321

20-nji bap

321

20-nji bap

Mu’azdan habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir aýal Aişadan (Allah ondan razy bolsun) “(Aýbaşydan) päklenenimizden soň, (aýbaşymyz gelen döwründäki geçiren) namazlarymyzyň kazasyny almalymy?” diýip sorady. (Aişa) ol aýala “Sen näme Haruriýýelimisiň ?” diýdi. Soňra ol: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň döwründe biziň hem aýbaşymyz gelerdi, ýöne Ol bize muny, (ýagny şol döwürdäki namazlaryň kazasyny almagy) buýurmazdy” ýa-da “Biz beýle etmezdik! ” diýdi.

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، قَالَ: حَدَّثَنَا هَمَّامٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا قَتَادَةُ، قَالَ: حَدَّثَتْنِي مُعَاذَةُ، أَنَّ امْرَأَةً قَالَتْ لِعَائِشَةَ: أَتَجْزِي إِحْدَانَا صَلاَتَهَا إِذَا طَهُرَتْ؟ فَقَالَتْ: أَحَرُورِيَّةٌ أَنْتِ؟ «كُنَّا نَحِيضُ مَعَ النَّبِيِّ ﷺ فَلاَ يَأْمُرُنَا بِهِ» أَوْ قَالَتْ: فَلاَ نَفْعَلُهُ.

Salgylanma:

“• Hawarijleriň bir taýpasy. Köp sorag berip, bek tutýandyklary üçin olara meňzedipdir. • Namazlarynyň kazasyny almazdylar. ”

322

21-nji bap

322

21-nji bap

"Ummu Selemeden habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanynda üstümizi bir galyň mata bilen örtüp ýatyrkam, birden meniň aýbaşym gelip başlady. Men ýuwaşlyk bilen çykyp gitdim-de, aýbaşym gelende geýýän eşigimi geýip geldim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem maňa “Aýbaşyň geldimi?” diýdi. Men “Hawa” diýdim. Soň meni ýanyna çagyryp, (ýene-de şol bir) galyň matanyň (ýorganyň) aşagyna saldy”. Ýene-de Ummu Seleme (enemiziň Allah ondan razy bolsun) aýtmagyna görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem agzy bekli wagtlary hem ony öper eken. (Ummu Seleme enemiz) “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen jenabatdan soň gusul eden wagtym, Onuň bilen bir gapdan suw alyp suwa düşerdik” diýdi. "

"حَدَّثَنَا سَعْدُ بْنُ حَفْصٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شَيْبَانُ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أَبِي سَلَمَةَ، حَدَّثَتْهُ أَنَّ أُمَّ سَلَمَةَ، قَالَتْ: حِضْتُ وَأَنَا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ فِي الخَمِيلَةِ، فَانْسَلَلْتُ فَخَرَجْتُ مِنْهَا، فَأَخَذْتُ ثِيَابَ حِيضَتِي فَلَبِسْتُهَا، فَقَالَ لِي رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «أَنُفِسْتِ» قُلْتُ: نَعَمْ، فَدَعَانِي، فَأَدْخَلَنِي مَعَهُ فِي الخَمِيلَةِ. قَالَتْ: وَحَدَّثَتْنِي أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ: «كَانَ يُقَبِّلُهَا وَهُوَ صَائِمٌ»، وَكُنْتُ أَغْتَسِلُ أَنَا وَالنَّبِيُّ ﷺ مِنْ إِنَاءٍ وَاحِدٍ مِنَ الجَنَابَةِ. "

Salgylanma:

“• Eşik bolmagy hem mümkin • Jenabat – ini haramlyk. ”

323

22-nji bap

323

22-nji bap

Ummu Selemeden habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen bile üstümizi bir galyň mata bilen örtüp ýatyrkam, birden meniň aýbaşym gelip başlady. Men ýuwaşlyk bilen turdym we aňyrrak baryp aýbaşym gelende geýýän eşigimi aldym. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem maňa “Aýbaşyň geldimi?” diýip sorady. Men “Hawa” diýdim. Soň meni ýanyna çagyryp, (ýene-de şol bir) galyň matanyň aşagyna girip (bile bir ýorganda) ýatdym”.

حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ فَضَالَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا هِشَامٌ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ زَيْنَبَ بِنْتِ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ، قَالَتْ بَيْنَا أَنَا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ مُضْطَجِعَةٌ فِي خَمِيلَةٍ حِضْتُ، فَانْسَلَلْتُ، فَأَخَذْتُ ثِيَابَ حِيضَتِي، فَقَالَ: «أَنُفِسْتِ»، فَقُلْتُ: نَعَمْ. فَدَعَانِي، فَاضْطَجَعْتُ مَعَهُ فِي الخَمِيلَةِ.

Salgylanma:

• Eşik bolmagy hem mümkin

324

23-nji bap

324

23-nji bap

"Umm ‘Atyýýadan (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men (bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim: “Goý, ýaş gyzlar we perdeleriň aňrysynda oturan uly gyzlar, şeýle hem (aýbaşylary gelýän) aýallar (öýlerinden) çykyp, haýyr işlere we mu’minleriň edýän doga-dileglerine gatnaşsynlar, ýöne haýyzly aýallar namaz okalýan ýerden uzagyrakda dursynlar!” diýdi. Ummu ‘Atyýýadan “Haýyzly aýallara-da diýýärsiňmi?” diýip soradylar. Ol “Hawa, eýsem, olar Arafada we pylan-pylan ýerlerde durmaýarlarmy näme?” diýdi. "

vحَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ هُوَ ابْنُ سَلاَمٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عَبْدُ الوَهَّابِ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ حَفْصَةَ، قَالَتْ: كُنَّا نَمْنَعُ عَوَاتِقَنَا أَنْ يَخْرُجْنَ فِي العِيدَيْنِ، فَقَدِمَتِ امْرَأَةٌ، فَنَزَلَتْ قَصْرَ بَنِي خَلَفٍ، فَحَدَّثَتْ عَنْ أُخْتِهَا، وَكَانَ زَوْجُ أُخْتِهَا غَزَا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ ثِنْتَيْ عَشْرَةَ غَزْوَةً، وَكَانَتْ أُخْتِي مَعَهُ فِي سِتٍّ، قَالَتْ: كُنَّا نُدَاوِي الكَلْمَى، وَنَقُومُ عَلَى المَرْضَى، فَسَأَلَتْ أُخْتِي النَّبِيَّ ﷺ: أَعَلَى إِحْدَانَا بَأْسٌ إِذَا لَمْ يَكُنْ لَهَا جِلْبَابٌ أَنْ لاَ تَخْرُجَ؟ قَالَ: «لِتُلْبِسْهَا صَاحِبَتُهَا مِنْ جِلْبَابِهَا وَلْتَشْهَدِ الخَيْرَ وَدَعْوَةَ المُسْلِمِينَ»، فَلَمَّا قَدِمَتْ أُمُّ عَطِيَّةَ، سَأَلْتُهَا أَسَمِعْتِ النَّبِيَّ ﷺ؟ قَالَتْ: بِأَبِي، نَعَمْ، وَكَانَتْ لاَ تَذْكُرُهُ إِلَّا قَالَتْ: بِأَبِي، سَمِعْتُهُ يَقُولُ: «يَخْرُجُ العَوَاتِقُ وَذَوَاتُ الخُدُورِ، أَوِ العَوَاتِقُ ذَوَاتُ الخُدُورِ، وَالحُيَّضُ، وَلْيَشْهَدْنَ الخَيْرَ، وَدَعْوَةَ المُؤْمِنِينَ، وَيَعْتَزِلُ الحُيَّضُ المُصَلَّى»، قَالَتْ حَفْصَةُ: فَقُلْتُ الحُيَّضُ، فَقَالَتْ: أَلَيْسَ تَشْهَدُ عَرَفَةَ، وَكَذَا وَكَذَا.

Salgylanma:

• Haýyzly – aýbaşysy gelýän aýal.

325

24-nji bap

325

24-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Fatyma bint Ebu Hubeýş Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden “Ýa Resulallah! (bimarlykdan ýaňa) päklenip bilemok, namazymy taşlaýynmy?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa “Ýok, bu eýýäm aýbaşy gany däl-de, damar ganydyr, ýöne (adaty döwrüňde) aýbaşyň näçe gün gelýän bolsa, sen şonça güni (hasaplada) namazyňy okama, soňra ýuwun-da, namazyňa başla!” diýdi.

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ ابْنُ أَبِي رَجَاءٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ، قَالَ: سَمِعْتُ هِشَامَ بْنَ عُرْوَةَ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبِي، عَنْ عَائِشَةَ، أَنَّ فَاطِمَةَ بِنْتَ أَبِي حُبَيْشٍ، سَأَلَتِ النَّبِيَّ ﷺ قَالَتْ: إِنِّي أُسْتَحَاضُ فَلاَ أَطْهُرُ، أَفَأَدَعُ الصَّلاَةَ، فَقَالَ: لاَ إِنَّ ذَلِكِ عِرْقٌ، وَلَكِنْ دَعِي الصَّلاَةَ قَدْرَ الأَيَّامِ الَّتِي كُنْتِ تَحِيضِينَ فِيهَا، ثُمَّ اغْتَسِلِي وَصَلِّي.

Salgylanma:

• Gany (kesilmän) yzygiderli dowam edýärdi

326

25-nji bap

326

25-nji bap

Ummu ‘Atyýýadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Biz (iriňe meňzeş) we sary reňkli gelýän suwuklyklara hiç hili ähmiýet (üns) bermezdik”.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ مُحَمَّدٍ، عَنْ أُمِّ عَطِيَّةَ، قَالَتْ: «كُنَّا لاَ نَعُدُّ الكُدْرَةَ وَالصُّفْرَةَ شَيْئًا.

327

26-nji bap

327

26-nji bap

"Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly Aişadan habar berilmegine görä, Umm Habiba (binti Jahş) ýedi ýyllap istyhada (keseline) duçar bolupdyr. Ol bu hakda Resulullah sallallahu aleýhi wesellemden soranda, Ol oňa ýuwunmagy emr edip şeýle diýdi: “Bu eýýäm (aýbaşy gany däl-de), damaryň ganydyr!”. Umm Habiba şondan soň, her bir namazyny okamak üçin ýuwunardy”. "

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ المُنْذِرِ، قَالَ: حَدَّثَنَا مَعْنٌ، قَالَ: حَدَّثَنِي ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُرْوَةَ، وَعَنْ عَمْرَةَ، عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ ﷺ، أَنَّ أُمَّ حَبِيبَةَ اسْتُحِيضَتْ سَبْعَ سِنِينَ، فَسَأَلَتْ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ عَنْ ذَلِكَ، فَأَمَرَهَا أَنْ تَغْتَسِلَ، فَقَالَ: «هَذَا عِرْقٌ» فَكَانَتْ تَغْتَسِلُ لِكُلِّ صَلاَةٍ.

Salgylanma:

• Dowamly gan akma

328

27-nji bap

328

27-nji bap

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly Aişadan habar berilmegine görä, ol Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme: “Ýa Resulallah! Safiýýa bint Huýaýyň aýbaşysy gelip başlady” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem “Ol bizi ýolumyzdan saklaýmasa! Ol siziň bilen (Ifada) towafyny etmedimi näme?” diýip sorady. Olar “Hawa, etdi” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem “Beýle bolsa çykyber! ” diýdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي بَكْرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَمْرِو بْنِ حَزْمٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَمْرَةَ بِنْتِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ عَائِشَةَ زَوْجِ النَّبِيِّ ﷺ، أَنَّهَا قَالَتْ لِرَسُولِ اللَّهِ ﷺ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّ صَفِيَّةَ بِنْتَ حُيَيٍّ قَدْ حَاضَتْ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «لَعَلَّهَا تَحْبِسُنَا أَلَمْ تَكُنْ طَافَتْ مَعَكُنَّ»، فَقَالُوا: بَلَى، قَالَ: فَاخْرُجِي.

Salgylanma:

“• Safiýýa binti Huýaýý – Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýallarynyň biri, biziň hem enemizdir • Allah ondan razy bolsun! • Muny Safiýýa diýdi. Bu waka Mekgeden Medinä gaýtjak wagty bolup geçdi. Towaful-Ifada Hajyň rükünlerinden biridir. Şonuň üçin aýbaşysy gelen aýal tä arassalanýança garaşmalydyr. Towaf edip ondan soň, çykyp bilýändir. ”

329

27-nji bap

329

27-nji bap

Ibni Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Aýbaşysy gelip başlan aýallara, (Ifada towafyny eden bolsalar, Mekgeden çykyp) gitmäge rugsat berildi”.

حَدَّثَنَا مُعَلَّى بْنُ أَسَدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ طَاوُسٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: رُخِّصَ لِلْحَائِضِ أَنْ تَنْفِرَ إِذَا حَاضَتْ.

Salgylanma:

” • Towaf – Käbäniň daşyndan ýedi gezek aýlanmaklyga aýdylýar.”

330

27-nji bap

330

27-nji bap

Ibnu Omar “Ilkibaşda (aýbaşysy gelen aýal hoşlaşyk towafyny etmezden öň, öýüne) gaýdyp bilmez” diýerdi. Soňra men onuň şeýle diýenini eşitdim: “(Aýbaşysy gelen aýal, (eger Ifada towafyny eden bolsa), hoşlaşyk towafyny etmezden öň, öýüne) gidip biler, çünki Resulullah sallallahu aleýhi wesellem olara rugsat berdi” diýdi”.

وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ يَقُولُ: " فِي أَوَّلِ أَمْرِهِ إِنَّهَا لاَ تَنْفِرُ، ثُمَّ سَمِعْتُهُ يَقُولُ: «تَنْفِرُ، إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ رَخَّصَ لَهُنَّ.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!