616

10-nji bap

616

10-nji bap

Abdulla ibn Harisden rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Abdulla ibn Abbas (daşaryk ýagyş ýagyp) palçyk bolan bir (Juma) gününde bize wagyz etdi. Azançy azan aýdyp, “Haýýa ‘alas-solät” sözüne ýetende, azança “As-Solätu fir-rihal” (Namaz öýde okaljakdyr)” diýmekligi emr etdi. Adamlar (geňirgenip) biri-birlerine seretdiler. Abdulla ibn Abbas olara: “Muny ondan has gowy adam etdi we elbetde, ol (Juma namazy) zerur we hökmany bir zatdyr” diýdi.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَمَّادٌ، عَنْ أَيُّوبَ، وَعَبْدِ الحَمِيدِ، صَاحِبِ الزِّيَادِيِّ، وَعَاصِمٍ الأَحْوَلِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الحَارِثِ، قَالَ: خَطَبَنَا ابْنُ عَبَّاسٍ فِي يَوْمٍ رَدْغٍ، فَلَمَّا بَلَغَ المُؤَذِّنُ حَيَّ عَلَى الصَّلاَةِ، فَأَمَرَهُ أَنْ يُنَادِيَ «الصَّلاَةُ فِي الرِّحَالِ»، فَنَظَرَ القَوْمُ بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ، فَقَالَ: «فَعَلَ هَذَا مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنْهُ وَإِنَّهَا عَزْمَةٌ «.

Salgylanma:

• “Bu emri menden has gowy adam, ýagny Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem emr etdi” diýmekdir ýa-da “Bu sözi bu azançydan has gowy azançy, ýagny Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň azançysy aýtdy” diýmekdir.

617

11-nji bap

617

11-nji bap

"Ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bize şeýle diýdi: “Bilal azany gije aýdar, (ýöne) siz tä Ibn Ummu Mektum azan aýdýança arkaýyn iýip-içiberiň!” . (Ibn Omaryň( aýdyşyna görä: “Ibn Ummu Mektum bir kör adamdy. Oňa tä, “Daň atdy, daň atdy!” diýilýänçä, azan aýtmazdy”. "

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «إِنَّ بِلاَلًا يُؤَذِّنُ بِلَيْلٍ، فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يُنَادِيَ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ»، ثُمَّ قَالَ: وَكَانَ رَجُلًا أَعْمَى، لاَ يُنَادِي حَتَّى يُقَالَ لَهُ: أَصْبَحْتَ أَصْبَحْتَ.

Salgylanma:

• Selälik wagty diýdigidir.

618

12-nji bap

618

12-nji bap

(Mu’minleriň enesi) Hafsa (Allah ondan razy bolsun) şeýle habar beripdir: “Azançy ertir namazynyň azanyny aýdyp bolandan soň, töwerek agaryp başlanda, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem parz namazyny okamazdan öňürti, ýeňilräk iki rekagat (sünnet) namazyny okardy”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: أَخْبَرَتْنِي حَفْصَةُ، «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ كَانَ إِذَا اعْتَكَفَ المُؤَذِّنُ لِلصُّبْحِ، وَبَدَا الصُّبْحُ، صَلَّى رَكْعَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ قَبْلَ أَنْ تُقَامَ الصَّلاَةُ«

Salgylanma:

• Hafsa – Omar ibn Hattabyň (Allah olardan razy bolsun) gyzy, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly, biziň hem enemizdir.

619

12-nji bap

619

12-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hemişe ertir namazynyň azany bilen kamatynyň arasynda iki rekagat ýeňil (sünnet) namazyny okardy”.

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شَيْبَانُ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ عَائِشَةَ، «كَانَ النَّبِيُّ صلّى الله عليه وسلم يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ بَيْنَ النِّدَاءِ وَالإِقَامَةِ مِنْ صَلاَةِ الصُّبْحِ «.

620

12-nji bap

620

12-nji bap

Abdulla Ibn Omardan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Bilal azany gije aýdar, (ýöne) siz tä Ibn Ummu Mektum azan aýdýança, arkaýyn iýip- içiberiň”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «إِنَّ بِلاَلًا يُنَادِي بِلَيْلٍ، فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يُنَادِيَ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ «.

621

13-nji bap

621

13-nji bap

"Abdulla ibn Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Bilalyň aýdýan azany sebäpli, siziň hiç biriňiz iýip oturan seläliginden el çekmesin. Çünki, onuň gije azan aýtmaklygynyň sebäbi, gijelerine namaz okaýanlaryňyzyň şondan soňra dynç almak üçin ara maý salmagy, ukuda bolanlaryňyzyň hem oýanmagy üçindir. (Onuň azany) Ertir namazynyň wagtynyň bolandygyny habar bermek üçin däldir” diýip, barmaklary ilki ýokary galdyryp, soňam aşak indirdi. (Ibn Mes’ud Onuň nädip edendigini eli bilen görkezdi). (Az-Zuhri): “Tä, şeýle bolýança, daň atmaz” diýip, süýem barmagyny orta barmagynyň üstünde goýup, sagdan çepe ýöredip görkezdi”. "

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ يُونُسَ، قَالَ: حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ التَّيْمِيُّ، عَنْ أَبِي عُثْمَانَ النَّهْدِيِّ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «لاَ يَمْنَعَنَّ أَحَدَكُمْ - أَوْ أَحَدًا مِنْكُمْ - أَذَانُ بِلاَلٍ مِنْ سَحُورِهِ، فَإِنَّهُ يُؤَذِّنُ - أَوْ يُنَادِي بِلَيْلٍ - لِيَرْجِعَ قَائِمَكُمْ، وَلِيُنَبِّهَ نَائِمَكُمْ، وَلَيْسَ أَنْ يَقُولَ الفَجْرُ - أَوِ الصُّبْحُ -» وَقَالَ بِأَصَابِعِهِ وَرَفَعَهَا إِلَى فَوْقُ وَطَأْطَأَ إِلَى أَسْفَلُ حَتَّى يَقُولَ هَكَذَا وَقَالَ زُهَيْرٌ: «بِسَبَّابَتَيْهِ إِحْدَاهُمَا فَوْقَ الأُخْرَى، ثُمَّ مَدَّهَا عَنْ يَمِينِهِ وَشِمَالِهِ «.

622,623

13-nji bap

622,623

13-nji bap

Abdulla Ibn Omardan we Aişadan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Bilal azany gije aýdar, (ýöne) siz tä Ibn Ummu Mektum azan aýdýança iýip-içiberiň”.

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَبُو أُسَامَةَ، قَالَ: عُبَيْدُ اللَّهِ، حَدَّثَنَا عَنِ القَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَائِشَةَ، وَعَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، قَالَ: ح وَحَدَّثَنِي يُوسُفُ بْنُ عِيسَى المَرْوَزِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا الفَضْلُ بْنُ مُوسَى، قَالَ: حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ، عَنِ القَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَائِشَةَ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ أَنَّهُ قَالَ: «إِنَّ بِلاَلًا يُؤَذِّنُ بِلَيْلٍ، فَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتَّى يُؤَذِّنَ ابْنُ أُمِّ مَكْتُومٍ «.

624

14-nji bap

624

14-nji bap

Abdulla ibn Mugaffal El-Muzaniden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem üç gezek gaýtalap: “Her iki azanyň (ýagny, azan bilen kamatyň) arasynda namaz bardyr” diýdi. Soňra yzyndan: “Okasy gelýän adam üçin” diýdi.

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ الوَاسِطِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا خَالِدٌ، عَنِ الجُرَيْرِيِّ، عَنِ ابْنِ بُرَيْدَةَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُغَفَّلٍ المُزَنِيِّ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «بَيْنَ كُلِّ أَذَانَيْنِ صَلاَةٌ، ثَلاَثًا لِمَنْ شَاءَ «.

Salgylanma:

• Ýagny Buharynyň bu hadysy getirmeginden maksat azan bilen kamatyň arasynda iki rekagat namaz okap boljak mukdarda wagtyň bardygyny aňladýar

625

14-nji bap

625

14-nji bap

"Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň sahabalaryndan bir topar adamlar azançy azan aýdan badyna, ýerlerinden turup, howlukmaçlyk bilen sütünlere tarap dogry durup, namaz okardylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem mesjide girende olaryň agşam namazyndan öň iki rekagat namaz okap durandyklaryny görerdi. (Ýöne welin) azan bilen kamatyň arasynda-da ullakan bir zadam ýokdy ”. Osman ibn Jebele we Ebu Dawud, Şu’badan rowaýat edip, şeýle diýipdirler: “Azan bilen kamatyň arasynda gaty az bir wagt bardy”. "

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: سَمِعْتُ عَمْرَو بْنَ عَامِرٍ الأَنْصَارِيَّ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: «كَانَ المُؤَذِّنُ إِذَا أَذَّنَ قَامَ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِ النَّبِيِّ ﷺ يَبْتَدِرُونَ السَّوَارِيَ، حَتَّى يَخْرُجَ النَّبِيُّ صلّى الله عليه وسلم وَهُمْ كَذَلِكَ، يُصَلُّونَ الرَّكْعَتَيْنِ قَبْلَ المَغْرِبِ، وَلَمْ يَكُنْ بَيْنَ الأَذَانِ وَالإِقَامَةِ شَيْءٌ»، قَالَ عُثْمَانُ بْنُ جَبَلَةَ، وَأَبُو دَاوُدَ: عَنْ شُعْبَةَ، لَمْ يَكُنْ بَيْنَهُمَا إِلَّا قَلِيلٌ.

Salgylanma:

• sütünleri sütre hökmünde goýup, olaryň yzynda okardylar. • wagt gaty azdy.

626

15-nji bap

626

15-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Azançy ertir namazynyň ilkinji azanyny aýdandan soň, ertir namazyndan öň, daň säheri aýdyň bolandan soň, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem turup, ýeňilräk edip iki rekagat (sünnet) namazyny okardy. Soňra tä azançy gelip, namazyň kamatyny habar berýänçä, sag tarapyna gyşaryp ýatardy”. "

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عُرْوَةُ بْنُ الزُّبَيْرِ، أَنَّ عَائِشَةَ، قَالَتْ: «كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ إِذَا سَكَتَ المُؤَذِّنُ بِالأُولَى مِنْ صَلاَةِ الفَجْرِ قَامَ، فَرَكَعَ رَكْعَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ قَبْلَ صَلاَةِ الفَجْرِ، بَعْدَ أَنْ يَسْتَبِينَ الفَجْرُ، ثُمَّ اضْطَجَعَ عَلَى شِقِّهِ الأَيْمَنِ، حَتَّى يَأْتِيَهُ المُؤَذِّنُ لِلْإِقَامَةِ «!

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!