301

5-nji bap

301

5-nji bap

(Ýene-de Aişa Allah ondan razy bolsun şeýle diýipdir): “Şeýle hem (Mesjitde) igtikäfe oturan mahaly, kellesini maňa tarap (mesjitden daşary) çykarardy. Men hem aýbaşym gelse-de, onuň (kellesini) ýuwardym”.

وَكَانَ يُخْرِجُ رَأْسَهُ إِلَيَّ وَهُوَ مُعْتَكِفٌ فَأَغْسِلُهُ وَأَنَا حَائِضٌ.

Salgylanma:

• Igtikäf – mesjitden çykman, ybadat edip oturmak

302

5-nji bap

302

5-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Biziň (haýsam bolsa) birimiziň aýbaşysy gelen wagtynda we Resulullah sallallahu aleýhi wesellem oňa degmek isläninde, aýbaşysy gelen badyna, bize izar geýmekligi emr ederdi we şondan soň oňa degerdi”. (Aişa) şeýle diýdi: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň özüne erk edip bilşi ýaly, siziň araňyzda özüne erk edip bilýäniňiz barmy?! diýdi. "

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ خَلِيلٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَبُو إِسْحَاقَ هُوَ الشَّيْبَانِيُّ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الأَسْوَدِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: كَانَتْ إِحْدَانَا إِذَا كَانَتْ حَائِضًا، فَأَرَادَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ أَنْ يُبَاشِرَهَا، أَمَرَهَا أَنْ تَتَّزِرَ فِي فَوْرِ حَيْضَتِهَا، ثُمَّ يُبَاشِرُهَا، قَالَتْ: وَأَيُّكُمْ يَمْلِكُ إِرْبَهُ، كَمَا كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَمْلِكُ إِرْبَهُ. تَابَعَهُ خَالِدٌ، وَجَرِيرٌ، عَنِ الشَّيْبَانِيِّ.

Salgylanma:

• Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýallaryndan biri

303

5-nji bap

303

5-nji bap

Abdulla ibn Şeddaddan rowaýat edilmegine görä, ol “Men Meýmunanyň şeýle diýenini eşitdim” diýipdir. Ol şeýle diýerdi: “Adatça, Allahyň Resuly sallallahu aleýhi wesellem aýallarynyň birine degmek islän wagty, onuň aýbaşysy gelen bolsa, oňa (izar geýmekligi) buýurardy, ol hem geýerdi”.

حَدَّثَنَا أَبُو النُّعْمَانِ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَاحِدِ، قَالَ: حَدَّثَنَا الشَّيْبَانِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ شَدَّادٍ، قَالَ: سَمِعْتُ مَيْمُونَةَ، تَقُولُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ «إِذَا أَرَادَ أَنْ يُبَاشِرَ امْرَأَةً مِنْ نِسَائِهِ أَمَرَهَا، فَاتَّزَرَتْ وَهِيَ حَائِضٌ» وَرَوَاهُ سُفْيَانُ عَنِ الشَّيْبَانِيِّ.

Salgylanma:

• Aýalyň aýbaşysy gelen döwründe, onuň bilen ýatym-turum etmek gadagandyr. Bu hadysdaky “degmek” sözi ýatym-turum etmek däl-de, ogşamak, gujaklamak we ş.m. zatlardyr.

304

6-nji bap

304

6-nji bap

"Ebu Sa’yd El-Hudryden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Allahyň Resuly sallallahu aleýhi wesellem gurban (ýa-da Remezan baýramynda baýram) namazyny okalýan ýere gitdi. Ol aýallaryň ýanyndan geçip barýarka, olaryň ýanynda (durup), olara ýüzlenip: “Eý, aýallar! Siz köpräk sadaka beriň, çünki Men jähennemiň içindäkileriniň aglaba böleginiň sizdendigini gördüm” diýdi. Olar “Ýa Resulallah! Näme sebäpden beýle bolar?” diýip soradylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem olara “Çünki siz köp nälet (gargyş) edýärsiňiz, ärleriňiziň (edenini unudyp), olara nä şükür bolýarsyňyz. Men akylly-paýhasly adamlaryň akylyny başyndan alyp bilýän, din we akyl taýdan kem adamlaryň içinde siziň ýaly başga hiç kimi görmedim” diýdi. Ol aýallar “Ýa Resulallah! Biziň akylymyzyň we dinimiziň kemligi nämede?” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem olara “Eýsem, aýalyň güwäligi (şaýatlygy) erkek adamyň şaýatlygynyň ýarsyna deň dälmi näme? ” diýdi. Olar “Hawa” diýdiler. “Bu olaryň akyl taýdan kemdigini aňladýar. Aýbaşysy gelen wagty hem namaz okamaklygy we oraza tutmaklygy goýbolsun etmeýärmi näme?” diýdi. Olar: “Hawa” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem “Bu bolsa olaryň dini taýdan kemligini aňladýar ” diýdi. "

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي زَيْدٌ هُوَ ابْنُ أَسْلَمَ، عَنْ عِيَاضِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيِّ، قَالَ: خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ فِي أَضْحَى أَوْ فِطْرٍ إِلَى المُصَلَّى، فَمَرَّ عَلَى النِّسَاءِ، فَقَالَ: «يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ تَصَدَّقْنَ فَإِنِّي أُرِيتُكُنَّ أَكْثَرَ أَهْلِ النَّارِ» فَقُلْنَ: وَبِمَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «تُكْثِرْنَ اللَّعْنَ، وَتَكْفُرْنَ العَشِيرَ، مَا رَأَيْتُ مِنْ نَاقِصَاتِ عَقْلٍ وَدِينٍ أَذْهَبَ لِلُبِّ الرَّجُلِ الحَازِمِ مِنْ إِحْدَاكُنَّ»، قُلْنَ: وَمَا نُقْصَانُ دِينِنَا وَعَقْلِنَا يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «أَلَيْسَ شَهَادَةُ المَرْأَةِ مِثْلَ نِصْفِ شَهَادَةِ الرَّجُلِ» قُلْنَ: بَلَى، قَالَ: «فَذَلِكِ مِنْ نُقْصَانِ عَقْلِهَا، أَلَيْسَ إِذَا حَاضَتْ لَمْ تُصَلِّ وَلَمْ تَصُمْ» قُلْنَ: بَلَى، قَالَ: فَذَلِكِ مِنْ نُقْصَانِ دِينِهَا.

Salgylanma:

“• Allah Tagala Kuranda şeýle diýýär: “Iki sany erkek adamy şaýat hökmünde tutuň! Eger iki erkek tapylmasa, bir erkek we iki aýal şaýat bolsun!” {Bakara: 282}. • “Aýallar mydama erkekler ýaly, dini hökümlerini ýerine ýetirip bilmeýärler” diýdigidir. ”

305

7-nji bap

305

7-nji bap

"Habar berilişine görä, Aişa (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýipdir: “Biz diňe haç etmek niýeti bilen (Medineden Mekgä tarap) ýola düşdik. Haçan-da, Sarif (diýlen) ýere baryp ýetenimizde, meniň aýbaşym gelip başlady. Men aglap durkam, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýanyma gelip, maňa “Nämä aglaýaň? diýdi. Men “Allahdan ant içýärin, men köp arzuw edipdim, (ýöne) men bu ýyl haç edip bilmeýän!” diýdim. Ol şonda maňa “Seniň aýbaşyň gelip başlan bolmaly” diýdi. Men “Hawa” diýdim. Ol şonda “Elbetde, bu Allahyň Adam (atanyň) gyzlaryna ýazyp goýan bir zadydyr. Haç edýänleriň edýän ähli zadyny senem et, ýöne tä päklenýänçäň Öýe (Käbä) towaf etme!” diýdi. "

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ العَزِيزِ بْنُ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ القَاسِمِ، عَنِ القَاسِمِ بْنِ مُحَمَّدٍ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: خَرَجْنَا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ لاَ نَذْكُرُ إِلَّا الحَجَّ، فَلَمَّا جِئْنَا سَرِفَ طَمِثْتُ، فَدَخَلَ عَلَيَّ النَّبِيُّ ﷺ وَأَنَا أَبْكِي، فَقَالَ: «مَا يُبْكِيكِ؟» قُلْتُ: لَوَدِدْتُ وَاللَّهِ أَنِّي لَمْ أَحُجَّ العَامَ، قَالَ: «لَعَلَّكِ نُفِسْتِ؟» قُلْتُ: نَعَمْ، قَالَ: «فَإِنَّ ذَلِكِ شَيْءٌ كَتَبَهُ اللَّهُ عَلَى بَنَاتِ آدَمَ، فَافْعَلِي مَا يَفْعَلُ الحَاجُّ، غَيْرَ أَنْ لاَ تَطُوفِي بِالْبَيْتِ حَتَّى تَطْهُرِي.

Salgylanma:

• Towaf – Käbäň daşyndan aýlanmak

306

8-nji bap

306

8-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Fatyma bint Ebu Hubeýş Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme “Ýa Resulallah! (Bimarlykdan ýaňa) päklenip bilemok, namazymy taşlamalymy, (näme edeýin)?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa “Ýok, bu eýýäm aýbaşy gany däl-de, damar ganydyr. Haçan-da, seniň hakyky aýbaşyň (adaty döwrüň) başlanda, namazyňy okama. Soň adaty döwrüň wagty geçip gutarandan soň hem (aýbaşyň gelse), onda ganyňy ýuw-da, namazyňy okaber!” diýdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ أَنَّهَا قَالَتْ: قَالَتْ فَاطِمَةُ بِنْتُ أَبِي حُبَيْشٍ لِرَسُولِ اللَّهِ ﷺ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنِّي لَا أَطْهُرُ أَفَأَدَعُ الصَّلاَةَ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «إِنَّمَا ذَلِكِ عِرْقٌ وَلَيْسَ بِالحَيْضَةِ، فَإِذَا أَقْبَلَتِ الحَيْضَةُ فَاتْرُكِي الصَّلاَةَ، فَإِذَا ذَهَبَ قَدْرُهَا، فَاغْسِلِي عَنْكِ الدَّمَ وَصَلِّي «.

Salgylanma:

• Gany (kesilmän) yzygiderli dowam etmeklik

307

9-nji bap

307

9-nji bap

Ebu Bekr Es-Syddykyň gyzy Äsmäden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir aýal Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip: “Ýa Resulallah! Birimiziň eşigine haýzynyň ganyndan degse, näme etmeli?” diýip sorady. (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem): “Eger-de, siziň biriňiziň eşigine haýzynyň ganyndan degse, owkalap (ganyň yzlaryny aýyrsyn), soňra onuň üstünden suw sepip (ýuwsun). Şondan soň, şol eşikde namaz okap biler” diýdi”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ المُنْذِرِ، عَنْ أَسْمَاءَ بِنْتِ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ أَنَّهَا قَالَتْ: سَأَلَتِ امْرَأَةٌ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ فَقَالَتْ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَرَأَيْتَ إِحْدَانَا إِذَا أَصَابَ ثَوْبَهَا الدَّمُ مِنَ الحَيْضَةِ كَيْفَ تَصْنَعُ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «إِذَا أَصَابَ ثَوْبَ إِحْدَاكُنَّ الدَّمُ مِنَ الحَيْضَةِ فَلْتَقْرُصْهُ، ثُمَّ لِتَنْضَحْهُ بِمَاءٍ، ثُمَّ لِتُصَلِّي فِيهِ.

308

9-nji bap

308

9-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Haçan-da), birimiziň aýbaşymyz gelip, päklenen wagtymyz, eşiklerimiziň ganyny owkalap ýuwardyk, soňra (eşiklerimiziň) galan ýerlerine-de suw sepip (ýuwardyk), şondan soň şol eşikde namaz okardyk”.

حَدَّثَنَا أَصْبَغُ، قَالَ: أَخْبَرَنِي ابْنُ وَهْبٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَمْرُو بْنُ الحَارِثِ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ القَاسِمِ، حَدَّثَهُ عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: «كَانَتْ إِحْدَانَا تَحِيضُ، ثُمَّ تَقْتَرِصُ الدَّمَ مِنْ ثَوْبِهَا عِنْدَ طُهْرِهَا، فَتَغْسِلُهُ وَتَنْضَحُ عَلَى سَائِرِهِ، ثُمَّ تُصَلِّي فِيهِ.

309

10-nji bap

309

10-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýallarynyň biri istihada ýagdaýynda, Onuň bilen bile igtikäfe durdy. Gan gelen wagtlary bolsa, aşagyna bir legen goýardy”. (Bu hadysy rowaýat eden Ykrime) şeýle diýdi: “Aişa sarymtyl suwuklyk görende: “Pylan aýal (istihada ýagdaýynda igtikäfe duranda) şuňa meňzeş bir zady görüpdi” diýdi”. "

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ، قَالَ: حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ خَالِدٍ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنْ عَائِشَةَ، «أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ اعْتَكَفَ مَعَهُ بَعْضُ نِسَائِهِ وَهِيَ مُسْتَحَاضَةٌ تَرَى الدَّمَ»، فَرُبَّمَا وَضَعَتِ الطَّسْتَ تَحْتَهَا مِنَ الدَّمِ، وَزَعَمَ أَنَّ عَائِشَةَ رَأَتْ مَاءَ العُصْفُرِ، فَقَالَتْ: كَأَنَّ هَذَا شَيْءٌ كَانَتْ فُلاَنَةُ تَجِدُهُ.

310

10-nji bap

310

10-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň aýallarynyň biri onuň bilen (mesjitde) igtykäfe durdy we ol (bimarlygy zerarly) gan we sary suwuklyk görerdi, aşagynda legen goýup, şol ýagdaýda-da, namaz okardy”.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ، عَنْ خَالِدٍ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنْ عَائِشَةَ، قَالَتْ: «اعْتَكَفَتْ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ امْرَأَةٌ مِنْ أَزْوَاجِهِ، فَكَانَتْ تَرَى الدَّمَ وَالصُّفْرَةَ وَالطَّسْتُ تَحْتَهَا وَهِيَ تُصَلِّي.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!