757

95-nji bap

757

95-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Resulullah sallallahu aleýhi wesellem mesjide girdi. Şol wagt başga biri-de mesjide girip namaz okady. Soňra gelip Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme salam berdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem onuň salamyny alandan soň: “Yzyňa git-de, namazyňy täzeden oka. Çünki sen namaz okamadyň” diýdi. Ol adam yzyna dolanyp, öňküsi ýaly gaýtadan namaz okady. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip, ýene salam berdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýene-de: “Yzyňa git-de, namazyňy gaýtadan oka. Çünki sen namaz okamadyň” diýdi. Bu ýagdaý şeýdip, üç gezek gaýtalandy. Iň soňunda ol adam: “Seni hak bilen iberenden kasam edýärin, mundan başga hili namaz okalyşyny bilmeýärin. Maňa dogrusyny öwret!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa şeýle diýdi: “Namaz okamaga duranyňda ilki “Allahu Akbär” diýip, tekbir al. Soňra Kuranyň aýatlaryndan ýat tutanlaryňdan özüňe iň aňsat düşýänini oka. Soňra rukuga gidip, tä, beden agzalaryň ýerli-ýerine barýança dur. Soňra başyňy galdyryp, aýak üstünde doly dikelýänçäň dur. Soňra sejdä gidip, beden agzalaryň ýerli-ýerine barýança sejde-de dur. Soňra sejdeden başyňy galdyryp, beden agzalaryň barmaly ýerine barýança, dur. Tutuş namazyňda şeýle et” diýdi. "

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ، قَالَ: حَدَّثَنِي سَعِيدُ بْنُ أَبِي سَعِيدٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ دَخَلَ المَسْجِدَ فَدَخَلَ رَجُلٌ، فَصَلَّى، فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ ﷺ، فَرَدَّ وَقَالَ: «ارْجِعْ فَصَلِّ، فَإِنَّكَ لَمْ تُصَلِّ»، فَرَجَعَ يُصَلِّي كَمَا صَلَّى، ثُمَّ جَاءَ، فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ ﷺ، فَقَالَ: «ارْجِعْ فَصَلِّ، فَإِنَّكَ لَمْ تُصَلِّ» ثَلاَثًا، فَقَالَ: وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالحَقِّ مَا أُحْسِنُ غَيْرَهُ، فَعَلِّمْنِي، فَقَالَ: «إِذَا قُمْتَ إِلَى الصَّلاَةِ فَكَبِّرْ، ثُمَّ اقْرَأْ مَا تَيَسَّرَ مَعَكَ مِنَ القُرْآنِ، ثُمَّ ارْكَعْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ رَاكِعًا، ثُمَّ ارْفَعْ حَتَّى تَعْدِلَ قَائِمًا، ثُمَّ اسْجُدْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ سَاجِدًا، ثُمَّ ارْفَعْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ جَالِسًا، وَافْعَلْ ذَلِكَ فِي صَلاَتِكَ كُلِّهَا «.

758

96-nji bap

758

96-nji bap

Jäbir ibn Semuradan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Sa’d ibn Ebu Wakkas şeýle diýipdir: “Men olara edil Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň namaz okaýşy ýaly namaz okap bererdim. Ondan hiç bir zady kemeltmezdim. Öýle bilen ýassy namazlaryny okanymda, ilkinji iki rekagatyny uzagrak okardym, soňky iki rekagatyny bolsa, ýeňilräk (gysga) okardym” diýdi. Omar (Allah ondan razy bolsun): “Sen hakda çak edişimiz hem şeýledi!” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ، حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ، عَنْ عَبْدِ المَلِكِ بْنِ عُمَيْرٍ، عَنْ جَابِرِ بْنِ سَمُرَةَ، قَالَ: قَالَ سَعْدٌ: «كُنْتُ أُصَلِّي بِهِمْ صَلاَةَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ، صَلاَتَيِ العَشِيِّ لاَ أَخْرِمُ عَنْهَا، أَرْكُدُ فِي الأُولَيَيْنِ، وَأَحْذِفُ فِي الأُخْرَيَيْنِ» فَقَالَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: ذَلِكَ الظَّنُّ بِكَ.

759

96-nji bap

759

96-nji bap

"Ebu Katadadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýle namazynyň ilkinji iki rekagatynda “Fatiha” süresi bilen ýene bir süre okardy. Birinji rekagatda uzyn, ikinji rekagatynda bolsa gysga süre okardy. Içinden okan aýatlaryny käwagtlar bize eşitdirip okardy. Ikindi namazynyň ilkinji iki rekagatynda “Fatiha” bilen ýene bir süre okardy. Birinji rekagatda uzyn, ikinjisinde bolsa gysga süre okardy. Ertir namazynyň birinji rekagatyny uzaldyp, ikinjisini gysgaldardy”. "

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شَيْبَانُ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَتَادَةَ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: «كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَقْرَأُ فِي الرَّكْعَتَيْنِ الأُولَيَيْنِ مِنْ صَلاَةِ الظُّهْرِ بِفَاتِحَةِ الكِتَابِ، وَسُورَتَيْنِ يُطَوِّلُ فِي الأُولَى، وَيُقَصِّرُ فِي الثَّانِيَةِ وَيُسْمِعُ الآيَةَ أَحْيَانًا، وَكَانَ يَقْرَأُ فِي العَصْرِ بِفَاتِحَةِ الكِتَابِ وَسُورَتَيْنِ، وَكَانَ يُطَوِّلُ فِي الأُولَى، وَكَانَ يُطَوِّلُ فِي الرَّكْعَةِ الأُولَى مِنْ صَلاَةِ الصُّبْحِ، وَيُقَصِّرُ فِي الثَّانِيَةِ «.

760

96-nji bap

760

96-nji bap

Ebu Ma’mardan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) biz Habbab ibn Aratdan (Allah ondan razy bolsun): “Allahyň Resuly sallallahu aleýhi wesellem öýle we ikindi namazlarynda Kuran okaýardymy?” diýip soradyk. Ol “Hawa” diýip jogap berdi. Biz ondan: “Siz ony nädip bilýärdiňiz?” diýip soradyk. Ol: “Sakgalynyň gymyldap durşundan” diýip jogap berdi”.

حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ حَفْصٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبِي، قَالَ: حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ، حَدَّثَنِي عُمَارَةُ، عَنْ أَبِي مَعْمَرٍ، قَالَ: سَأَلْنَا خَبَّابًا أَكَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَقْرَأُ فِي الظُّهْرِ وَالعَصْرِ؟ قَالَ: نَعَمْ، قُلْنَا: بِأَيِّ شَيْءٍ كُنْتُمْ تَعْرِفُونَ؟ قَالَ: «بِاضْطِرَابِ لِحْيَتِهِ «.

761

97-nji bap

761

97-nji bap

Ebu Ma’mardan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) men Habbab ibn Aratdan (Allah ondan razy bolsun): “Allahyň Resuly sallallahu aleýhi wesellem öýle we ikindi namazlarynda Kuran okaýardymy?” diýip soradym. Ol “Hawa” diýip jogap berdi. Men ondan: “Siz onuň Kuran okaýandygyny nädip bilýärdiňiz?” diýip soradyk. Ol: “Sakgalynyň gymyldap durşundan” diýip jogap berdi”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنِ الأَعْمَشِ، عَنْ عُمَارَةَ بْنِ عُمَيْرٍ، عَنْ أَبِي مَعْمَرٍ، قَالَ: قُلْتُ لِخَبَّابِ بْنِ الأَرَتِّ: أَكَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَقْرَأُ فِي الظُّهْرِ وَالعَصْرِ؟ قَالَ: نَعَمْ، قَالَ: قُلْتُ: بِأَيِّ شَيْءٍ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ قِرَاءَتَهُ؟ قَالَ: «بِاضْطِرَابِ لِحْيَتِهِ «.

762

97-nji bap

762

97-nji bap

Abdulla ibn Ebu Katadadan rowaýat edilmegine görä, onuň kakasy (Ebu Katada Allah ondan razy bolsun) şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýle we ikindi namazlarynyň ilkinji iki rekagatynda “Fatiha” süresini we ýene-de bir süreden goşup okardy. Käwagtlar bolsa içinden okaýan aýatlaryny bize eşitdirip okardy”.

حَدَّثَنَا المَكِّيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ هِشَامٍ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَتَادَةَ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: «كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَقْرَأُ فِي الرَّكْعَتَيْنِ مِنَ الظُّهْرِ وَالعَصْرِ بِفَاتِحَةِ الكِتَابِ، وَسُورَةٍ سُورَةٍ، وَيُسْمِعُنَا الآيَةَ أَحْيَانًا «.

763

98-nji bap

763

98-nji bap

Abdulla ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) ejem Ummul-Fadl meniň “Wäl-mursäläti ‘urfän” {Al-Mursalat:1} süresini okandygymy eşidip, ol maňa: “Eý, Oguljygym! Allahdan ant içýärin, bu süräni okamak bilen, sen maňa Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň agşam namazynda iň soňky okan süresini eşidendigimi ýatlatdyň” diýipdir”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّهُ قَالَ: إِنَّ أُمَّ الفَضْلِ سَمِعَتْهُ وَهُوَ يَقْرَأُ: ﴿وَالمُرْسَلاَتِ عُرْفًا﴾ [المرسلات: 1] فَقَالَتْ: يَا بُنَيَّ، وَاللَّهِ لَقَدْ ذَكَّرْتَنِي بِقِرَاءَتِكَ هَذِهِ السُّورَةَ، إِنَّهَا لَآخِرُ مَا سَمِعْتُ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ يَقْرَأُ بِهَا فِي المَغْرِبِ .

764

98-nji bap

764

98-nji bap

Merwan ibn Hakamdan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) Zeýd ibn Säbit (Allah ondan razy bolsun) maňa şeýle diýdi: “Sen näme üçin hemişe agşam namazynda gysga sürelden okaýarsyň? Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň agşam namazynda iň uzyn iki süräniň uzynyny okandygyny eşitdim” diýipdir”.

حَدَّثَنَا أَبُو عَاصِمٍ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ، عَنِ ابْنِ أَبِي مُلَيْكَةَ، عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ مَرْوَانَ بْنِ الحَكَمِ، قَالَ: قَالَ لِي زَيْدُ بْنُ ثَابِتٍ: «مَا لَكَ تَقْرَأُ فِي المَغْرِبِ بِقِصَارٍ، وَقَدْ سَمِعْتُ النَّبِيَّ ﷺ يَقْرَأُ بِطُولَى الطُّولَيَيْنِ «.

Salgylanma:

• Iki uzyn süre hakynda alymlaryň arasynda dürli pikirler bardyr. Iň meşhur we dogrusy iki uzyn süreden maksat “Angam” we “Agraf” süreleri diýipdirler. Bularyň iň uzyny Agrafdyr.

765

99-nji bap

765

99-nji bap

Muhammed ibn Jubeýr ibn Mut’ymden rowaýat edilmegine görä, onuň kakasy (Jubeýr ibn Mut’ym) şeýle diýipdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň agşam namazynda “Tur” süresini okandygyny eşitdim” diýipdir”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ جُبَيْرِ بْنِ مُطْعِمٍ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ: «قَرَأَ فِي المَغْرِبِ بِالطُّورِ «.

766

100-nji bap

766

100-nji bap

Ebu Rafi’dan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek men Ebu Hureýre bilen ýassy namazyny okadym. Ol şonda: “Izäs-sämäuň-şakkat” süresini okap, sejde edilýän ýerinde sejdä gitdi. Men ondan bu hakda soranymda, ol: “Men bu sejdäni Ebul-Kasym sallallahu aleýhi wesellemiň arkasynda edipdim. Men tä, Oňa duşýançam bu süre okalan wagtynda mydama sejde ederin” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُعْتَمِرٌ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ بَكْرٍ، عَنْ أَبِي رَافِعٍ، قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ أَبِي هُرَيْرَةَ العَتَمَةَ، فَقَرَأَ: إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ، فَسَجَدَ، فَقُلْتُ لَهُ: قَالَ: «سَجَدْتُ خَلْفَ أَبِي القَاسِمِ ﷺ، فَلاَ أَزَالُ أَسْجُدُ بِهَا حَتَّى أَلْقَاهُ «.

Salgylanma:

• Ebul-Kasym – bu Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň künýesidir.