1901

6-nji bap

1901

6-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Gadyr gijesini, iman edip (ynanyp), sogabyny Allahdan umyt eden halynda (ybadat bilen) geçiren adamyň, öňki günäleri bagyşlanar we kim Remezan aýynda iman edip, sogabyny Allahdan umyt eden halynda agyz beklese, geçen ähli günäleri bagyşlanar”.

حَدَّثَنَا مُسْلِمُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، حَدَّثَنَا هِشَامٌ، حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ، قَالَ: «مَنْ قَامَ لَيْلَةَ القَدْرِ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ، وَمَنْ صَامَ رَمَضَانَ إِيمَانًا وَاحْتِسَابًا غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ«.

1902

7-nji bap

1902

7-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem juda jomart we sahy adamdy. Onuň has jomart bolýan wagty Remezan aýynda Jebraýyl (aleýhissalam) bilen duşuşýan wagtlarydy. Jebraýyl (aleýhissalam) Remezan aýynyň her gijesi Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen duşuşardy we Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa Kuran okap bererdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Jebraýyl (aleýhissalam) bilen duşuşan wagtlary, haýyr zatlara bolan jomartlygy erkin öwüsýän şemaldan hem beter güýçlüdi”.

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ، أَخْبَرَنَا ابْنُ شِهَابٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ، أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «كَانَ النَّبِيُّ ﷺ أَجْوَدَ النَّاسِ بِالخَيْرِ، وَكَانَ أَجْوَدُ مَا يَكُونُ فِي رَمَضَانَ حِينَ يَلْقَاهُ جِبْرِيلُ، وَكَانَ جِبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ يَلْقَاهُ كُلَّ لَيْلَةٍ فِي رَمَضَانَ، حَتَّى يَنْسَلِخَ، يَعْرِضُ عَلَيْهِ النَّبِيُّ ﷺ القُرْآنَ، فَإِذَا لَقِيَهُ جِبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ، كَانَ أَجْوَدَ بِالخَيْرِ مِنَ الرِّيحِ المُرْسَلَةِ«.

1903

8-nji bap

1903

8-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Agzy bekli adam ýalan sözlemekden we ýalan işlerden ýüz öwürmese, onuň iýmän-içmän aç oturmagynda Allah üçin hiç hili hajat ýokdur” .

حَدَّثَنَا آدَمُ بْنُ أَبِي إِيَاسٍ، حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، حَدَّثَنَا سَعِيدٌ المَقْبُرِيُّ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «مَنْ لَمْ يَدَعْ قَوْلَ الزُّورِ وَالعَمَلَ بِهِ، فَلَيْسَ لِلَّهِ حَاجَةٌ فِي أَنْ يَدَعَ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ«.

Salgylanma:

• Ýagny Allah Tagala onuň orazasyny kabul etmez.

1904

9-nji bap

1904

9-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Allah Azza we Jelle şeýle aýtdy: “Adam oglunyň orazasyndan başga eden her bir amaly özi üçindir. Diňe tutan orazasy Meniň üçindir, onuň sogabyny (sylagyny) hem Meniň Özüm berjekdirin.” Oraza bir galkandyr. Sizden biriňiziň agzy bekli wagty, erbet, paýyş sözleri aýtmasyn, dawa-jenjel, goh etmesin. Kimdir biri oňa sögse ýa-da dawa edip uruşjak bolsa, goý ol: “Meniň agzym bekli!” diýsin. Muhammediň jany elinde bolan Allahdan ant içýärin, rozadaryň agzynyň ysy Allahyň huzurynda miskiň (hoşboý) ysyndan has ýakymlydyr. Oraza tutýan adamyň, iki sany şatlykly pursady bardyr. Biri agzyny açanda, begener, beýlekisi bolsa, tutan orazasynyň sogaby bilen Robbuna gowuşanda begener”."

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى، أَخْبَرَنَا هِشَامُ بْنُ يُوسُفَ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَطَاءٌ، عَنْ أَبِي صَالِحٍ الزَّيَّاتِ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: قَالَ اللَّهُ: كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ لَهُ، إِلَّا الصِّيَامَ، فَإِنَّهُ لِي وَأَنَا أَجْزِي بِهِ، وَالصِّيَامُ جُنَّةٌ، وَإِذَا كَانَ يَوْمُ صَوْمِ أَحَدِكُمْ فَلاَ يَرْفُثْ وَلاَ يَصْخَبْ، فَإِنْ سَابَّهُ أَحَدٌ أَوْ قَاتَلَهُ، فَلْيَقُلْ إِنِّي امْرُؤٌ صَائِمٌ، وَالَّذِي نَفْسُ مُحَمَّدٍ بِيَدِهِ، لَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ أَطْيَبُ عِنْدَ اللَّهِ مِنْ رِيحِ المِسْكِ، لِلصَّائِمِ فَرْحَتَانِ يَفْرَحُهُمَا: إِذَا أَفْطَرَ فَرِحَ، وَإِذَا لَقِيَ رَبَّهُ فَرِحَ بِصَوْمِهِ.

Salgylanma:

•Ýagny şu dünýäde günälerden Ahyretde bolsa, dowzahdan goraýan bir galadyr.

1905

10-nji bap

1905

10-nji bap

Abdulla (ibn Mes‘ud, Allah ondan razy bolsun) şeýle diýdi: “(Bir gezek) biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanynda wagtymyzy, ol şeýle diýdi: “Kimiň öýlenmäge güýji ýetse öýlensin. Çünki öýlenmek, gözleri (haram zatlara seretmekden) we jynsy agzalaryny iň gowy goraýan zatdyr. Kimiň öýlenmäge güýji ýetmese, onda goý ol, agzyny beklesin. Çünki ol, onuň şähwetini kesijidir”.

حَدَّثَنَا عَبْدَانُ، عَنْ أَبِي حَمْزَةَ، عَنِ الأَعْمَشِ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ عَلْقَمَةَ، قَالَ: بَيْنَا أَنَا أَمْشِي، مَعَ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَقَالَ: كُنَّا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ، فَقَالَ: «مَنِ اسْتَطَاعَ البَاءَةَ فَلْيَتَزَوَّجْ، فَإِنَّهُ أَغَضُّ لِلْبَصَرِ، وَأَحْصَنُ لِلْفَرْجِ، وَمَنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَعَلَيْهِ بِالصَّوْمِ، فَإِنَّهُ لَهُ وِجَاءٌ«.

Salgylanma:

•Ýagny toý etmäge güýji ýetse

1906

11-nji bap

1906

11-nji bap

Abdulla ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Resulullah sallallahu aleýhi wesellem Remezany ýatlap, şeýle diýdi: “(Remezan aýynyň başynda) täze aýy görýänçäňiz agyz beklemäň, we aýy görýänçäňiz hem agzyňyzy açmaň. Egerde, bulutly bolsa (we siz täze aýy görip bilmeseňiz), onda ony hasaplaň”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، حَدَّثَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ ذَكَرَ رَمَضَانَ فَقَالَ: «لاَ تَصُومُوا حَتَّى تَرَوُا الْهِلَالَ، وَلاَ تُفْطِرُوا حَتَّى تَرَوْهُ، فَإِنْ غُمَّ عَلَيْكُمْ فَاقْدُرُوا لَهُ«.

Salgylanma:

•Ýagny hasaplaň diýdigi, öňki aýy otuza dolduryň-da bekläň ýa-da açyň, diýdigidir.

1907

11-nji bap

1907

11-nji bap

Abdulla ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Bir aý ýigrimi dokuz gijedir. Şonuň üçin hem (täze aýy) görýänçäňiz agyz beklemäň. Eger, bulutly bolup (aý görünmän galsa), onda hasaby otuza dolduryň”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، حَدَّثَنَا مَالِكٌ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ دِينَارٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، قَالَ: «الشَّهْرُ تِسْعٌ وَعِشْرُونَ لَيْلَةً، فَلاَ تَصُومُوا حَتَّى تَرَوْهُ، فَإِنْ غُمَّ عَلَيْكُمْ فَأَكْمِلُوا العِدَّةَ ثَلاَثِينَ«.

Salgylanma:

•Ýagny, öňki Şa‘ban aýyny otuza dolduryň.

1908

11-nji bap

1908

11-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Bir aý şuňa we şuňa bolup biler” diýip, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (iki eliniň on barmagyny hem açyp, iki gezek görkezdi). Üçünji gezekde bolsa, başam barmagyny ýumup görkezdi”.

حَدَّثَنَا أَبُو الوَلِيدِ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ جَبَلَةَ بْنِ سُحَيْمٍ، قَالَ: سَمِعْتُ ابْنَ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، يَقُولُ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «الشَّهْرُ هَكَذَا وَهَكَذَا» وَخَنَسَ الإِبْهَامَ فِي الثَّالِثَةِ.

Salgylanma:

•Ýagny, aý käwagtlar ýigrimi dokuz gün hem bolup biler diýdigidir.

1909

11-nji bap

1909

11-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “(Remezanda) aýy görüp tutuň we agzyňyzy hem (Şewwal aýyny) görüp açyň. Eger-de (Remezan aýynyň başy) bulutly güne gabat gelse, onda Şaban (Meret aýyny) otuza tamamlaň”.

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ زِيَادٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يَقُولُ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: أَوْ قَالَ: قَالَ أَبُو القَاسِمِ ﷺ: «صُومُوا لِرُؤْيَتِهِ وَأَفْطِرُوا لِرُؤْيَتِهِ، فَإِنْ غُبِّيَ عَلَيْكُمْ فَأَكْمِلُوا عِدَّةَ شَعْبَانَ ثَلاَثِينَ«.

1910

11-nji bap

1910

11-nji bap

Ummu Selemeden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bir aýlap aýallaryna ýakynlaşmajakdygyna ant içip, ýigrimi dokuz günden soň irden ýa-da agşam gaýdyp geldi. Kimdir biri oňa: “Sen bir aýlap girmejekdigiňe ant içipdiň ahyryn!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Aý ýigrimi dokuz gün hem bolup biler-ä” -diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو عَاصِمٍ، عَنِ ابْنِ جُرَيْجٍ، عَنْ يَحْيَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ صَيْفِيٍّ، عَنْ عِكْرِمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ آلَى مِنْ نِسَائِهِ شَهْرًا، فَلَمَّا مَضَى تِسْعَةٌ وَعِشْرُونَ يَوْمًا، غَدَا أَوْ رَاحَ فَقِيلَ لَهُ: إِنَّكَ حَلَفْتَ أَنْ لاَ تَدْخُلَ شَهْرًا، فَقَالَ: «إِنَّ الشَّهْرَ يَكُونُ تِسْعَةً وَعِشْرِينَ يَوْمًا«.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!