627

16-nji bap

627

16-nji bap

Abdulla ibn Mugaffaldan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Her iki azanyň (ýagny, azan bilen kamatyň) arasynda bir namaz bar, her iki azanyň arasynda namaz bar” diýip, soňra üçünjisinde: “Isleýän adam üçin” diýdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَزِيدَ، قَالَ: حَدَّثَنَا كَهْمَسُ بْنُ الحَسَنِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُرَيْدَةَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُغَفَّلٍ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاَةٌ، بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاَةٌ»، ثُمَّ قَالَ فِي الثَّالِثَةِ: «لِمَنْ شَاءَ «.

628

17-nji bap

628

17-nji bap

Mälik ibn El-Huweýrisden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir wagtlar) bäş-on kişi bilen bilelikde Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna geldik. Onuň ýanynda ýigrimi günläp galdyk. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem örän mähirli we mylaýymdy. Çagalarymyzy we aýallarymyzy göresimiziň gelýändigini bilenden soň, Ol bize: “Siz (indi) yzyňyza – maşgalaňyzyň ýanyna gaýdyň-da olaryň ýanynda boluň. Olara-da dini we namaz okamagy öwrediň. Namazyň wagty girende, araňyzdan biri siziň üçin azan aýtsyn we iň ulyňyz size ymam bolsun” diýdi.

حَدَّثَنَا مُعَلَّى بْنُ أَسَدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ أَبِي قِلاَبَةَ، عَنْ مَالِكِ بْنِ الحُوَيْرِثِ، أَتَيْتُ النَّبِيَّ ﷺ فِي نَفَرٍ مِنْ قَوْمِي، فَأَقَمْنَا عِنْدَهُ عِشْرِينَ لَيْلَةً، وَكَانَ رَحِيمًا رَفِيقًا، فَلَمَّا رَأَى شَوْقَنَا إِلَى أَهَالِينَا، قَالَ: «ارْجِعُوا فَكُونُوا فِيهِمْ، وَعَلِّمُوهُمْ، وَصَلُّوا، فَإِذَا حَضَرَتِ الصَّلاَةُ فَلْيُؤَذِّنْ لَكُمْ أَحَدُكُمْ، وَلْيَؤُمَّكُمْ أَكْبَرُكُمْ «.

629

18-nji bap

629

18-nji bap

Ebu Zerr El-Gifariden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen saparda wagtymyz, azançy azan aýtjak boldy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa: “Salkyn düşýänçä garaş” diýdi. Bir salymdan soň azançy ýene-de azan aýtjak boldy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýene-de oňa: “Salkyn düşýänçä garaş” diýdi. Soňra (az wagtdan soň) azançy ýene-de azan aýtjak boldy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýene-de oňa: “Tä depeleriň kölegesi öz boýlary bilen deňleşýänçä, serginlige garaş” diýdi. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Elbetde, gaty gyzgynlyk jähennem odunyň howrundandyr” diýdi.

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنِ المُهَاجِرِ أَبِي الحَسَنِ، عَنْ زَيْدِ بْنِ وَهْبٍ، عَنْ أَبِي ذَرٍّ، قَالَ: كُنَّا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ فِي سَفَرٍ، فَأَرَادَ المُؤَذِّنُ أَنْ يُؤَذِّنَ، فَقَالَ لَهُ: «أَبْرِدْ»، ثُمَّ أَرَادَ أَنْ يُؤَذِّنَ، فَقَالَ لَهُ: «أَبْرِدْ»، ثُمَّ أَرَادَ أَنْ يُؤَذِّنَ، فَقَالَ لَهُ: «أَبْرِدْ» حَتَّى سَاوَى الظِّلُّ التُّلُولَ فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «إِنَّ شِدَّةَ الحَرِّ مِنْ فَيْحِ جَهَنَّمَ «.

630

18-nji bap

630

18-nji bap

Mälik ibn El-Huweýrisiň (Allah ondan razy bolsun) rowaýat etmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Iki sany adam sapara gitmek üçin Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna geldi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem olara: “Ýola çykan wagtyňyz (namazyň wagty bolanda) azan aýdyň, soňra kamat getiriň. Soňra iň ulyňyz ymam bolsun” diýdi.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ خَالِدٍ الحَذَّاءِ، عَنْ أَبِي قِلاَبَةَ، عَنْ مَالِكِ بْنِ الحُوَيْرِثِ، قَالَ: أَتَى رَجُلاَنِ النَّبِيَّ ﷺ يُرِيدَانِ السَّفَرَ، فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «إِذَا أَنْتُمَا خَرَجْتُمَا، فَأَذِّنَا، ثُمَّ أَقِيمَا، ثُمَّ لِيَؤُمَّكُمَا أَكْبَرُكُمَا «.

631

18-nji bap

631

18-nji bap

Kylabäniň aýtmagyna görä, Mälik (ibn El-Huweýris Allah ondan razy Ebu bolsun) şeýle gürrüň beripdir: “(Bir wagtlar) biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna geldik. Biziň hemmämiz deň ýaşdaky ýaş ýigitlerdik. Onuň ýanynda ýigrimi gün, ýigrimi gijeläp galdyk. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem örän mähirli we mylaýymdy. Ol biziň çagalarymyzy we aýallarymyzy göresimiziň gelýändigini aňyp, bizden yzymyzda galan adamlar hakynda sorady. Biz hem olar hakda gürrüň berdik. Soňra Ol bize: “Siz indi yzyňyza – maşgalaňyzyň arasyna dolanyp baryňda, olaryň ýanynda galyň. Olara-da dini we namaz okamagy öwrediň hem-de olara haýyr işleri etmekligi buýruň” diýip, birnäçe zatlary agzap geçdi (häzirki wagtda Onuň aýdan zatlarynyň içinde meniň ýadyma düşýänem bar, düşmeýänem). “Meniň namaz okap durşumy görşüňiz ýaly, namaz okaň. Namazyň wagty gelende, içiňizden biriňiz azan aýtsyn we iň ulyňyz ymam bolsun” diýdi.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ المُثَنَّى، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَهَّابِ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَيُّوبُ، عَنْ أَبِي قِلاَبَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا مَالِكٌ، أَتَيْنَا إِلَى النَّبِيِّ ﷺ وَنَحْنُ شَبَبَةٌ مُتَقَارِبُونَ، فَأَقَمْنَا عِنْدَهُ عِشْرِينَ يَوْمًا وَلَيْلَةً، وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ رَحِيمًا رَفِيقًا، فَلَمَّا ظَنَّ أَنَّا قَدِ اشْتَهَيْنَا أَهْلَنَا - أَوْ قَدِ اشْتَقْنَا - سَأَلَنَا عَمَّنْ تَرَكْنَا بَعْدَنَا، فَأَخْبَرْنَاهُ، قَالَ: «ارْجِعُوا إِلَى أَهْلِيكُمْ، فَأَقِيمُوا فِيهِمْ وَعَلِّمُوهُمْ وَمُرُوهُمْ - وَذَكَرَ أَشْيَاءَ أَحْفَظُهَا أَوْ لاَ أَحْفَظُهَا - وَصَلُّوا كَمَا رَأَيْتُمُونِي أُصَلِّي، فَإِذَا حَضَرَتِ الصَّلاَةُ فَلْيُؤَذِّنْ لَكُمْ أَحَدُكُمْ، وَلْيَؤُمَّكُمْ أَكْبَرُكُمْ «.

632

18-nji bap

632

18-nji bap

Nafi’yň gürrüň bermegine görä, Ibni Omar (Allah olardan razy bolsun) bir gezek bir sowuk gijede Dajnanyň golaýynda, azan aýtdy. Soňra: “Sollu fir-rihäl” (namazlaryňyzy duran-duran ýerleriňizde okaň)” diýdi. Soňra ol bize şu wakany gürrüň berdi: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem saparda wagty sowuk ýa-da ýagyşly bir gijede azança azan aýtmagy buýurup, yzyndan hem: “Älä, sollu fir-rihäl” (Habardar boluň, namazlaryňyzy duran-duran ýerleriňizde okaň) diýip yglan etmegi buýruk berdi”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: أَخْبَرَنَا يَحْيَى، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: حَدَّثَنِي نَافِعٌ، قَالَ: أَذَّنَ ابْنُ عُمَرَ فِي لَيْلَةٍ بَارِدَةٍ بِضَجْنَانَ، ثُمَّ قَالَ: صَلُّوا فِي رِحَالِكُمْ، فَأَخْبَرَنَا أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ كَانَ يَأْمُرُ مُؤَذِّنًا يُؤَذِّنُ، ثُمَّ يَقُولُ عَلَى إِثْرِهِ: «أَلاَ صَلُّوا فِي الرِّحَالِ» فِي اللَّيْلَةِ البَارِدَةِ، أَوِ المَطِيرَةِ فِي السَّفَرِ.

Salgylanma:

• Medinä golaý bir ýeriň ady

633

18-nji bap

633

18-nji bap

Ebu Juhaýfadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemi Al-Abtahda gördüm. Bilal gelip, oňa namazyň wagtynyň bolandygyny habar berdi. Soňra Bilal “anazany” (bir ujy demir uçly taýagy) getirip, Abtahda Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň öňünde (sütre hökmünde) ýere dikdi. Soňra kamat getirdi”.

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ بْنُ مَنْصُورٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا جَعْفَرُ بْنُ عَوْنٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو العُمَيْسِ، عَنْ عَوْنِ بْنِ أَبِي جُحَيْفَةَ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: «رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ بِالأَبْطَحِ، فَجَاءَهُ بِلاَلٌ فَآذَنَهُ بِالصَّلاَةِ ثُمَّ خَرَجَ بِلاَلٌ بِالعَنَزَةِ حَتَّى رَكَزَهَا بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ بِالأَبْطَحِ، وَأَقَامَ الصَّلاَةَ «.

Salgylanma:

• Al-Abtah – Mekgede Mina golaý bir ýeriň ady.

634

19-nji bap

634

19-nji bap

‘Awn ibn Ebu Juhaýfadan rowaýat edilmegine görä, onuň kakasy (Ebu Juhaýfa) Bilalyň azan aýdandygyny görüpdir. Ebu Juhaýfa: “Bilal azan aýdyp, agzyny eýläk-beýläk (saga we çepe) öwüren wagty, menem onuň sözlerini gaýtalardym” diýipdir.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ عَوْنِ بْنِ أَبِي جُحَيْفَةَ، عَنْ أَبِيهِ، «أَنَّهُ رَأَى بِلاَلًا يُؤَذِّنُ فَجَعَلْتُ أَتَتَبَّعُ فَاهُ هَا هُنَا وَهَهُنَا بِالأَذَانِ «.

635

20-nji bap

635

20-nji bap

Ebu Katadadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen namaz okap otyrdyk. Ol birden bir topar adamlaryň howsalaly seslerini eşitdi. Namazyny okap bolandan soň: “Size näme boldy?” diýip sorady. Olar:“Namaza ýetişjek bolup, howlukdyk” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Indi beýle etmäň! Namaza geleniňizde, sessizligi we ümsümligi elden bermäň. Namaza ýetişen ýeriňizden başlap, ymam bilen okaň, okap ýetişmedik ýeriňizi bolsa özbaşdak okap tamamlaň” diýdi.

"حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شَيْبَانُ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَتَادَةَ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: بَيْنَمَا نَحْنُ نُصَلِّي مَعَ النَّبِيِّ ﷺ إِذْ سَمِعَ جَلَبَةَ رِجَالٍ، فَلَمَّا صَلَّى قَالَ: «مَا شَأْنُكُمْ؟» قَالُوا: اسْتَعْجَلْنَا إِلَى الصَّلاَةِ؟ قَالَ: «فَلاَ تَفْعَلُوا إِذَا أَتَيْتُمُ الصَّلاَةَ فَعَلَيْكُمْ بِالسَّكِينَةِ، فَمَا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِمُّوا «. "

636

21-nji bap

636

21-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Eger kamat aýdylanyny eşitseňiz, namaza tarap ýöräň. Rahatlygy we özüňizi mertebeli alyp barmagy elden bermäň. Howlukman ýöräň. Namaza ýetişen ýeriňizden başlap, ymam bilen okaň. Okap ýetişmedik ýeriňizi-de özbaşdak okap tamamlaň”.

"حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ: حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا الزُّهْرِيُّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ المُسَيِّبِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ، وَعَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «إِذَا سَمِعْتُمُ الإِقَامَةَ، فَامْشُوا إِلَى الصَّلاَةِ وَعَلَيْكُمْ بِالسَّكِينَةِ وَالوَقَارِ، وَلاَ تُسْرِعُوا، فَمَا أَدْرَكْتُمْ فَصَلُّوا، وَمَا فَاتَكُمْ فَأَتِمُّوا «. "

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!