1497

64-nji bap

1497

64-nji bap

Abdullah ibn Ebu Ewfadan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Haçanda bir kowum Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme zekatlaryny getiren wagtlary, Ol hemişe: “Allahumme, salli ‘ala äli fulanin!” (Allahym! Pylan adamyň maşgalasyna salat et! Ýagny, rahmet we magfyret et!) diýip doga ederdi. Kakam (Ebu Ewfa) sadakasyny getirende-de: “Allahumme, salli ‘ala äli Ebi Ewfä!” (Allahym! Ebu Ewfanyň maşgalasyna rahmet we magfyret et!) diýip doga etdi”.

حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ عُمَرَ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَمْرٍو، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي أَوْفَى، قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ إِذَا أَتَاهُ قَوْمٌ بِصَدَقَتِهِمْ، قَالَ: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ فُلاَنٍ»، فَأَتَاهُ أَبِي بِصَدَقَتِهِ، فَقَالَ: «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى آلِ أَبِي أَوْفَى«.

1498

65-nji bap

1498

65-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Israýyl ogullaryndan bolan bir adam öz kowumyndaky bir adamdan müň dinar karzyna pul sorady. Ol hem onuň soran pulyny karz berdi. (Bergisini gaýtaryp bermeli möhleti gelende) deňize çykmaly boldy, ýöne welin gämi tapyp bilmedi. Şonda ol bir bölek agajyň içini oýup müň dinary onuň içinde goýdy-da, ony deňize taşlady. Pul karz beren adam (bergidar adamsy wagtynda geler umydy bilen) deňize çykdy (emma ol gelmedi). Kenarda bir bölek agajy görüp ony ýakmak üçin öýüne alyp gitdi”. Bu hadysy dolulygyna aýdyp bolandan soň: “Ol adam agajy döwüp ýaran wagty onuň içinden (müň dinar) puluny tapdy” diýip gürrüň berdi”. "

وَقَالَ اللَّيْثُ: حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ رَبِيعَةَ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ هُرْمُزَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ: «أَنَّ رَجُلًا مِنْ بَنِي إِسْرَائِيلَ سَأَلَ بَعْضَ بَنِي إِسْرَائِيلَ بِأَنْ يُسْلِفَهُ أَلْفَ دِينَارٍ، فَدَفَعَهَا إِلَيْهِ فَخَرَجَ فِي البَحْرِ، فَلَمْ يَجِدْ مَرْكَبًا، فَأَخَذَ خَشَبَةً، فَنَقَرَهَا، فَأَدْخَلَ فِيهَا أَلْفَ دِينَارٍ، فَرَمَى بِهَا فِي البَحْرِ، فَخَرَجَ الرَّجُلُ الَّذِي كَانَ أَسْلَفَهُ، فَإِذَا بِالخَشَبَةِ، فَأَخَذَهَا لِأَهْلِهِ حَطَبًا»، فَذَكَرَ الحَدِيثَ فَلَمَّا نَشَرَهَا وَجَدَ المَالَ.

Salgylanma:

•Bu hadys şu ýerde dolulygyna getirilmeýär.

1499

66-nji bap

1499

66-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Haýwan tarapyndan (öldürilen ýa-da ýaralanan adam üçin) hiç zat tölenmeýär. Guýy üçin hem hiç zat tölenmeýär. Magdandaky (heläkçilik üçin hem) hiç zat tölenmeýär. Ýöne welin, hazynanyň (bahasyndan) bäşden birini (salgyt höküminde) tölemelidir”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ المُسَيِّبِ، وَعَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «العَجْمَاءُ جُبَارٌ، وَالبِئْرُ جُبَارٌ، وَالمَعْدِنُ جُبَارٌ، وَفِي الرِّكَازِ الخُمُسُ«.

Salgylanma:

” • Ýagny şol haýwanyň eýesi hiç zat tölemeli däldir. • Ýagny biri guýy gazdyrsa, oňa-da biri düşip ýaralansa ýa-da ölse, guýy gazdyran adam hiç zat tölemeýär. Ýöne onuň hem käbir şertleri bardyr.”

1500

67-nji bap

1500

67-nji bap

Ebu Humeýd Sa‘ydydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Benu Suleým taýpasynyň zekatlaryny toplamak üçin Esed taýpasyndan Ibnul-Lutbiýýe atly bir adamyny belledi. Haçanda ol gaýdyp gelenden soň, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ondan hasabat sorardy”.

حَدَّثَنَا يُوسُفُ بْنُ مُوسَى، حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ، أَخْبَرَنَا هِشَامُ بْنُ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي حُمَيْدٍ السَّاعِدِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «اسْتَعْمَلَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ رَجُلًا مِنَ الأَسْدِ عَلَى صَدَقَاتِ بَنِي سُلَيْمٍ، يُدْعَى ابْنَ اللُّتْبِيَّةِ فَلَمَّا جَاءَ حَاسَبَهُ«.

1501

68-nji bap

1501

68-nji bap

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, “Bir gezek, ‘Uraýna taýpasynyň käbir adamlary, (iç agyrydan) ýaňa, Medinede galmak islemediler. Resulullah sallallahu aleýhi wesellem olara, sadakadan gelen düýeleri saklanýan ýere gidip, olaryň süýdünden we peşewinden içmeklige rugsat berdi. Emma olar (kesellerinden gutulandan soňlar) çopany öldürip, düýeleri bolsa sürüp alyp gitdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (habary eşidip) olaryň yzyndan adam ugratdy. Olary getirenden soňlar ellerini we aýaklaryny kesdirdi we gözlerine çiş gyzdyryp bassyrdy. Soňra olar Harra diýilen (daşlyk ýere) taşlandy. Olar tä ölýänçäler, şol ýerde galyp (suwsuzlykdan kösenip) daş gemirdiler”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ شُعْبَةَ، حَدَّثَنَا قَتَادَةُ، عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ نَاسًا مِنْ عُرَيْنَةَ اجْتَوَوْا المَدِينَةَ «فَرَخَّصَ لَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ أَنْ يَأْتُوا إِبِلَ الصَّدَقَةِ، فَيَشْرَبُوا مِنْ أَلْبَانِهَا، وَأَبْوَالِهَا»، فَقَتَلُوا الرَّاعِيَ، وَاسْتَاقُوا الذَّوْدَ، فَأَرْسَلَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، فَأُتِيَ بِهِمْ، فَقَطَّعَ أَيْدِيَهُمْ وَأَرْجُلَهُمْ، وَسَمَرَ أَعْيُنَهُمْ، وَتَرَكَهُمْ بِالحَرَّةِ يَعَضُّونَ الحِجَارَةَ تَابَعَهُ أَبُو قِلاَبَةَ، وَحُمَيْدٌ، وَثَابِتٌ، عَنْ أَنَسٍ.

1502

69-nji bap

1502

69-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men bir gün irden (jigim) Abdullah ibn Ebu Talhany (ýaňy dogulan wagty) agzyna (hurma ýa-da şoňa meňzeş süýji bir zady) çeýnäp bermegi üçin Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna alyp bardym. Men şonda Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň eline tagma basylýan demir alyp sadaka berilen düýelere tagma basyp duran wagtynda üstünden bardym”.

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ المُنْذِرِ، حَدَّثَنَا الوَلِيدُ، حَدَّثَنَا أَبُو عَمْرٍو الأَوْزَاعِيُّ، حَدَّثَنِي إِسْحَاقُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي طَلْحَةَ، حَدَّثَنِي أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «غَدَوْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ بِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي طَلْحَةَ، لِيُحَنِّكَهُ، فَوَافَيْتُهُ فِي يَدِهِ المِيسَمُ يَسِمُ إِبِلَ الصَّدَقَةِ«.

1503

70-nji bap

1503

70-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem musulmanlardan gul bolsun ýa azat bolsun, erkek bolsun ýa aýal bolsun, kiçi bolsun ýa-da uly bolsun (tapawudy ýok), fitre zekadyny (sadakasyny) bir saag barabarynda hurmadan ýa-da bir saag arpadan bermekligi parz etdi we muny adamlar baýram namazyna çykmazdan öň bermekligi emr etdi”.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ السَّكَنِ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَهْضَمٍ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، عَنْ عُمَرَ بْنِ نَافِعٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «فَرَضَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ زَكَاةَ الفِطْرِ صَاعًا مِنْ تَمْرٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ عَلَى العَبْدِ وَالحُرِّ، وَالذَّكَرِ وَالأُنْثَى، وَالصَّغِيرِ وَالكَبِيرِ مِنَ المُسْلِمِينَ، وَأَمَرَ بِهَا أَنْ تُؤَدَّى قَبْلَ خُرُوجِ النَّاسِ إِلَى الصَّلاَةِ«.

Salgylanma:

•Ölçeg birligi: Ortaça adamyň dört goşawujy mukdarda ýa-da takmynan 3 kg töweregi.

1504

71-nji bap

1504

71-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem musulmanlardan her bir azat adama, erkek gula we gyrnaga fitre zekadyny (sadakasyny) bir saag barabarynda hurmadan ýa-da bir saag arpadan bermekligi parz etdi”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ فَرَضَ زَكَاةَ الفِطْرِ صَاعًا مِنْ تَمْرٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ عَلَى كُلِّ حُرٍّ، أَوْ عَبْدٍ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثَى مِنَ المُسْلِمِينَ«.

1505

72-nji bap

1505

72-nji bap

Ebu Sa‘yddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Biz (fitre) sadakasyny bir saag arpadan bererdik”.

حَدَّثَنَا قَبِيصَةُ بْنُ عُقْبَةَ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ عِيَاضِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «كُنَّا نُطْعِمُ الصَّدَقَةَ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ«.

1506

73-nji bap

1506

73-nji bap

Ebu Sa‘yd El-Hudrydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Biz fitre zekadyny (sadakasyny) bir saag tagamdan (bugdaýdan) ýa-da bir saag arpadan ýa-da bir saag hurmadan ýa-da bir saag akytdan (guradylan ýogurtdan) ýa-da bir saag kişmişden bererdik”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ عِيَاضِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ سَعْدِ بْنِ أَبِي سَرْحٍ العَامِرِيِّ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا سَعِيدٍ الخُدْرِيَّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يَقُولُ: «كُنَّا نُخْرِجُ زَكَاةَ الفِطْرِ صَاعًا مِنْ طَعَامٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ شَعِيرٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ تَمْرٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ أَقِطٍ، أَوْ صَاعًا مِنْ زَبِيبٍ«.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!