667

40-nji bap

667

40-nji bap

"Mahmud ibn Ar-Rabi’ El-Ensarynyň (Allah ondan razy bolsun) habar bermegine görä, ol şeýle diýdi: “(Bir wagtlar) ‘Ytban ibn Mälik, kowumyna ymam bolup bererdi, gözleri hem kördi. Ol bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme: “Eý, Allahyň Resuly, daş töwerekler gaty garaňky bolýar, sil gelýär, meniň gözlerim kör, ýa Resulullah, namaz okamak üçin bir ýer ediner ýaly, meniň öýüme gelip, namaz okap beräýseň!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem onuň öýüne gelip: “Nirede namaz okamagymy isleýärsiň?” diýdi. Oňa öýüniň bir çüňkünden ýer görkezdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hem şol ýerde namaz okady”. "

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ: حَدَّثَنِي مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ مَحْمُودِ بْنِ الرَّبِيعِ الأَنْصَارِيِّ، أَنَّ عِتْبَانَ بْنَ مَالِكٍ، كَانَ يَؤُمُّ قَوْمَهُ وَهُوَ أَعْمَى، وَأَنَّهُ قَالَ لِرَسُولِ اللَّهِ ﷺ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّهَا تَكُونُ الظُّلْمَةُ وَالسَّيْلُ، وَأَنَا رَجُلٌ ضَرِيرُ البَصَرِ، فَصَلِّ يَا رَسُولَ اللَّهِ فِي بَيْتِي مَكَانًا أَتَّخِذُهُ مُصَلَّى، فَجَاءَهُ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ فَقَالَ: «أَيْنَ تُحِبُّ أَنْ أُصَلِّيَ؟» فَأَشَارَ إِلَى مَكَانٍ مِنَ البَيْتِ، فَصَلَّى فِيهِ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ.

668

41-nji bap

668

41-nji bap

"Abdulla ibn El-Harisden rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Abdulla ibn Abbas batgaly bir günde bize (juma namazynyň) hutbasyny okady. Haçan-da, azançy “Haýýa ‘alas-solät” sözüne ýetende, oňa: “As-Solätu fir-rihal” (ýagny, namaz öýlerde okaljakdyr)” diýip aýt” diýdi. Onuň bu aýdany adamlaryň göwnüne ýakman, biri-birleriniň ýüzlerine seredişdiler. Abdulla ibn Abbas olara: “Görýän welin, siz bu aýdanymy halamadyňyz öýdýän. Ýöne muny, menden has haýyrly bolan bir adam hem şeýle edipdi” diýip, (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemi göz öňüne tutdy). Elbetde, bu namaz (juma namazy) hökman okamaly namazlaryň biridir, ýöne men siziň kynçylyk çekmegiňizi islemedim” diýdi. Ýene-de Ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) şuňa meňzeş bir hadysy rowaýat edilipdir, ýöne onda (Ibn Abbas) bulardan başga-da: “Men sizi günä sokmak islemedim, çünki gelen bolsaňyz, dyzlaryňyza çenli palçyga batardyňyz” diýipdir. "

"حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الوَهَّابِ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الحَمِيدِ، صَاحِبُ الزِّيَادِيِّ، قَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الحَارِثِ، قَالَ: خَطَبَنَا ابْنُ عَبَّاسٍ فِي يَوْمٍ ذِي رَدْغٍ، فَأَمَرَ المُؤَذِّنَ لَمَّا بَلَغَ حَيَّ عَلَى الصَّلاَةِ، قَالَ: قُلْ: «الصَّلاَةُ فِي الرِّحَالِ»، فَنَظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ، فَكَأَنَّهُمْ أَنْكَرُوا، فَقَالَ: كَأَنَّكُمْ أَنْكَرْتُمْ هَذَا، «إِنَّ هَذَا فَعَلَهُ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنِّي»، - يَعْنِي النَّبِيَّ ﷺ - إِنَّهَا عَزْمَةٌ، وَإِنِّي كَرِهْتُ أَنْ أُحْرِجَكُمْ. وَعَنْ حَمَّادٍ، عَنْ عَاصِمٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الحَارِثِ، عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ، نَحْوَهُ، غَيْرَ أَنَّهُ قَالَ: «كَرِهْتُ أَنْ أُؤَثِّمَكُمْ فَتَجِيئُونَ تَدُوسُونَ الطِّينَ إِلَى رُكَبِكُمْ «. "

669

41-nji bap

669

41-nji bap

Ebu Selemeden rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) men Ebu Sa’yd El-Hudrydan (Gadyr gijesi hakynda) soranymda, ol maňa şeýle gürrüň berdi: “(Bir gezek) bulut geldi, ýagyş ýagdy, hatda ýagyşyň suwy mesjidiň ýokarsyndan akyp içine geçdi, çünki (mesjidiň üsti) hurma agajynyň şahalary bilen örtülendi. Namaza kamat aýdyldy. Men Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň suwuň we palçygyň içinde sejde edip durandygyny gördüm. Hatda Onuň maňlaýyna (ýapyşan) palçyk yzlaryna çenli gördüm”.

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ: حَدَّثَنَا هِشَامٌ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا سَعِيدٍ الخُدْرِيَّ، فَقَالَ: جَاءَتْ سَحَابَةٌ، فَمَطَرَتْ حَتَّى سَالَ السَّقْفُ، وَكَانَ مِنْ جَرِيدِ النَّخْلِ، فَأُقِيمَتِ الصَّلاَةُ، «فَرَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَسْجُدُ فِي المَاءِ وَالطِّينِ، حَتَّى رَأَيْتُ أَثَرَ الطِّينِ فِي جَبْهَتِهِ «.

670

41-nji bap

670

41-nji bap

"Enes ibn Sirinden rowaýat edilmegine görä, ol “Men Enes ibn Mäligiň şeýle diýenini eşitdim” diýipdir: “(Bir gezek) Ensarylardan semiz bir adam (Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme): “Ýa Resulallah, men Seniň bilen namaz okamaga gelip bilmeýärin” diýdi. Soňra (bir gün) ol adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem üçin nahar bişirip, Ony öýüne çagyrdy. Ol bir boýra ýazyp, onuň gyralaryna suw sepdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şol düşegiň üstüne geçip, iki rekagat namaz okady”. Al-Jarud (tiresinden) bir adam Enesden: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem guşluk (duha) namazyny okaýardymy?” diýip soranda, Enes: “Şol günden başga gün, Onuň şunuň ýaly wagtda namaz okanyny görmedim” diýip jogap berdi. "

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَنَسُ بْنُ سِيرِينَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ، يَقُولُ: قَالَ رَجُلٌ مِنَ الأَنْصَارِ: إِنِّي لاَ أَسْتَطِيعُ الصَّلاَةَ مَعَكَ، وَكَانَ رَجُلًا ضَخْمًا، «فَصَنَعَ لِلنَّبِيِّ ﷺ طَعَامًا، فَدَعَاهُ إِلَى مَنْزِلِهِ، فَبَسَطَ لَهُ حَصِيرًا، وَنَضَحَ طَرَفَ الحَصِيرِ فَصَلَّى عَلَيْهِ رَكْعَتَيْنِ»، فَقَالَ رَجُلٌ مِنْ آلِ الجَارُودِ لِأَنَسِ بْنِ مَالِكٍ: أَكَانَ النَّبِيُّ ﷺ يُصَلِّي الضُّحَى؟ قَالَ: مَا رَأَيْتُهُ صَلَّاهَا إِلَّا يَوْمَئِذٍ.

Salgylanma:

“• “Mesjide jemagatly namazlara gelip bilmeýärin” diýdigi. • Klim ýa-da gamyşdan dokalan düşek ”

671

42-nji bap

671

42-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Agşam nahary öňüňizde goýulan-da, namaza kamat getirilse, nahar iýmäge başlaň”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ هِشَامٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبِي قَالَ: سَمِعْتُ عَائِشَةَ عَنِ النَّبِيِّ ﷺ أَنَّهُ قَالَ: «إِذَا وُضِعَ العَشَاءُ وَأُقِيمَتِ الصَّلاَةُ، فَابْدَءُوا بِالعَشَاءِ «.

672

42-nji bap

672

42-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Agşam nahary öňüňizde goýulan wagty, agşam namazyny okamazdan öň nahar iýmäge başlaň. Naharyňyzy iýen wagtyňyz hem howlukmaň”.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «إِذَا قُدِّمَ العَشَاءُ، فَابْدَءُوا بِهِ قَبْلَ أَنْ تُصَلُّوا صَلاَةَ المَغْرِبِ، وَلاَ تَعْجَلُوا عَنْ عَشَائِكُمْ «.

673

42-nji bap

673

42-nji bap

"Ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Siziň biriňiziň agşamlyk nahary öňünde goýulan-da, namaza kamat getirilse, nahar iýmäge başlaň. Nahar iýip bolýança-da howlukmasyn”. “Ibn Omar (Allah ondan razy bolsun adatça) öňünde nahar goýlan wagty, namaza kamat getirilip, ymamyň Kuranyň aýatlaryny okaýanyny eşitse-de, tä iýip bolýança, naharyny taşlap, namaza gitmezdi”. "

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ، عَنْ أَبِي أُسَامَةَ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «إِذَا وُضِعَ عَشَاءُ أَحَدِكُمْ وَأُقِيمَتِ الصَّلاَةُ، فَابْدَءُوا بِالعَشَاءِ وَلاَ يَعْجَلْ حَتَّى يَفْرُغَ مِنْهُ» وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ: «يُوضَعُ لَهُ الطَّعَامُ، وَتُقَامُ الصَّلاَةُ، فَلاَ يَأْتِيهَا حَتَّى يَفْرُغَ، وَإِنَّهُ لَيَسْمَعُ قِرَاءَةَ الإِمَامِ «.

674

42-nji bap

674

42-nji bap

Ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Sizden biri nahar iýýän wagty, hat-da namaza kamat getirilse-de, işini bitirýänçä howlukmasyn”.

وَقَالَ زُهَيْرٌ، وَوَهْبُ بْنُ عُثْمَانَ، عَنْ مُوسَى بْنِ عُقْبَةَ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «إِذَا كَانَ أَحَدُكُمْ عَلَى الطَّعَامِ، فَلاَ يَعْجَلْ حَتَّى يَقْضِيَ حَاجَتَهُ مِنْهُ، وَإِنْ أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ»، رَوَاهُ إِبْرَاهِيمُ بْنُ المُنْذِرِ، عَنْ وَهْبِ بْنِ عُثْمَانَ «وَوَهْبٌ مَدِينِيٌّ «.

675

43-nji bap

675

43-nji bap

"Ja’far ibn ‘Amr ibn Umeýýeden habar berilmegine görä, onuň kakasy şeýle diýipdir: “Men (bir gün) Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň bişirilen goýnuň aýagyndan kesip, iýip duranyny gördüm. Şol wagt azan aýdylyp, namaza çagyryldy. Ol elindäki pyçagy taşlap, ýerinden turdy-da, täret alman namaz okady”. "

حَدَّثَنَا عَبْدُ العَزِيزِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ، عَنْ صَالِحٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي جَعْفَرُ بْنُ عَمْرِو بْنِ أُمَيَّةَ، أَنَّ أَبَاهُ، قَالَ: «رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَأْكُلُ ذِرَاعًا يَحْتَزُّ مِنْهَا، فَدُعِيَ إِلَى الصَّلاَةِ، فَقَامَ، فَطَرَحَ السِّكِّينَ، فَصَلَّى وَلَمْ يَتَوَضَّأْ «.

676

44-nji bap

676

44-nji bap

Eswedden habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) men Aişadan (Allah ondan razy bolsun): “Adatça, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýünde näme bilen meşgul bolardy?” diýip soradym. Aişa şeýle diýdi: “Ol öýüniň hyzmatynda bolardy. Namaz wagty girende bolsa, namaza çykyp giderdi”.

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: حَدَّثَنَا الحَكَمُ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ، عَنِ الأَسْوَدِ، قَالَ: سَأَلْتُ عَائِشَةَ مَا كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَصْنَعُ فِي بَيْتِهِ؟ قَالَتْ: «كَانَ يَكُونُ فِي مِهْنَةِ أَهْلِهِ - تَعْنِي خِدْمَةَ أَهْلِهِ - فَإِذَا حَضَرَتِ الصَّلاَةُ خَرَجَ إِلَى الصَّلاَةِ «.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!