211

54-nji bap

211

54-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Resulullah sallallahu aleýhi wesellem süýt içen soň agzyny çaýkady. “Onuň düzüminde ýag bardyr” diýdi.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، وَقُتَيْبَةُ، قَالاَ: حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ شَرِبَ لَبَنًا فَمَضْمَضَ، وَقَالَ: «إِنَّ لَهُ دَسَمًا» تَابَعَهُ يُونُسُ، وَصَالِحُ بْنُ كَيْسَانَ، عَنِ الزُّهْرِيِّ

212

55-nji bap

212

55-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Namaz okap durka, ukusy gelen adam tä ukusy gidýänçä ýatyp, dynjyny alsyn. Çünki namaz okap duran wagty ukusy gelen adam, bilmezlikden ýalkowlyk dilemegiň ýerine özüne sögmegi mümkindir”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «إِذَا نَعَسَ أَحَدُكُمْ وَهُوَ يُصَلِّي فَلْيَرْقُدْ، حَتَّى يَذْهَبَ عَنْهُ النَّوْمُ، فَإِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا صَلَّى وَهُوَ نَاعِسٌ، لاَ يَدْرِي لَعَلَّهُ يَسْتَغْفِرُ فَيَسُبُّ نَفْسَهُ.

213

55-nji bap

213

55-nji bap

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Namaz okap durka, ukusy gelen adam tä, näme okaýanyny bilýänçä, ýatyp ukusyny alsyn!”.

حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَارِثِ، حَدَّثَنَا أَيُّوبُ، عَنْ أَبِي قِلاَبَةَ، عَنْ أَنَسٍ عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: إِذَا نَعَسَ أَحَدُكُمْ فِي الصَّلاَةِ فَلْيَنَمْ، حَتَّى يَعْلَمَ مَا يَقْرَأُ

214

56-nji bap

214

56-nji bap

"‘Amr ibn ‘Amyrdan habar berilmegine görä, Enes ibn Mälik (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem her namazdan öň täret alardy”. Men Enesden “Siz näme ederdiňiz?” diýip soradym. Ol “Biz täretimiz bozulmasa, bir täret bilen oňardyk” diýdi. "

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ عَمْرِو بْنِ عَامِرٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ، قَالَ: ح وحَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ سُفْيَانَ، قَالَ: حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ عَامِرٍ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَتَوَضَّأُ عِنْدَ كُلِّ صَلاَةٍ قُلْتُ: كَيْفَ كُنْتُمْ تَصْنَعُونَ؟ قَالَ: يُجْزِئُ أَحَدَنَا الوُضُوءُ مَا لَمْ يُحْدِثْ.

215

56-nji bap

215

56-nji bap

Suweýd ibn An-Nu’man (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýipdir: “Biz Haýbar ýylynda Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bilen ýola düşdük. Haçan-da, Sahbä (diýlen ýere baryp) ýetenimizde, (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem) bize Ikindi namazyny okap berdi. Namaz okap bolandan soň, nahar getirmeklerini isledi, ýöne oňa sewikden başga hiç zat getirip bilmediler. Biz iýdik-içdik. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Agşam namazyna turdy. Agzyny çaýkady, soňra täret alman, bize Agşam namazyny okap berdi”.

Suweýd ibn An-Nu’man (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýipdir: “Biz Haýbar ýylynda Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bilen ýola düşdük. Haçan-da, Sahbä (diýlen ýere baryp) ýetenimizde, (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem) bize Ikindi namazyny okap berdi. Namaz okap bolandan soň, nahar getirmeklerini isledi, ýöne oňa sewikden başga hiç zat getirip bilmediler. Biz iýdik-içdik. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Agşam namazyna turdy. Agzyny çaýkady, soňra täret alman, bize Agşam namazyny okap berdi”.

Salgylanma:

• Sewik naharyň ady

216

57-nji bap

216

57-nji bap

"Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Medinäniň (ýa-da Mekgäniň) bag-bakjalaryndan bolan bir baglyk ýerden geçip barýarka, gabyrlarynda azap berlip duran iki sany adamyň sesini eşitdi. Şonda Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem “Bu ikisine azap berilýär, ýöne uly günäler üçin däl” diýdi. Soňra “Ýok, beýle-de däl, (aslynda, olaryň günäleri uludy). Olaryň biri peşewinden saklanmazdy, beýlekisi bolsa şugulçylyk edip gezerdi” diýdi. Soňra ýapraklary çykmadyk bir hurma şahasyny getirmegi buýurdy. Şahany iki bölege bölüp, her gabryň başyna birini dikdi. Sahabalar “Eý, Allahyň Resuly, muny näme üçin beýle etdiň?” diýip soradylar. Ol “Belkide, bu şahalar guramadygyça (ýa-da guraýança) olaryň azaplary (bir mütdet) ýeňilleşdiriler” diýip jogap berdi. "

حَدَّثَنَا عُثْمَانُ، قَالَ: حَدَّثَنَا جَرِيرٌ، عَنْ مَنْصُورٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: مَرَّ النَّبِيُّ ﷺ بِحَائِطٍ مِنْ حِيطَانِ المَدِينَةِ، أَوْ مَكَّةَ، فَسَمِعَ صَوْتَ إِنْسَانَيْنِ يُعَذَّبَانِ فِي قُبُورِهِمَا، فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «يُعَذَّبَانِ، وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ» ثُمَّ قَالَ: «بَلَى، كَانَ أَحَدُهُمَا لاَ يَسْتَتِرُ مِنْ بَوْلِهِ، وَكَانَ الآخَرُ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ». ثُمَّ دَعَا بِجَرِيدَةٍ، فَكَسَرَهَا كِسْرَتَيْنِ، فَوَضَعَ عَلَى كُلِّ قَبْرٍ مِنْهُمَا كِسْرَةً، فَقِيلَ لَهُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، لِمَ فَعَلْتَ هَذَا؟ قَالَ: «لَعَلَّهُ أَنْ يُخَفَّفَ عَنْهُمَا مَا لَمْ تَيْبَسَا» أَوْ: إِلَى أَنْ يَيْبَسَا.

Salgylanma:

• Ýagny peşew edenden soň süpürmän üstüne peşewini degirerdi

217

58-nji bap

217

58-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hajatyny bitirmek üçin (öýden) daş çykan wagty, men oňa ýuwunar ýaly suw äkidip bererdim”.

حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ: حَدَّثَنِي رَوْحُ بْنُ القَاسِمِ، قَالَ: حَدَّثَنِي عَطَاءُ بْنُ أَبِي مَيْمُونَةَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ إِذَا تَبَرَّزَ لِحَاجَتِهِ، أَتَيْتُهُ بِمَاءٍ فَيَغْسِلُ بِهِ.

218

59-nji bap

218

59-nji bap

"Ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem iki sany gabryň ýanyndan geçip barýarka şeýle diýdi: “Bu ikisine azap berilýär, ýöne (azaplary) uly günäler üçin däl. Olaryň biri peşewinden saklanmazdy, beýlekisi bolsa şugulçylyk edip gezerdi”. Soňra bir ýapraksyz, öl hurma şahasyny alyp, ony ikä böldi we her gabryň başynda onuň birini dikdi. Sahabalar ondan “Eý, Allahyň Resuly, muny näme üçin beýle etdiň?” diýip soradylar. Ol “Belki, bu şahalar guraýança, olaryň azaplary ýeňilleşdiriler” diýip jogap berdi. "

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ المُثَنَّى، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ خَازِمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ طَاوُسٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ: مَرَّ النَّبِيُّ ﷺ بِقَبْرَيْنِ، فَقَالَ: «إِنَّهُمَا لَيُعَذَّبَانِ، وَمَا يُعَذَّبَانِ فِي كَبِيرٍ، أَمَّا أَحَدُهُمَا فَكَانَ لاَ يَسْتَتِرُ مِنَ البَوْلِ، وَأَمَّا الآخَرُ فَكَانَ يَمْشِي بِالنَّمِيمَةِ» ثُمَّ أَخَذَ جَرِيدَةً رَطْبَةً، فَشَقَّهَا نِصْفَيْنِ، فَغَرَزَ فِي كُلِّ قَبْرٍ وَاحِدَةً، قَالُوا: يَا رَسُولَ اللَّهِ، لِمَ فَعَلْتَ هَذَا؟ قَالَ: «لَعَلَّهُ يُخَفِّفُ عَنْهُمَا مَا لَمْ يَيْبَسَا» وَقَالَ مُحَمَّدُ بْنُ المُثَنَّى، وَحَدَّثَنَا وَكِيعٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ، قَالَ: سَمِعْتُ مُجَاهِدًا مِثْلَهُ: يَسْتَتِرُ مِنْ بَوْلِهِ.

219

60-nji bap

219

60-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bir beduiniň mesjitde (peşew edip oturanyny) gördi. “Oňa degmäň!” diýdi. Peşew edip bolandan soň, (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem) suw getirdip, şol ýeriň üstünden dökdi”.

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، قَالَ: حَدَّثَنَا هَمَّامٌ، أَخْبَرَنَا إِسْحَاقُ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ رَأَى أَعْرَابِيًّا يَبُولُ فِي المَسْجِدِ فَقَالَ: دَعُوهُ حَتَّى إِذَا فَرَغَ دَعَا بِمَاءٍ فَصَبَّهُ عَلَيْهِ.

Salgylanma:

• Beduin – bedewi, çölde ýaşaýan gumly araplar, çarwadar.

220

61-nji bap

220

61-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) bir beduin ýerinden turup, mesjidiň içinde peşew edip başlady. Adamlar oňa hüjüm etmek üçin (gahar bilen) ýerlerinden turup başladylar, ýöne Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem olara “Oňa degmäň. Peşewiniň üstünden bir bedre (ýa-da bir çelek) suw guýuň, çünki siz, hakykatdanam, (adamlara) kynçylyk döredýänler däl-de, diňe ýeňillik döretmek üçin iberildiňiz” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ، أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ، قَالَ: قَامَ أَعْرَابِيٌّ فَبَالَ فِي المَسْجِدِ، فَتَنَاوَلَهُ النَّاسُ، فَقَالَ لَهُمُ النَّبِيُّ ﷺ: دَعُوهُ وَهَرِيقُوا عَلَى بَوْلِهِ سَجْلًا مِنْ مَاءٍ، أَوْ ذَنُوبًا مِنْ مَاءٍ، فَإِنَّمَا بُعِثْتُمْ مُيَسِّرِينَ، وَلَمْ تُبْعَثُوا مُعَسِّرِينَ.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!