

584

30-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem iki hili söwda etmegi we iki hili geýinmegi gadagan etdi (bular hakda ýokarda-da agzalyp geçildi.) Şeýle hem iki hili namazy: “Ertir namazyndan soň Gün dogýança, ikindi namazyndan soňra hem Gün ýaşýança, namaz okamagy gadagan etdi”. (Gadagan edilen geýimler şulardyr): “Iştimalis-Sommä” (gollaryňy daşyna çykaryp bolmajak derejede bütin endamyňy dolap, bir eşige bürenmek.) Şeýle hem “Ihtibä” (ýeke bir köýnek geýip, ýanbaşysynyň üstüne oturyp, dyzlaryny ýokaryk galdyryp, elleriň bilen dyzlaryny gujaklap we uýat ýerleriniň üstüni ýapman oturmagy) gadagan etdi. (Iki hili gadagan edilen söwda): “Eliňi degirmek we zyňmak arkaly edilýän söwdalardyr”. "

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ، عَنْ أَبِي أُسَامَةَ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ، عَنْ خُبَيْبِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ حَفْصِ بْنِ عَاصِمٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ نَهَى عَنْ بَيْعَتَيْنِ، وَعَنْ لِبْسَتَيْنِ وَعَنْ صَلاَتَيْنِ: نَهَى عَنِ الصَّلاَةِ بَعْدَ الفَجْرِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ، وَبَعْدَ العَصْرِ حَتَّى تَغْرُبَ الشَّمْسُ، وَعَنِ اشْتِمَالِ الصَّمَّاءِ، وَعَنْ الِاحْتِبَاءِ فِي ثَوْبٍ وَاحِدٍ، يُفْضِي بِفَرْجِهِ إِلَى السَّمَاءِ، وَعَنِ المُنَابَذَةِ، وَالمُلاَمَسَةِ .

Salgylanma:

• Bulara “Limäs we nibäz” diýilýär. Bular Yslamdan öňki jähilyýet döwründe edilýän söwdalaryň bir görnüşi bolup, bir zady ellemek ýa-da öňüne zyňmak bilen söwda amala aşýan eken. Yslamda bular gadagan edildi.

585

31-nji bap

585

31-nji bap

Ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Siziň hiç biriňiz namazyny Günüň dogýan we ýaşýan wagtyna gabatlap okajak bolmasyn” .

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «لاَ يَتَحَرَّى أَحَدُكُمْ، فَيُصَلِّي عِنْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَلاَ عِنْدَ غُرُوبِهَا «.

Salgylanma:

• Bular nepil namazlaryna degişlidir, çünki Gün şeýtanyň iki şahynyň arasyndan dogýar diýlen rowaýatlar bardyr we Güne ybadat edýän adamlaryň bolanlygy sebäpli, şolara meňzemezlik üçin gadagan edildi, ýöne parz namazlarynyň birje rekagatyna ýetişseňizem okaň diýen hadyslary aýdyp geçipdik.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!