1891

1-nji bap

1891

1-nji bap

"Talha ibn ‘Ubaýdulladan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) saçlary bulam-bujar bir çarwa adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip: “Ýa Resulallah! Allah Tagala maňa namazdan nämeleri parz etdi?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Bäş wagt namazy parz etdi. Ýöne isleseň nepil (meýletin) namazlardan hem okap bilersiň” diýdi. Ol ýene: “Allahyň maňa agyz beklemekden nämäni parz edendigini habar ber!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Remezan aýynda agyz beklemegi parz etdi. Ýöne isleseň nepil orazalary hem tutup bilersiň” diýdi. Ol ýene-de: “Allahyň maňa zekatdan nämäni parz edendigini habar ber!” diýdi. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa Yslamdaky şerigatyň hökümlerini habar berdi. Ol adam şondan soň: “Saňa hormat eden Allahdan ant içýärin! Men nepil (meýletin ybadatlardan) hiç zat etmerin, ýöne Allahyň maňa parz eden zatlaryndanam hiç zady kemeltmerin!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Eger bu adam dogrusyny aýdyp (sözünde durup bilse), halas bolar!” (ýa-da dogrusyny aýdan bolsa, Jennete girer!”) diýdi."

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، عَنْ أَبِي سُهَيْلٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ طَلْحَةَ بْنِ عُبَيْدِ اللَّهِ، أَنَّ أَعْرَابِيًّا جَاءَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ ثَائِرَ الرَّأْسِ، فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَخْبِرْنِي مَاذَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَيَّ مِنَ الصَّلاَةِ؟ فَقَالَ: «الصَّلَوَاتِ الخَمْسَ إِلَّا أَنْ تَطَّوَّعَ شَيْئًا»، فَقَالَ: أَخْبِرْنِي مَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَيَّ مِنَ الصِّيَامِ؟ فَقَالَ: «شَهْرَ رَمَضَانَ إِلَّا أَنْ تَطَّوَّعَ شَيْئًا»، فَقَالَ: أَخْبِرْنِي بِمَا فَرَضَ اللَّهُ عَلَيَّ مِنَ الزَّكَاةِ؟ فَقَالَ: فَأَخْبَرَهُ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ شَرَائِعَ الإِسْلاَمِ، قَالَ: وَالَّذِي أَكْرَمَكَ، لاَ أَتَطَوَّعُ شَيْئًا، وَلاَ أَنْقُصُ مِمَّا فَرَضَ اللَّهُ عَلَيَّ شَيْئًا، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ «أَفْلَحَ إِنْ صَدَقَ، أَوْ دَخَلَ الجَنَّةَ إِنْ صَدَقَ«.

1892

1-nji bap

1892

1-nji bap

"Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Aşura güni (Muharram-Aşyr aýynyň onunjy güni) agyz beklärdi we şol günde agyz beklemegi emr etdi we haçanda, Remezanda (agyz beklemek) parz edilende, ol terk edildi”. Abdulla ibn Omar (öňden tutup gelýän) nepil orazasyna gabat gelmese, şol gün agyz beklemezdi. "

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «صَامَ النَّبِيُّ ﷺ عَاشُورَاءَ، وَأَمَرَ بِصِيَامِهِ. فَلَمَّا فُرِضَ رَمَضَانُ تُرِكَ»، وَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ لاَ يَصُومُهُ إِلَّا أَنْ يُوَافِقَ صَوْمَهُ.

Salgylanma:

•Aşura güni agyz beklemek.

1893

1-nji bap

1893

1-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Kureýişliler (Yslamdan öňki) jahiliýýe döwründe Aşura güni agyz beklärdiler. Soňra Resulullah sallallahu aleýhi wesellem (Medinä gelende) Aşura güni agyz beklemegi emr etdi. Haçanda, Remezan orazasy parz edilende, Resulullah sallallahu aleýhi wesellem: “Aşura orazasyny islän adam beklesin, islän adamam açsyn!” diýdi.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ يَزِيدَ بْنِ أَبِي حَبِيبٍ، أَنَّ عِرَاكَ بْنَ مَالِكٍ، حَدَّثَهُ أَنَّ عُرْوَةَ أَخْبَرَهُ عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا،: أَنَّ قُرَيْشًا كَانَتْ تَصُومُ يَوْمَ عَاشُورَاءَ فِي الجَاهِلِيَّةِ، ثُمَّ أَمَرَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بِصِيَامِهِ حَتَّى فُرِضَ رَمَضَانُ، وَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «مَنْ شَاءَ فَلْيَصُمْهُ وَمَنْ شَاءَ أَفْطَرَ«.

1894

2-nji bap

1894

2-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Oraza bir galkandyr. Agzy bekli adam erbet, paýyş sözleri aýtmasyn, nadanlyk etmesin! Kimdir biri onuň bilen sögüşjek ýa-da uruşjak bolsa, goý ol iki gezek: “Meniň agzym bekli!” diýsin. Janym elinde bolan Allahdan ant içýärin, rozadaryň agzynyň ysy Allahyň huzurynda miskiň (hoşboý) ysyndanam ýakymlydyr. (Allah Tagala aýdýar): “Ol meniň üçin iýmitinden, içgisinden we jynsy gatnaşyk etmekden ýüz öwürýär. Oraza (gönüden-göni) Meniň üçin edilýän (ybadatdyr), onuň ejrini (sylagyny) hem Meniň özüm bererin. Bir ýagşylyga bolsa on esse sogap beriler”."

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، قَالَ: الصِّيَامُ جُنَّةٌ فَلاَ يَرْفُثْ وَلاَ يَجْهَلْ، وَإِنِ امْرُؤٌ قَاتَلَهُ أَوْ شَاتَمَهُ فَلْيَقُلْ: إِنِّي صَائِمٌ مَرَّتَيْنِ، وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَخُلُوفُ فَمِ الصَّائِمِ أَطْيَبُ عِنْدَ اللَّهِ تَعَالَى مِنْ رِيحِ المِسْكِ، «يَتْرُكُ طَعَامَهُ وَشَرَابَهُ وَشَهْوَتَهُ مِنْ أَجْلِي الصِّيَامُ لِي، وَأَنَا أَجْزِي بِهِ وَالحَسَنَةُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا«.

Salgylanma:

•Ýagny şu dünýäde günälerden Ahyretde bolsa, dowzahdan goraýan bir galadyr.

1895

3-nji bap

1895

3-nji bap

"Huzeýfeden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) Omar (Allah ondan razy bolsun): “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň pitne hakynda aýdan hadysy kimiň ýadyna düşýär?” diýip sorady. Huzeýfe: “Men onuň şeýle diýenini eşitdim” diýdi: “Adamyň maşgalasy, mal-baýlygy we goňşulary sebäpli başyna gelen pitnelere namaz okamak, oraza tutmak we sadaka bermek keffarat bolar” diýdi. Omar: “Men bu hakda soramadym, men deňizleriň tolkunlary ýaly tolkun atyp, möwç aljak pitneler hakda soraýaryn” diýdi. Huzeýfe: “Onuň öňünde gulply bir gapy bardyr” diýdi. Omar: “(Şol gapy) döwülermi ýa açylarmy?” diýip sorady. Huzeýfe: “Döwüler” diýdi. Omar: “Onda şol döwülen gapy, Kyýamat gününe çenli ýapylmazlyga mynasypdyr!” diýdi. (Bu hadysy rowaýat edenleriň biri): “Biz Mesruga (Huzeýfeden): “Omar şol gapynyň kimdigini bilýärdimi?” diýip sora!” diýdik. Ol hem sorady. Huzeýfe şonda: “Hawa, edil ertirden öň şu gijäniň boljagyny bilşi ýaly, (ol muny gaty gowy) bilýärdi” diýdi."

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، حَدَّثَنَا جَامِعٌ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ، عَنْ حُذَيْفَةَ، قَالَ: قَالَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، مَنْ يَحْفَظُ حَدِيثًا عَنِ النَّبِيِّ ﷺ فِي الفِتْنَةِ؟ قَالَ حُذَيْفَةُ أَنَا سَمِعْتُهُ يَقُولُ: «فِتْنَةُ الرَّجُلِ فِي أَهْلِهِ وَمَالِهِ وَجَارِهِ، تُكَفِّرُهَا الصَّلاَةُ وَالصِّيَامُ وَالصَّدَقَةُ»، قَالَ: لَيْسَ أَسْأَلُ عَنْ ذِهِ، إِنَّمَا أَسْأَلُ عَنِ الَّتِي تَمُوجُ كَمَا يَمُوجُ البَحْرُ، قَالَ: وَإِنَّ دُونَ ذَلِكَ بَابًا مُغْلَقًا، قَالَ: فَيُفْتَحُ أَوْ يُكْسَرُ؟ قَالَ: يُكْسَرُ، قَالَ: ذَاكَ أَجْدَرُ أَنْ لاَ يُغْلَقَ إِلَى يَوْمِ القِيَامَةِ، فَقُلْنَا لِمَسْرُوقٍ: سَلْهُ أَكَانَ عُمَرُ يَعْلَمُ مَنِ البَابُ؟ فَسَأَلَهُ فَقَالَ: نَعَمْ، كَمَا يَعْلَمُ أَنَّ دُونَ غَدٍ اللَّيْلَةَ.

Salgylanma:

” •Musulmanlaryň arasynda boljak pitneler hakynda gürrüň gidýär. Pitne sözi aslynda synag diýmekligi aňladýar. • Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň. •Şolar sebäpli boljak synaglar”

1896

4-nji bap

1896

4-nji bap

Sahldan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Jennetde “Ar-Raýýan” atly bir gapy bardyr. Kyýamat güni şol gapydan diňe oraza tutanlar girer. Olardan başga hiç kim şol gapydan girip bilmez. “Oraza tutanlar nirede?!” diýip ses eşidiler, olar hem ýerlerinden turup gapa tarap bararlar. Şol gapydan olardan başga hiç kim girip bilmez. Olar girenden soň gapy ýapylar, başga hiç kim şol gapydan girip bilmez”.

حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ، حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبُو حَازِمٍ، عَنْ سَهْلٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ، قَالَ: إِنَّ فِي الجَنَّةِ بَابًا يُقَالُ لَهُ الرَّيَّانُ، يَدْخُلُ مِنْهُ الصَّائِمُونَ يَوْمَ القِيَامَةِ، لاَ يَدْخُلُ مِنْهُ أَحَدٌ غَيْرُهُمْ، يُقَالُ: أَيْنَ الصَّائِمُونَ؟ فَيَقُومُونَ لاَ يَدْخُلُ مِنْهُ أَحَدٌ غَيْرُهُمْ، فَإِذَا دَخَلُوا أُغْلِقَ فَلَمْ يَدْخُلْ مِنْهُ أَحَدٌ.

1897

4-nji bap

1897

4-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Allah ýolunda jübüt sadaka beren adamy (ýagny iki sany zady sadaka beren adamy), Jennetiň gapylarynyň (her birinden): “Eý, Allahyň guly! Haýyr we bereket bu ýerde bardyr!” diýip çagyrarlar. Namaz okaýanlar namaz gapysyndan, mujahidler jihäd gapysyndan, agyz bekleýänler bolsa, “Ar-Raýýan” gapysyndan çagyrylar. Sadaka berenleri, sadaka gapysyndan çagyrylarlar”. Ebu Bekr (Allah ondan razy bolsun): “Enem-atam Saňa gurban bolsun, ýa Resulallah! Bu gapylaryň birinden çagyrylan adamyň beýleki gapylardan çagyrylmagyna zerurlyk ýokdur, ýöne bu gapylaryň hemmesinden (bir wagtda) çagyryljak adam bolarmyka?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Hawa, senem şolardan biri bolarsyň diýip umyt edýärin” diýdi”."

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ المُنْذِرِ، قَالَ: حَدَّثَنِي مَعْنٌ، قَالَ: حَدَّثَنِي مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ حُمَيْدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، قَالَ: مَنْ أَنْفَقَ زَوْجَيْنِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، نُودِيَ مِنْ أَبْوَابِ الجَنَّةِ: يَا عَبْدَ اللَّهِ هَذَا خَيْرٌ، فَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الصَّلاَةِ دُعِيَ مِنْ بَابِ الصَّلاَةِ، وَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الجِهَادِ دُعِيَ مِنْ بَابِ الجِهَادِ، وَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الصِّيَامِ دُعِيَ مِنْ بَابِ الرَّيَّانِ، وَمَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الصَّدَقَةِ دُعِيَ مِنْ بَابِ الصَّدَقَةِ، فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: بِأَبِي أَنْتَ وَأُمِّي يَا رَسُولَ اللَّهِ مَا عَلَى مَنْ دُعِيَ مِنْ تِلْكَ الأَبْوَابِ مِنْ ضَرُورَةٍ، فَهَلْ يُدْعَى أَحَدٌ مِنْ تِلْكَ الأَبْوَابِ كُلِّهَا، قَالَ: «نَعَمْ وَأَرْجُو أَنْ تَكُونَ مِنْهُمْ«.

1898

5-nji bap

1898

5-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Resulullah sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Remezan gelende, Jennetiň gapylary açylar”.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، عَنْ أَبِي سُهَيْلٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، قَالَ: «إِذَا جَاءَ رَمَضَانُ فُتِحَتْ أَبْوَابُ الجَنَّةِ«.

1899

5-nji bap

1899

5-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Resulullah sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Remezan aýy girende asmanyň gapylary açylar, Jähennemiň gapylary ýapylar we şeýtanlar zynjyrlanar”.

حَدَّثَنِي يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي ابْنُ أَبِي أَنَسٍ، مَوْلَى التَّيْمِيِّينَ: أَنَّ أَبَاهُ، حَدَّثَهُ أَنَّهُ، سَمِعَ أَبَا هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يَقُولُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «إِذَا دَخَلَ شَهْرُ رَمَضَانَ فُتِّحَتْ أَبْوَابُ السَّمَاءِ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ جَهَنَّمَ، وَسُلْسِلَتِ الشَّيَاطِينُ«.

1900

5-nji bap

1900

5-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir: “Remezan aýyny göreniňizde agzyňyzy bekläň we Şewwal aýyny göreniňizde bolsa, agzyňyzy açyň. Eger bulutly (gün) bolsa, onda (Remezan aýyny otuz güne tamamlap) hasaplap (açyň)”.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي سَالِمُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، أَنَّ ابْنَ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يَقُولُ: «إِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَصُومُوا، وَإِذَا رَأَيْتُمُوهُ فَأَفْطِرُوا، فَإِنْ غُمَّ عَلَيْكُمْ فَاقْدُرُوا لَهُ» وَقَالَ غَيْرُهُ: عَنِ اللَّيْثِ، حَدَّثَنِي عُقَيْلٌ، وَيُونُسُ: لِهِلاَلِ رَمَضَانَ.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!