1881

9-nji bap

1881

9-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Mekge we Medineden başga dejjalyň aýak basmadyk ýeri-ýurdy galmaz. Bu iki şäheri (Mekge we Medinäni) perişdeler hatara durup, oňa barýan ähli ýollary gorarlar. Soňra Medine, içindäki ähli ýaşaýjylary bilen bilelikde üç gezek titrär. Allah şol ýerden her bir kapyry we munafygy daşyna çykarar”.

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ المُنْذِرِ، حَدَّثَنَا الوَلِيدُ، حَدَّثَنَا أَبُو عَمْرٍو، حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ، حَدَّثَنِي أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ، قَالَ: «لَيْسَ مِنْ بَلَدٍ إِلَّا سَيَطَؤُهُ الدَّجَّالُ، إِلَّا مَكَّةَ، وَالمَدِينَةَ، لَيْسَ لَهُ مِنْ نِقَابِهَا نَقْبٌ، إِلَّا عَلَيْهِ المَلاَئِكَةُ صَافِّينَ يَحْرُسُونَهَا، ثُمَّ تَرْجُفُ المَدِينَةُ بِأَهْلِهَا ثَلاَثَ رَجَفَاتٍ، فَيُخْرِجُ اللَّهُ كُلَّ كَافِرٍ وَمُنَافِقٍ«.

1882

9-nji bap

1882

9-nji bap

"Ebu Sa’yd El-Hudrydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: (Bir gezek) Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bize dejjal hakda uzak wagtlap gürrüň berdi. Şol aýdan zatlarynyň içinde, şular hem bardy: “Dejjal geler, ýöne oňa Medinä girmek gadagan edilendir. Şonda ol Medinäniň töweregindäki şor basyp giden bir ýerde bolar. Şol gün Medinäniň iň gowy adamsy (ýa-da iň haýyrly adamlaryndan biri) onuň garşysyna çykyp: “Men seniň Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň hadyslarynda bize habar beren dejjalydygyňa şaýatlyk edýärin!” diýer. Şonda dejjal (töweregindäki adamlara ýüzlenip): “Eger men bu adamy öldürip, täzeden direltsem, meniň bu işimde (ýagny hudaýdygyma) şübhelenersiňizmi?” diýip sorar. Olar: “Ýok” diýip jogap bererler. Ol ony öldürip täzeden direlder. Direlden badyna ol adam: “Wallahy, meniň (seniň dejjaldygyňa ) bolan ynamym hiç haçan şu günki ýaly güýçli bolmandy!” diýer. Şonda dejjal ýanyndakylara: “Men ony ýene öldürmek isleýärin, ýöne indi edip bilmeýärin!” diýer."

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُتْبَةَ، أَنَّ أَبَا سَعِيدٍ الخُدْرِيَّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: حَدَّثَنَا رَسُولُ اللَّهِ ﷺ حَدِيثًا طَوِيلًا عَنِ الدَّجَّالِ فَكَانَ فِيمَا حَدَّثَنَا بِهِ أَنْ قَالَ: يَأْتِي الدَّجَّالُ، وَهُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْهِ أَنْ يَدْخُلَ نِقَابَ المَدِينَةِ، بَعْضَ السِّبَاخِ الَّتِي بِالْمَدِينَةِ، فَيَخْرُجُ إِلَيْهِ يَوْمَئِذٍ رَجُلٌ هُوَ خَيْرُ النَّاسِ، أَوْ مِنْ خَيْرِ النَّاسِ، فَيَقُولُ أَشْهَدُ أَنَّكَ الدَّجَّالُ، الَّذِي حَدَّثَنَا عَنْكَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ حَدِيثَهُ، فَيَقُولُ الدَّجَّالُ: أَرَأَيْتَ إِنْ قَتَلْتُ هَذَا، ثُمَّ أَحْيَيْتُهُ هَلْ تَشُكُّونَ فِي الأَمْرِ؟ فَيَقُولُونَ: لاَ، فَيَقْتُلُهُ ثُمَّ يُحْيِيهِ، فَيَقُولُ حِينَ يُحْيِيهِ: وَاللَّهِ مَا كُنْتُ قَطُّ أَشَدَّ بَصِيرَةً مِنِّي اليَوْمَ، فَيَقُولُ الدَّجَّالُ: أَقْتُلُهُ فَلاَ أُسَلَّطُ عَلَيْهِ.

1883

10-nji bap

1883

10-nji bap

Jäbirden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) bir beduin Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip, (Yslama wepaly boljakdygyna ant içip) beýgat etdi. Ertesi gün gyzzyrma keseli bilen kesellän bu adam ýene gelip: “Meniň eden beýgatymy poz!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (bu teklibi kabul etmekden) üç gezek ýüz öwürdi we soňundan şeýle diýdi: “Medine demirçiniň körügi ýaly kirlisini, erbedini daşyna zyňar, gowy arassa bolany bolsa (şöhle saçyp) aýdyň bolup galar”.

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَبَّاسٍ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ المُنْكَدِرِ، عَنْ جَابِرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، جَاءَ أَعْرَابِيٌّ النَّبِيَّ ﷺ، فَبَايَعَهُ عَلَى الإِسْلاَمِ، فَجَاءَ مِنَ الغَدِ مَحْمُومًا فَقَالَ: أَقِلْنِي، فَأَبَى ثَلاَثَ مِرَارٍ، فَقَالَ: «المَدِينَةُ كَالكِيرِ تَنْفِي خَبَثَهَا وَيَنْصَعُ طَيِّبُهَا«.

1884

10-nji bap

1884

10-nji bap

"Zeýd ibn Säbitden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Uhud söweşine çykanda, käbir sahabalary (uruşman) yzlaryna gaýdyp geldiler. Şonda käbir sahabalar: “Geliň, bu (gaýdyp gelenleri) öldüreliň!” diýdiler. Ýene bir topar bolsa: “Ýok, olary öldürmäliň!” diýdiler. Soňra şu aýat indi: “Näme üçin siz munafyk ikiýüzlüler barada iki topara bölünýärsiňiz?” {Nisa:88}. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şonda: “Medine (erbet) adamlary, edil oduň demiriň hapasyny aýryp çykaryşy ýaly, kowup daşary çykarar” diýdi."

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَدِيِّ بْنِ ثَابِتٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ يَزِيدَ، قَالَ: سَمِعْتُ زَيْدَ بْنَ ثَابِتٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يَقُولُ: لَمَّا خَرَجَ النَّبِيُّ ﷺ إِلَى أُحُدٍ رَجَعَ نَاسٌ مِنْ أَصْحَابِهِ فَقَالَتْ فِرْقَةٌ: نَقْتُلُهُمْ، وَقَالَتْ فِرْقَةٌ: لاَ نَقْتُلُهُمْ، فَنَزَلَتْ ﴿فَمَا لَكُمْ فِي المُنَافِقِينَ فِئَتَيْنِ﴾ [النساء: 88] وَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «إِنَّهَا تَنْفِي الرِّجَالَ كَمَا تَنْفِي النَّارُ خَبَثَ الحَدِيدِ«.

1885

10-nji bap

1885

10-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Allahym! Medinä, Mekgä beren bereketiňden iki esse artyk bereket ber!” diýip doga etdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِيرٍ، حَدَّثَنَا أَبِي، سَمِعْتُ يُونُسَ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ، قَالَ: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ بِالْمَدِينَةِ ضِعْفَيْ مَا جَعَلْتَ بِمَكَّةَ مِنَ البَرَكَةِ«، تَابَعَهُ عُثْمَانُ بْنُ عُمَرَ، عَنْ يُونُسَ.

1886

10-nji bap

1886

10-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sapardan gelen wagty, Medinäniň diwarlaryny görüp, düýesini çapdyryp gaýdardy. Egerde, (düýeden) başga bir ulagyň üstünde bolsa, onda Medinä bolan söýgüsinden ýaňa, ony çaltrak kowup getirerdi.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، عَنْ حُمَيْدٍ، عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، «أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ، كَانَ إِذَا قَدِمَ مِنْ سَفَرٍ، فَنَظَرَ إِلَى جُدُرَاتِ المَدِينَةِ، أَوْضَعَ رَاحِلَتَهُ وَإِنْ كَانَ عَلَى دَابَّةٍ حَرَّكَهَا مِنْ حُبِّهَا«.

1887

11-nji bap

1887

11-nji bap

Enesden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir wagtlar) Benu Selime taýpasy öz öýlerinden, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň mesjidine golaýrak bir ýere göçüp gelmekçi boldular. Ýöne Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Medinäniň çet taraplarynyň boş galmagyny islemedi we olara: “Eý, Benu Selime ogullary! Siz, näme, (mesjide gelmek üçin) äden ädimleriňiziň sogabyny hasaba almaýarsyňyzmy?” diýdi. Şondan soň olar öňki ýerlerinde galdylar.

حَدَّثَنَا ابْنُ سَلاَمٍ، أَخْبَرَنَا الفَزَارِيُّ، عَنْ حُمَيْدٍ الطَّوِيلِ، عَنْ أَنَسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: أَرَادَ بَنُو سَلِمَةَ أَنْ يَتَحَوَّلُوا إِلَى قُرْبِ المَسْجِدِ، فَكَرِهَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، أَنْ تُعْرَى المَدِينَةُ وَقَالَ: «يَا بَنِي سَلِمَةَ أَلاَ تَحْتَسِبُونَ آثَارَكُمْ» فَأَقَامُوا.

Salgylanma:

•Başgaça aýdylanda, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Medinäniň daş-töwereginiň ilatsyz galmagyny islemedi.

1888

12-nji bap

1888

12-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýdi: “Meniň öýüm bilen münberimiň arasy Jennetiň bakjalaryndan bir bakjadyr we meniň münberim howuzymyň üstündedir”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: حَدَّثَنِي خُبَيْبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ حَفْصِ بْنِ عَاصِمٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ، قَالَ: «مَا بَيْنَ بَيْتِي وَمِنْبَرِي رَوْضَةٌ مِنْ رِيَاضِ الجَنَّةِ، وَمِنْبَرِي عَلَى حَوْضِي«.

1889

12-nji bap

1889

12-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýdi: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem Medinä (hijret edip) gelensoň, Ebu Bekr we Bilal gyzzyrma keseline duçar boldylar. Ebu Bekr gyzzyrmadan ejir çekip başlanda şu goşgyny aýdardy: Her adama öz maşgalasynyň içinde ertiriniň haýyrly bolmagyny arzuw ederler, Emma welin, ölüm oňa aýakgabynyň bagjygyndan hem ýakyndyr! Bilal bolsa, gyzzyrmadan açylandan soň belent sesi bilen gygyryp şu goşgyny okardy: Käşgä, birje gijäni geçirip biljekdigimi bilsedim jülgedäki hoşboý ysly izhir we jelil ösümlikleriň arasynda? Bir gün menem Majannadäki suwuň başyna bararmykam? Şama we Tafil (daglary) maňa görünermikä? Ýene Bilal: “Allahym! Şeýbe ibn Rabi‘a, ‘Utba ibn Rabi‘a we Umeýýe ibn Halafa nälet et! Çünki, şolar bizi ýurdumyzdan çykyp, gyrgyn keseliniň ýaýran ýerine gelmäge mejbur etdiler!” diýip, bet doga ederdi. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Allahym! Bize Medinäni Mekgäni söýşümiz ýaly ýa-da ondan hem beter söýdür! “Allahym! Biziň sa‘ we mudd ýaly ölçeglerimizde bereket yhsan eýle! Howasyny biziň saglygymyz üçin melhem eýle we onuň gyzzyrma keselini (Medineden aýyryp) Juhfa alyp git!” diýip doga etdi. Aişa şeýle diýdi: “Biz Medinä gelenimizde, Medine Allahyň iň gyrgyn keseli ýaýran ýerleriniň biridi. Aişa ýene-de: “Medinäniň Buthan (jülgesinden) reňkini üýtgeden zaýa suwlar akardy” diýerdi."

"حَدَّثَنَا عُبَيْدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ، حَدَّثَنَا أَبُو أُسَامَةَ، عَنْ هِشَامٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: لَمَّا قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ المَدِينَةَ، وُعِكَ أَبُو بَكْرٍ، وَبِلاَلٌ، فَكَانَ أَبُو بَكْرٍ إِذَا أَخَذَتْهُ الحُمَّى يَقُولُ: كُلُّ امْرِئٍ مُصَبَّحٌ فِي أَهْلِهِ ... وَالمَوْتُ أَدْنَى مِنْ شِرَاكِ نَعْلِهِ. وَكَانَ بِلاَلٌ إِذَا أُقْلِعَ عَنْهُ الحُمَّى يَرْفَعُ عَقِيرَتَهُ يَقُولُ: أَلاَ لَيْتَ شِعْرِي هَلْ أَبِيتَنَّ لَيْلَةً ... بِوَادٍ وَحَوْلِي إِذْخِرٌ وَجَلِيلُ، وَهَلْ أَرِدَنْ يَوْمًا مِيَاهَ مَجَنَّةٍ ... وَهَلْ يَبْدُوَنْ لِي شَامَةٌ وَطَفِيلُ، قَالَ: «اللَّهُمَّ العَنْ شَيْبَةَ بْنَ رَبِيعَةَ، وَعُتْبَةَ بْنَ رَبِيعَةَ، وَأُمَيَّةَ بْنَ خَلَفٍ كَمَا أَخْرَجُونَا مِنْ أَرْضِنَا إِلَى أَرْضِ الوَبَاءِ»، ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «اللَّهُمَّ حَبِّبْ إِلَيْنَا المَدِينَةَ كَحُبِّنَا مَكَّةَ أَوْ أَشَدَّ، اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِي صَاعِنَا وَفِي مُدِّنَا، وَصَحِّحْهَا لَنَا، وَانْقُلْ حُمَّاهَا إِلَى الجُحْفَةِ»، قَالَتْ: وَقَدِمْنَا المَدِينَةَ وَهِيَ أَوْبَأُ أَرْضِ اللَّهِ، قَالَتْ: فَكَانَ بُطْحَانُ يَجْرِي نَجْلًا تَعْنِي مَاءً آجِنًا."

Salgylanma:

” •Majanna – Mekgä golaý bir ýeriň ady. • Bilal şu goşgy bilen Mekgäni küýseýändigini beýan edipdir. • Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň Mekgedäki ganym duşmanlarynyň atlary.”

1890

12-nji bap

1890

12-nji bap

Zeýd ibn Eslem öz kakasyndan rowaýat etmegine görä, Omar (Allah ondan razy bolsun): “Allahym! Maňa ýoluňda şehid bolmagy miýesser eýle we meniň ölümimi Resulyň Muhammed sallallahu aleýhi wesellemiň ýurdunda eýläweri!” diýip doga ederdi.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ خَالِدِ بْنِ يَزِيدَ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ أَبِي هِلاَلٍ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «اللَّهُمَّ ارْزُقْنِي شَهَادَةً فِي سَبِيلِكَ، وَاجْعَلْ مَوْتِي فِي بَلَدِ رَسُولِكَ ﷺ»، وَقَالَ ابْنُ زُرَيْعٍ، عَنْ رَوْحِ بْنِ القَاسِمِ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ حَفْصَةَ بِنْتِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَتْ: سَمِعْتُ عُمَرَ نَحْوَهُ وَقَالَ هِشَامٌ، عَنْ زَيْدٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ حَفْصَةَ، سَمِعْتُ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ.