5

4-nji bap

5

4-nji bap

5

4-nji bap

"Bize Musa ibn Ismaýyl şeýle diýdi: Bize Ebu ‘Awana şeýle diýdi: Bize Musa ibn Ebu Aişe gürrüň berip şeýle diýdi: Bize Sa’yd ibn Jubeýriň Ibn Abbasdan rowaýat etmegine görä, ol – Allah Tagalanyň: “(Eý, Muhammed! Kurany) diliňi gymyldadyp, (içiňden) çaltlyk bilen gaýtalajak bolup durma!” {Kyýamat: 16} – aýatyny düşündirip, şeýle diýdi: Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (wahy) inen wagty titräp, dartgynlygy başdan geçirýänligi sebäpli, dodaklary gymyldardy. Ibn Abbas “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň dodaklaryny gymyldadyşy ýaly, men hem dodaklarymy gymyldadyp görkezýärin” diýdi. Sa’yd hem “Ibn Abbasyň dodaklaryny gymyldadyşyny görşüm ýaly, men hem gymyldadyp görkezýärin” diýip, dodaklaryny gymyldatdy. Soň Allah Tagala şu aýatlary inderdi: “(Eý, Muhammed)! Ony – (saňa wahy edilen Kurany ýat tutmak üçin) diliňi gymyldadyp, (içiňden) çaltlyk bilen gaýtalajak bolup durma. Sebäbi ony (seniň kalbyňda) jemlemek hem-de ony okatmak Biziň (işimizdir)” {Kyýamat: 16-17}. Ibn Abbas “(Munuň manysy) ýagny, ony seniň okamagyň üçin gursagyňda jemlemek (biziň işimizdir) diýmekdir” diýdi. “Eger Biz ony – (Kurany) okanymyzda, sen hem onuň okalyşyny yzarla” {Kyýamat: 18}. Ibn Abbas “Bu ony üns bilen diňle diýmekdir” diýdi. “Soňra ony (saňa) açyklamak – (düşündirmek) hem biziň (işimizdir)” {Kyýamat: 19}. Ibn Abbas “(Bu diýmek), ýagny ony – (Kurany) okatmak biziň işimizdir diýmekdir” diýdi. Şondan soň Jebraýyl (aleýhissalam) gelen wagty, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hemişe ony – (Jebraýyl aleýhissalamy üns bilen) diňlärdi. Ol gidenden soň bolsa, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem onuň okaýşy ýaly gaýtalap okardy. "

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ: قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ قَالَ: حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ أَبِي عَائِشَةَ قَالَ: حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿لاَ تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ﴾ [القيامة: 16] قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يُعَالِجُ مِنَ التَّنْزِيلِ شِدَّةً، وَكَانَ مِمَّا يُحَرِّكُ شَفَتَيْهِ - فَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ: فَأَنَا أُحَرِّكُهُمَا لَكُمْ كَمَا كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يُحَرِّكُهُمَا، وَقَالَ سَعِيدٌ: أَنَا أُحَرِّكُهُمَا كَمَا رَأَيْتُ ابْنَ عَبَّاسٍ يُحَرِّكُهُمَا، فَحَرَّكَ شَفَتَيْهِ - فَأَنْزَلَ اللَّهُ تَعَالَى: ﴿لاَ تُحَرِّكْ بِهِ لِسَانَكَ لِتَعْجَلَ بِهِ إِنَّ عَلَيْنَا جَمْعَهُ وَقُرْآنَهُ﴾ [القيامة: 17] قَالَ: جَمْعُهُ لَكَ فِي صَدْرِكَ وَتَقْرَأَهُ: ﴿فَإِذَا قَرَأْنَاهُ فَاتَّبِعْ قُرْآنَهُ﴾ [القيامة: 18] قَالَ: فَاسْتَمِعْ لَهُ وَأَنْصِتْ: ﴿ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ﴾ [القيامة: 19] ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا أَنْ تَقْرَأَهُ، فَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بَعْدَ ذَلِكَ إِذَا أَتَاهُ جِبْرِيلُ اسْتَمَعَ فَإِذَا انْطَلَقَ جِبْرِيلُ قَرَأَهُ النَّبِيُّ ﷺ كَمَا قَرَأَهُ