2003

69-nji bap

2003

69-nji bap

Humeýd ibn Abdurrahmandan rowaýat edilmegine görä, ol Mu‘awiýe ibn Ebu Sufýanyň haj eden ýyly, Aşura güni münberiň üstünden şeýleräk hutba okanyny eşidipdir: “Eý, Medinäniň ýaşaýjylary! Hany, siziň alymlaryňyz nirede? Men Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň: “Bu gün Aşura güni, Allah size Aşura güni agyz beklemegi parz etmedi. (Ýöne welin) meniň agzym bekli. Islän agyz beklesin, islän açsyn!” diýenini eşidipdim” diýdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، أَنَّهُ سَمِعَ مُعَاوِيَةَ بْنَ أَبِي سُفْيَانَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، يَوْمَ عَاشُورَاءَ عَامَ حَجَّ عَلَى المِنْبَرِ يَقُولُ: يَا أَهْلَ المَدِينَةِ أَيْنَ عُلَمَاؤُكُمْ؟ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، يَقُولُ: «هَذَا يَوْمُ عَاشُورَاءَ وَلَمْ يَكْتُبِ اللَّهُ عَلَيْكُمْ صِيَامَهُ، وَأَنَا صَائِمٌ، فَمَنْ شَاءَ، فَلْيَصُمْ وَمَنْ شَاءَ، فَلْيُفْطِرْ«.

2004

69-nji bap

2004

69-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Medinä gelen Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem, Aşura güni ýewreýleriň agyz bekleýändiklerini görüp, olardan: “Bu näme?” diýip sorady. Olar: “Bu gün gowy bir gün, Allah Ysraýyl ogullaryny duşmandan halas eden güni we şonuň üçin hem Musa bu gün agyz bekläp başlady” diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Meniň Musa sizden has köp hukugym bardyr!” diýdi. Şondan soň hem şol günde agyz bekledi we sahabalara-da agyz beklemegi emr etdi”.

حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَارِثِ، حَدَّثَنَا أَيُّوبُ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: قَدِمَ النَّبِيُّ ﷺ المَدِينَةَ فَرَأَى اليَهُودَ تَصُومُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ، فَقَالَ: «مَا هَذَا؟»، قَالُوا: هَذَا يَوْمٌ صَالِحٌ هَذَا يَوْمٌ نَجَّى اللَّهُ بَنِي إِسْرَائِيلَ مِنْ عَدُوِّهِمْ، فَصَامَهُ مُوسَى، قَالَ: «فَأَنَا أَحَقُّ بِمُوسَى مِنْكُمْ»، فَصَامَهُ، وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ.

Salgylanma:

•Ýewreýleri

2005

69-nji bap

2005

69-nji bap

Ebu Musadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Ýehudylar Aşura gününi baýram hasapladylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (musulmanlara): “Sizem bu gün agyz bekläň!” diýdi”.

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ، عَنْ أَبِي عُمَيْسٍ، عَنْ قَيْسِ بْنِ مُسْلِمٍ، عَنْ طَارِقِ بْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَبِي مُوسَى رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: كَانَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ تَعُدُّهُ اليَهُودُ عِيدًا، قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «فَصُومُوهُ أَنْتُمْ«.

2006

69-nji bap

2006

69-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň agyz beklemek üçin, şu Aşura gününden we şu aýdan, ýagny Remezan aýyndan başga günleri ileri tutdygyny hiç görmedim”.

حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ مُوسَى، عَنِ ابْنِ عُيَيْنَةَ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي يَزِيدَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «مَا رَأَيْتُ النَّبِيَّ ﷺ يَتَحَرَّى صِيَامَ يَوْمٍ فَضَّلَهُ عَلَى غَيْرِهِ إِلَّا هَذَا اليَوْمَ، يَوْمَ عَاشُورَاءَ، وَهَذَا الشَّهْرَ يَعْنِي شَهْرَ رَمَضَانَ«.

2007

69-nji bap

2007

69-nji bap

Selemete ibn Akwa‘dan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Aslam taýpasyndan bir adama halk arasynda şuny yglan etmegi buýurdy: “Kim şu gün iýen bolsa, galan gününi agyz bekläp geçirsin we kim iýmedik bolsa oraza tutsyn! Çünki, bu gün Aşura günüdir”.

حَدَّثَنَا المَكِّيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ أَبِي عُبَيْدٍ، عَنْ سَلَمَةَ بْنِ الأَكْوَعِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: أَمَرَ النَّبِيُّ ﷺ رَجُلًا مِنْ أَسْلَمَ: أَنْ أَذِّنْ فِي النَّاسِ: أَنَّ مَنْ كَانَ أَكَلَ فَلْيَصُمْ بَقِيَّةَ يَوْمِهِ، وَمَنْ لَمْ يَكُنْ أَكَلَ فَلْيَصُمْ، فَإِنَّ اليَوْمَ يَوْمُ عَاشُورَاءَ.

2008

1-nji bap

2008

1-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň Remezan hakynda şeýle diýenini eşitdim: “Kim oňa iman edip (ynanyp), sogabyny Allahdan umyt eden halynda ybadat bilen geçirse, onuň öňki günäleri bagyşlanar”.

"حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبُو سَلَمَةَ، أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَقُولُ لِرَمَضَانَ: «مَنْ قَامَهُ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ «."

2009

1-nji bap

2009

1-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Kim Remezan aýynda iman bilen (ynanyp), sogabyny Allahdan umyt eden halynda (gijelerine namaz okap, ybadat bilen geçirse), onuň öňki günäleri bagyşlanar”. Ibn Şihäb şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem dünýäden ötenden soňam bu iş (ýagny, tarawih namazyny jemagatsyz okamak) şeýleligine galdy. Ebu Bekriň halyf bolan döwründe-de şonuň ýaly bolup geçdi, Omaryň (Allah ondan razy bolsun) halyf bolan döwrüniň başynda-da şonuň ýalydy”."

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، قَالَ: «مَنْ قَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ»، قَالَ ابْنُ شِهَابٍ: فَتُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ وَالأَمْرُ عَلَى ذَلِكَ، ثُمَّ كَانَ الأَمْرُ عَلَى ذَلِكَ فِي خِلاَفَةِ أَبِي بَكْرٍ، وَصَدْرًا مِنْ خِلاَفَةِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا.

2010

1-nji bap

2010

1-nji bap

"Abdurrahman ibn Abdulkariýden rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gün men Remezan aýynyň bir gijesinde Omar ibn Hattab bilen (Allah ondan razy bolsun) mesjide bardym. Şol wagt biz mesjidiň içinde adamlaryň aýry-aýry jemagat bolup namaz okap durandyklaryny gördük. Käbirleri namazy özbaşdak okap durdy, käbirleri bolsa namaz okaýardy we onuň yzynda bolsa, bir topar adamlar oňa uýup namaz okap durdylar. Muny gören Omar: “Meniň pikirimçe, bu adamlary bir sany okyjy ymamyň yzynda jemlesem has gowy bolardy” diýdi. Soňra ol bir netijä gelip, (tarawih namazyny okamak üçin) adamlary Ubeý ibn K‘abyň yzynda jemledi. Soňra başga bir gije men onuň bilen mesjide gitdim, adamlar öz okyjy ymamlarynyň yzynda durup namaz okap durdylar. Omar (muny görüp): “Bu nähili ajaýyp bir adat boldy. Ýöne welin, (namaz okaman) ýatyp soňra turup okanlar, häzirki namaz okap duranlardan has gowudyr” diýip, gijäniň ahyrky wagtyny göz öňüne tutdy. Adamlar bolsa (tarawih namazyny) gijäniň başynda okaýardylar."

وَعَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَبْدٍ القَارِيِّ، أَنَّهُ قَالَ: خَرَجْتُ مَعَ عُمَرَ بْنِ الخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، لَيْلَةً فِي رَمَضَانَ إِلَى المَسْجِدِ، فَإِذَا النَّاسُ أَوْزَاعٌ مُتَفَرِّقُونَ، يُصَلِّي الرَّجُلُ لِنَفْسِهِ، وَيُصَلِّي الرَّجُلُ فَيُصَلِّي بِصَلاَتِهِ الرَّهْطُ، فَقَالَ عُمَرُ: «إِنِّي أَرَى لَوْ جَمَعْتُ هَؤُلاَءِ عَلَى قَارِئٍ وَاحِدٍ، لَكَانَ أَمْثَلَ» ثُمَّ عَزَمَ، فَجَمَعَهُمْ عَلَى أُبَيِّ بْنِ كَعْبٍ، ثُمَّ خَرَجْتُ مَعَهُ لَيْلَةً أُخْرَى، وَالنَّاسُ يُصَلُّونَ بِصَلاَةِ قَارِئِهِمْ، قَالَ عُمَرُ: «نِعْمَ البِدْعَةُ هَذِهِ، وَالَّتِي يَنَامُونَ عَنْهَا أَفْضَلُ مِنَ الَّتِي يَقُومُونَ» يُرِيدُ آخِرَ اللَّيْلِ وَكَانَ النَّاسُ يَقُومُونَ أَوَّلَهُ.

Salgylanma:

•Şeýlelikde tarawih namazy jemagat bilen okalmaga başlandy.

2011

1-nji bap

2011

1-nji bap

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly, Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Resulullah sallallahu aleýhi wesellem namaz okady we bu Remezanda bolup geçipdi, diýdi.

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ: حَدَّثَنِي مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُرْوَةَ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا - زَوْجِ النَّبِيِّ ﷺ -: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ صَلَّى وَذَلِكَ فِي رَمَضَانَ«.

Salgylanma:

•Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem iki ýa üç gezek mesjitdäki hüjresinde namaz okady, adamlaram oňa uýup namaz okadylar.

2012

1-nji bap

2012

1-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem gijäniň ýarymynda öýden çykyp, mesjitde namaz okady. Käbir adamlar Oňa uýup namaz okadylar. Olar irden daň atandan soň bu hakda beýlekilere-de habar berdiler. Şol gije adamlar has hem köpeldi, ol namaz okady adamlaram oňa uýup namaz okadylar. Irden daň atandan soň ýene-de bu hakda beýlekilere-de habar berip başladylar. Üçünji gije mesjidiň adamlary has hem köpeldi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýene-de çykyp namaz okady, adamlar hem Oňa uýup namaz okadylar. Dördünji gije bolanda adamlar köpelip mesjide sygman başlady. (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şol gije öýünden çykmady). Ol irden ertir namazyny okamaga çykdy. Ertir namazyny okap bolandan soň adamlara tarap öwrülip, Kelimeý-şehadaty getirenden soň, “Emma ba‘du!” diýip, şeýle diýdi: “Men düýn agşam siziň şu ýerde jemleneniňizi bilýärdim, ýöne size gije namazynyň parz edilmeginden, siziň hem ony ýerine ýetirip bilmejegiňizden gorkup çykmadym!” diýdi. Soňra Resulullah sallallahu aleýhi wesellem dünýäden ötenden soňam bu iş (ýagny, tarawih namazyny jemagatsyz okamak) şeýleligine galdy. "

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، أَخْبَرَنِي عُرْوَةُ، أَنَّ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَخْبَرَتْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ خَرَجَ لَيْلَةً مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ، فَصَلَّى فِي المَسْجِدِ، وَصَلَّى رِجَالٌ بِصَلاَتِهِ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا، فَاجْتَمَعَ أَكْثَرُ مِنْهُمْ فَصَلَّى فَصَلَّوْا مَعَهُ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا، فَكَثُرَ أَهْلُ المَسْجِدِ مِنَ اللَّيْلَةِ الثَّالِثَةِ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ فَصَلَّى فَصَلَّوْا بِصَلاَتِهِ، فَلَمَّا كَانَتِ اللَّيْلَةُ الرَّابِعَةُ عَجَزَ المَسْجِدُ عَنْ أَهْلِهِ، حَتَّى خَرَجَ لِصَلاَةِ الصُّبْحِ، فَلَمَّا قَضَى الفَجْرَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَتَشَهَّدَ، ثُمَّ قَالَ: «أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّهُ لَمْ يَخْفَ عَلَيَّ مَكَانُكُمْ، وَلَكِنِّي خَشِيتُ أَنْ تُفْتَرَضَ عَلَيْكُمْ، فَتَعْجِزُوا عَنْهَا»، فَتُوُفِّيَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ وَالأَمْرُ عَلَى ذَلِكَ.

Salgylanma:

• Kelimeý-şehadat – “Eşhedu enlä ilähä illallhu we eşhedu enne Muhammadän resulullah” kelimesidir.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!