231

69-nji bap

231

69-nji bap

‘Amr ibn Meýmun şeýle diýipdir: “Men (bir gezek) Suleýman ibn Ýasardan jenabatyň (hapalary) degen eşik hakynda soradym. Ol hem (maňa) Aişa şeýle diýip aýtdy diýdi: “(Adatça) Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň eşiklerinden ony men ýuwup aýyrardym. Ol hem ýuwlan ýeri çyg bolup dursa-da, (şol durşuna) namaza çykyp giderdi”.

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ المِنْقَرِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَاحِدِ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مَيْمُونٍ، قَالَ: سَأَلْتُ سُلَيْمَانَ بْنَ يَسَارٍ فِي الثَّوْبِ تُصِيبُهُ الجَنَابَةُ، قَالَ: قَالَتْ عَائِشَةُ: «كُنْتُ أَغْسِلُهُ مِنْ ثَوْبِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ، ثُمَّ يَخْرُجُ إِلَى الصَّلاَةِ، وَأَثَرُ الغَسْلِ فِيهِ» بُقَعُ المَاءِ.

232

69-nji bap

232

69-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, “Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň eşiklerine meni degen wagty, ony (Aişa) ýuwar eken. Soňra ol (Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň) eşiklerinde galan bir ýa-da birnäçe çygly tegmilleriň yzlaryny görer eken”.

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ خَالِدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ مَيْمُونِ بْنِ مِهْرَانَ، عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ يَسَارٍ، عَنْ عَائِشَةَ: أَنَّهَا كَانَتْ تَغْسِلُ المَنِيَّ مِنْ ثَوْبِ النَّبِيِّ ﷺ، ثُمَّ أَرَاهُ فِيهِ بُقْعَةً أَوْ بُقَعًا.

233

70-nji bap

233

70-nji bap

"Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir wagtlar) ‘Ukl (ýa-da ‘Uraýna) taýpasyndan bolan adamlar Medinä geldiler. (Ýarawsyzlyklary sebäpli, Medinäniň) howasy (olara ýakmady we olar) özlerini oňaýsyz duýdylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem olara (birnäçe wagtlap) süýtli düýeleriň saklanýan ýerine baryp, düýeleriň peşewinden we süýdünden içmeklerini emr etdi. Olar (aýdylan ýere) bardylar, haçan-da olar (kesellerinden) gutulyp, düzelensoňlar, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň çopanyny öldürip, onuň mallaryny bolsa sürüp, özleri bilen alyp gitdiler. Bu habar (Medinä) gündiz ir bilen gelip ýetdi. (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem) olaryň yzyndan (bir goşun) ugratdy. Eýýäm günortana çenli olary (Medinä) getirdiler. (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem) olaryň ellerini we aýaklaryny kesmegi emr etdi. (Üstesine-de, gyzgyn demir bilen) olaryň gözleri oýuldy. Soňra olary Harra (diýilýän ýere) taşladylar. Olar içmäge suw soradylar, ýöne hiç kim olara suw bermedi”. (Bu hadysy Enesden rowaýat eden) Ebu Kylaba şeýle diýdi: “Bular ogurlyk eden, (adam) öldüren we iman edenlerinden soň, kapyr bolan hem-de Allaha we Onuň Resulyna garşy söweşen adamlardy”. "

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ أَبِي قِلاَبَةَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ، قَالَ: قَدِمَ أُنَاسٌ مِنْ عُكْلٍ أَوْ عُرَيْنَةَ، فَاجْتَوَوْا المَدِينَةَ «فَأَمَرَهُمُ النَّبِيُّ ﷺ، بِلِقَاحٍ، وَأَنْ يَشْرَبُوا مِنْ أَبْوَالِهَا وَأَلْبَانِهَا» فَانْطَلَقُوا، فَلَمَّا صَحُّوا، قَتَلُوا رَاعِيَ النَّبِيِّ ﷺ، وَاسْتَاقُوا النَّعَمَ، فَجَاءَ الخَبَرُ فِي أَوَّلِ النَّهَارِ، فَبَعَثَ فِي آثَارِهِمْ، فَلَمَّا ارْتَفَعَ النَّهَارُ جِيءَ بِهِمْ، «فَأَمَرَ فَقَطَعَ أَيْدِيَهُمْ وَأَرْجُلَهُمْ، وَسُمِرَتْ أَعْيُنُهُمْ، وَأُلْقُوا فِي الحَرَّةِ، يَسْتَسْقُونَ فَلاَ يُسْقَوْنَ». قَالَ أَبُو قِلاَبَةَ: فَهَؤُلاَءِ سَرَقُوا وَقَتَلُوا، وَكَفَرُوا بَعْدَ إِيمَانِهِمْ، وَحَارَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ.

234

70-nji bap

234

70-nji bap

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Mesjid gurulmazdan ozal, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem goýun ýataklarynda namaz okardy”.

حَدَّثَنَا آدَمُ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَبُو التَّيَّاحِ يَزِيدُ بْنُ حُمَيْدٍ، عَنْ أَنَسٍ قَالَ: كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يُصَلِّي، قَبْلَ أَنْ يُبْنَى المَسْجِدُ، فِي مَرَابِضِ الغَنَمِ.

235

71-nji bap

235

71-nji bap

Abdulla ibn Abbasyň (Allah ondan razy bolsun) Meýmunadan rowaýat etmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden doňan ýagyň içine gaçan syçan hakda soradylar. Şonda Ol “Syçany we daş-töweregindäki (ýaglary) aýryp taşlaň-da, (galan) ýagyňyzy iýiň!” diýdi.

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ: حَدَّثَنِي مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنْ مَيْمُونَةَ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ: سُئِلَ عَنْ فَأْرَةٍ سَقَطَتْ فِي سَمْنٍ، فَقَالَ: أَلْقُوهَا وَمَا حَوْلَهَا فَاطْرَحُوهُ، وَكُلُوا سَمْنَكُمْ.

236

71-nji bap

236

71-nji bap

Abdulla ibn Abbasyň (Allah olardan razy bolsun) Meýmunadan rowaýat etmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden doňan ýagyň içine gaçan syçan hakynda soranlarynda, Ol “Syçany we daş-töweregindäki (ýaglary) aýryp taşlaýyň!” diýdi.

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: حَدَّثَنَا مَعْنٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ بْنِ مَسْعُودٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنْ مَيْمُونَةَ، أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ سُئِلَ عَنْ فَأْرَةٍ سَقَطَتْ فِي سَمْنٍ، فَقَالَ: «خُذُوهَا وَمَا حَوْلَهَا فَاطْرَحُوهُ» قَالَ مَعْنٌ، حَدَّثَنَا مَالِكٌ، مَا لاَ أُحْصِيهِ يَقُولُ عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنْ مَيْمُونَةَ

237

71-nji bap

237

71-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Musulmanyň Allah ýolunda ýaralanan her bir ýarasy, Kyýamat gününde, ýara düşen wagtyndaky ýaly bolup, ondan paglap gan akar. Reňki ganyň reňkinde, ýöne ysy miskiň ysy ýaly (hoşboý ysly) bolar”.

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ، عَنْ هَمَّامِ بْنِ مُنَبِّهٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: كُلُّ كَلْمٍ يُكْلَمُهُ المُسْلِمُ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، يَكُونُ يَوْمَ القِيَامَةِ كَهَيْئَتِهَا، إِذْ طُعِنَتْ، تَفَجَّرُ دَمًا، اللَّوْنُ لَوْنُ الدَّمِ، وَالعَرْفُ عَرْفُ المِسْكِ.

238

72-nji bap

238

72-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň “Biz iň soňky, (ýöne Kyýamat güni biz) ilkinji bolarys” diýenini eşitdim” diýipdir

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، قَالَ: أَخْبَرَنَا أَبُو الزِّنَادِ، أَنَّ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ هُرْمُزَ الأَعْرَجَ، حَدَّثَهُ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ، أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَقُولُ: نَحْنُ الآخِرُونَ السَّابِقُونَ.

239

72-nji bap

239

72-nji bap

Ýene-de Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Siziň hiç biriňiz akmaýan ýata suwa peşew etmesin! Çünki, soň şol suw ýuwunmak üçin gerek (bolmagy mümkindir)”.

وَبِإِسْنَادِهِ قَالَ: لاَ يَبُولَنَّ أَحَدُكُمْ فِي المَاءِ الدَّائِمِ الَّذِي لاَ يَجْرِي، ثُمَّ يَغْتَسِلُ فِيهِ.

240

73-nji bap

240

73-nji bap

"Abdulla ibn Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Käbäniň ýanynda namaz okap durdy. Ebu Jehl we onuň ýoldaşlary (oňa golaýrak bir ýerde) otyrdylar. Olaryň içinde biri beýlekilerine “Haýsy biriňiz pylan taýpanyň öldüren düýesiniň iç-goşlaryny (ýatgysyny) getirip, sejdä giden wagty, ony Muhammediň arkasynda goýup bilersiňiz?!” diýdi. (Abdulla ibn Mas’ud Allah ondan razy bolsun şeýle diýdi): “Olaryň içindäki iň betbagt adam gidip, içegeleri getirdi, soň bolsa pursada garaşyp durdy. Haçan-da, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sejdä giden wagty, ony arkasynda, iki pilçesiniň (omuznyň) arasynda goýdy. Men bolsam oňa (çäresiz) hiç zat edip bilmän, seredip durdum. Käşgä, meniň hem arkamda (dag ýaly) durup biljek adamlar bar bolsady”. (Abdulla ibn Mas’ud Allah ondan razy bolsun şeýle diýdi): “Soňra olar biri-birleriniň (üstüne ýykylyp), barmaklaryny uzadyp, (Onuň üstünden) gülüp başladylar. Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bolsa tä Fatyma gelýänçä, başyny sejdeden ýokary galdyryp bilmän durdy. Fatima gelip onuň üstünden içegeleri aýryp taşlady. Soňra Resulullah sallallahu aleýhi wesellem başyny galdyryp: “Allahym! Kuraýşlary Saňa tabşyrýaryn!” diýip, üç gezek gaýtalady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň eden bed dogasy olara agyr degdi”. (Abdulla ibn Mas’ud Allah ondan razy bolsun şeýle diýdi): “Çünki olar bu şäherde (bed) dogalaryň kabul boljagyna ynanýardylar. Soňra ýeke-ýeke atlaryny tutup: “Allahym! Ebu Jähli saňa tabşyrýaryn! ‘Utba ibn Rabi’any, Şeýbe ibn Rabi’any, El-Welid ibn ‘Utbany, Umeýýe ibn Halafy we ‘Ukba ibn Ebu Mu’yty Saňa tabşyrýaryn!” diýip, (olara bed) doga etdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýedi sany adamyň adyny tutdy, ýöne bu hadysy rowaýat eden adam ýedinjiniň adyny ýatda saklap bilmändir. (Abdulla ibn Mas’ud Allah ondan razy bolsun ýene-de şeýle diýdi): “Janym Elinde bolan Allahdan ant içýärin, Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň atlaryny tutup, bet doga eden adamlarynyň hemmesini (bir ýerde) – Bedr guýularynyň biriniň içinde jansyz ýagdaýda (taşlanandyklaryny) gördüm!” "

حَدَّثَنَا عَبْدَانُ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبِي، عَنْ شُعْبَةَ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، عَنْ عَمْرِو بْنِ مَيْمُونٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: بَيْنَا رَسُولُ اللَّهِ ﷺ سَاجِدٌ قَالَ: ح وحَدَّثَنِي أَحْمَدُ بْنُ عُثْمَانَ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُرَيْحُ بْنُ مَسْلَمَةَ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ يُوسُفَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ: حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ مَيْمُونٍ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ مَسْعُودٍ حَدَّثَهُ أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ كَانَ يُصَلِّي عِنْدَ البَيْتِ، وَأَبُو جَهْلٍ وَأَصْحَابٌ لَهُ جُلُوسٌ، إِذْ قَالَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ: أَيُّكُمْ يَجِيءُ بِسَلَى جَزُورِ بَنِي فُلاَنٍ، فَيَضَعُهُ عَلَى ظَهْرِ مُحَمَّدٍ إِذَا سَجَدَ؟ فَانْبَعَثَ أَشْقَى القَوْمِ فَجَاءَ بِهِ، فَنَظَرَ حَتَّى سَجَدَ النَّبِيُّ ﷺ، وَضَعَهُ عَلَى ظَهْرِهِ بَيْنَ كَتِفَيْهِ، وَأَنَا أَنْظُرُ لاَ أُغْنِي شَيْئًا، لَوْ كَانَ لِي مَنَعَةٌ، قَالَ: فَجَعَلُوا يَضْحَكُونَ وَيُحِيلُ بَعْضُهُمْ عَلَى بَعْضٍ، وَرَسُولُ اللَّهِ ﷺ سَاجِدٌ لاَ يَرْفَعُ رَأْسَهُ، حَتَّى جَاءَتْهُ فَاطِمَةُ، فَطَرَحَتْ عَنْ ظَهْرِهِ، فَرَفَعَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ رَأْسَهُ ثُمَّ قَالَ: «اللَّهُمَّ عَلَيْكَ بِقُرَيْشٍ». ثَلاَثَ مَرَّاتٍ، فَشَقَّ عَلَيْهِمْ إِذْ دَعَا عَلَيْهِمْ، قَالَ: وَكَانُوا يَرَوْنَ أَنَّ الدَّعْوَةَ فِي ذَلِكَ البَلَدِ مُسْتَجَابَةٌ، ثُمَّ سَمَّى: اللَّهُمَّ عَلَيْكَ بِأَبِي جَهْلٍ، وَعَلَيْكَ بِعُتْبَةَ بْنِ رَبِيعَةَ، وَشَيْبَةَ بْنِ رَبِيعَةَ، وَالوَلِيدِ بْنِ عُتْبَةَ، وَأُمَيَّةَ بْنِ خَلَفٍ، وَعُقْبَةَ بْنِ أَبِي مُعَيْطٍ» - وَعَدَّ السَّابِعَ فَلَمْ يَحْفَظْ -، قَالَ: فَوَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ، لَقَدْ رَأَيْتُ الَّذِينَ عَدَّ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ صَرْعَى، فِي القَلِيبِ قَلِيبِ بَدْرٍ.