1811

3-nji bap

1811

3-nji bap

Miswerden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (Hudeýbiýýede) saçyny syrmazdan öň gurbanlygynyň damagyny çaldy we sahabalaryna-da şeýle etmegi emr etdi”.

حَدَّثَنَا مَحْمُودٌ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّزَّاقِ، أَخْبَرَنَا مَعْمَرٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُرْوَةَ، عَنِ المِسْوَرِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ نَحَرَ قَبْلَ أَنْ يَحْلِقَ، وَأَمَرَ أَصْحَابَهُ بِذَلِكَ«.

1812

3-nji bap

1812

3-nji bap

Näfi‘dan rowaýat edilmegine görä, Abdulla we Sälim (Allah olardan razy bolsun, kakalaryny howpsuzlykdan ýaňa hajdan alyp galjak bolan ýyllary) Abdulla ibn Omar şeýle diýdi: “Biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen (Hudeýbiýýe ýylynda) umra hajyny etmek üçin ýola düşdük. Ýöne Kureýişli kapyrlar Käbä barmakdan bize böwet boldular. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şonda gurbanlygynyň damagyny çalyp, saçyny syrdy”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الرَّحِيمِ، أَخْبَرَنَا أَبُو بَدْرٍ شُجَاعُ بْنُ الوَلِيدِ، عَنْ عُمَرَ بْنِ مُحَمَّدٍ العُمَرِيِّ، قَالَ: وَحَدَّثَ نَافِعٌ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ، وَسَالِمًا، كَلَّمَا عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا فَقَالَ: «خَرَجْنَا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ مُعْتَمِرِينَ، فَحَالَ كُفَّارُ قُرَيْشٍ دُونَ البَيْتِ، فَنَحَرَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بُدْنَهُ وَحَلَقَ رَأْسَهُ«.

1813

4-nji bap

1813

4-nji bap

"Näfi‘dan rowaýat edilmegine görä, Abdulla ibn Omar (Allah olardan razy bolsun) pitne döwründe, umra etmek üçin Mekgä gitmekçi bolanda şeýle diýdi: “Egerde, maňa Käbäň ýanyna barmaklyga päsgel beräýseler, bizem edil Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň edişi ýaly ederis” diýdi-de, Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň Hudeýbiýýe ýylynda umra etmek üçin yhram baglap telbiýe edişi ýaly, umra etmek üçin yhram baglap telbiýe etdi. Soňra Abdulla ibn Omar öz etjek işine pikirlenip: “Haj bilen umranyň ýagdaýy (ýagny düzgüni) bir zatdyr. Men haj bilen umrany bilelikde berjaý etjekdigime sizi şaýat tutýaryn!” diýdi. Soňra ol haj we umra üçin bir gezek towaf etdi we bu ýeterlik diýip hasap etdi, soňra hem gurbanlygynyň damagyny çaldy”."

حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ، قَالَ: حَدَّثَنِي مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ حِينَ خَرَجَ إِلَى مَكَّةَ مُعْتَمِرًا فِي الفِتْنَةِ: «إِنْ صُدِدْتُ عَنِ البَيْتِ صَنَعْنَا كَمَا صَنَعْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ، فَأَهَلَّ بِعُمْرَةٍ مِنْ أَجْلِ أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ كَانَ أَهَلَّ بِعُمْرَةٍ عَامَ الحُدَيْبِيَةِ»، ثُمَّ إِنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ نَظَرَ فِي أَمْرِهِ، فَقَالَ: مَا أَمْرُهُمَا إِلَّا وَاحِدٌ، فَالْتَفَتَ إِلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ: مَا أَمْرُهُمَا إِلَّا وَاحِدٌ، أُشْهِدُكُمْ أَنِّي قَدْ أَوْجَبْتُ الحَجَّ مَعَ العُمْرَةِ، ثُمَّ طَافَ لَهُمَا طَوَافًا وَاحِدًا، وَرَأَى أَنَّ ذَلِكَ مُجْزِيًا عَنْهُ وَأَهْدَى.

1814

5-nji bap

1814

5-nji bap

Ka‘b ibn ‘Ujradan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa: “(Kelläňdäki) bitler saňa ezýet berýär öýdýän” diýipdir. Ol hem: “Hawa, ýa Resulallah!” diýipdir. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa: “Saçyňy syrda üç günläp agyz bekle, ýa-da alty sany garyp-misginlere nahar ber, ýa-da bir goýun kes!” diýdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ حُمَيْدِ بْنِ قَيْسٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي لَيْلَى، عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ أَنَّهُ قَالَ: «لَعَلَّكَ آذَاكَ هَوَامُّكَ»، قَالَ: نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «احْلِقْ رَأْسَكَ، وَصُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ، أَوْ أَطْعِمْ سِتَّةَ مَسَاكِينَ، أَوْ انْسُكْ بِشَاةٍ«.

1815

6-nji bap

1815

6-nji bap

"Ka‘b ibn ‘Ujradan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Hudeýbiýýede meniň kellämden bitleriň dökülip durandygyny görüp, meniň ýanymda durdy we ol maňa: “Bitleriň saňa ezýet berýärmi?” diýdi. Men hem: “Hawa” diýdim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Kelläňi syr (ýa-da ýöne syr!)” diýdi. Ka‘b ýene-de: “Sizden kim hassa bolsa, ýa-da kellesinde bir ezýet berýän (ýarasy) bar bolsa, onda (ol) oraza tutup ýa-da sadaka berip, ýa-da gurbanlyk çalyp, fidýe (töleg) bermelidir” {Bakara:196} diýen aýat men hakda inen aýatdyr diýdi”. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem maňa şeýle diýdi: “Üç günläp agyz bekle, ýa-da bir farak sadakany alty adama paýlap ber, ýa-da güýjüň ýetäýjek bir mal öldür!” diýdi."

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، حَدَّثَنَا سَيْفٌ، قَالَ: حَدَّثَنِي مُجَاهِدٌ، قَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ أَبِي لَيْلَى، أَنَّ كَعْبَ بْنَ عُجْرَةَ، حَدَّثَهُ قَالَ: وَقَفَ عَلَيَّ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ بِالحُدَيْبِيَةِ وَرَأْسِي يَتَهَافَتُ قَمْلًا، فَقَالَ: «يُؤْذِيكَ هَوَامُّكَ؟»، قُلْتُ: نَعَمْ، قَالَ: فَاحْلِقْ رَأْسَكَ، أَوْ - قَالَ: احْلِقْ -، قَالَ: فِيَّ نَزَلَتْ هَذِهِ الآيَةُ ﴿فَمَنْ كَانَ مِنْكُمْ مَرِيضًا أَوْ بِهِ أَذًى مِنْ رَأْسِهِ﴾ [البقرة: 196] إِلَى آخِرِهَا، فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «صُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ، أَوْ تَصَدَّقْ بِفَرَقٍ بَيْنَ سِتَّةٍ، أَوْ انْسُكْ بِمَا تَيَسَّرَ«.

Salgylanma:

•Farak ölçeg birlik bolup, 3 sa‘ ýa-da 16- ratla barabardyr. 1-ratl ortaça 450gr.

1816

7-nji bap

1816

7-nji bap

Abdulla ibn Ma‘kyldan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gün men Ka‘b ibn ‘Ujra bilen (Allah ondan razy bolsun) otyrkam fidýe hakynda soradym. Ol şeýle jogap berdi: “Bu aýat, aýratyn meniň üçin, siziň üçin hem umumy bolup iberildi. Meni Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna alyp baranlarynda, saçymdaky bitler ýüzüme dökülerdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (muny görüp) maňa: “Seniň çekýän bu derdiň (ýa-da kösenjiň) şu derejä ýetendir öýtmeýärdim. Bir goýun tapyp bilersiňmi? diýip sorady. Men: “Ýok” diýdim. Onda ol maňa: “Üç günläp agyz bekle, ýa-da her bir misgine ýarym sa‘dan alty misgini doýur” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو الوَلِيدِ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ الأَصْبَهَانِيِّ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَعْقِلٍ، قَالَ: جَلَسْتُ إِلَى كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَسَأَلْتُهُ عَنِ الفِدْيَةِ، فَقَالَ: نَزَلَتْ فِيَّ خَاصَّةً، وَهِيَ لَكُمْ عَامَّةً، حُمِلْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ وَالقَمْلُ يَتَنَاثَرُ عَلَى وَجْهِي، فَقَالَ: «مَا كُنْتُ أُرَى الوَجَعَ بَلَغَ بِكَ مَا أَرَى - أَوْ مَا كُنْتُ أُرَى الجَهْدَ بَلَغَ بِكَ مَا أَرَى - تَجِدُ شَاةً؟» فَقُلْتُ: لاَ، فَقَالَ: «فَصُمْ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ، أَوْ أَطْعِمْ سِتَّةَ مَسَاكِينَ، لِكُلِّ مِسْكِينٍ نِصْفَ صَاعٍ«.

1817

8-nji bap

1817

8-nji bap

"Ka‘b ibn ‘Ujradan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem onuň kellesindäki bitleriň ýüzüne dökülip duranyny görüp: “Bitleriň saňa ezýet berýärmi?” diýdi. Ol hem: “Hawa” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa Hudeýbiýýedekä saçyny syrmagy emr etdi. Şol wagt olaryň Hudeýbiýýede yhramdan çykjakdyklary belli däldi, olar Mekgä girmek arzuwyndadylar. Allah Tagala fidýe bermek hakynda aýatyny inderen wagty, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa, bir farak sadakany alty adama paýlap bermegi ýa-da gurbanlyk höküminde bir goýun öldürmegi ýa-da üç günläp agyz beklemegi emr etdi”."

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ، حَدَّثَنَا رَوْحٌ، حَدَّثَنَا شِبْلٌ، عَنِ ابْنِ أَبِي نَجِيحٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي لَيْلَى، عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ رَآهُ وَأَنَّهُ يَسْقُطُ عَلَى وَجْهِهِ، فَقَالَ: «أَيُؤْذِيكَ هَوَامُّكَ؟»، قَالَ: نَعَمْ، فَأَمَرَهُ أَنْ يَحْلِقَ وَهُوَ بِالحُدَيْبِيَةِ، وَلَمْ يَتَبَيَّنْ لَهُمْ أَنَّهُمْ يَحِلُّونَ بِهَا وَهُمْ عَلَى طَمَعٍ أَنْ يَدْخُلُوا مَكَّةَ، فَأَنْزَلَ اللَّهُ الفِدْيَةَ، فَأَمَرَهُ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ أَنْ يُطْعِمَ فَرَقًا بَيْنَ سِتَّةٍ، أَوْ يُهْدِيَ شَاةً، أَوْ يَصُومَ ثَلاَثَةَ أَيَّامٍ.

1818

8-nji bap

1818

8-nji bap

Ka‘b ibn ‘Ujradan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Resulullah sallallahu aleýhi wesellem onuň (saçlaryndaky) bitleriň ýüzüne dökülip duranyny gördi.

وَعَنْ مُحَمَّدِ بْنِ يُوسُفَ، حَدَّثَنَا وَرْقَاءُ، عَنْ ابْنِ أَبِي نَجِيحٍ، عَنْ مُجَاهِدٍ، أَخْبَرَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ أَبِي لَيْلَى، عَنْ كَعْبِ بْنِ عُجْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ رَآهُ وَقَمْلُهُ يَسْقُطُ عَلَى وَجْهِهِ مِثْلَهُ.

Salgylanma:

•Farak ölçeg birlik bolup, 3 sa‘ ýa-da 16- ratla barabardyr. 1-ratl ortaça 450gr.

1819

9-nji bap

1819

9-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Erbet, paýyş sözleri aýtman, (aýalyna ýanaşman) we hiç bir günä iş etmän Käbä haj edip gelen adam, ejesinden doglandaky ýaly günäsiz halynda gaýdyp geler”.

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ مَنْصُورٍ، سَمِعْتُ أَبَا حَازِمٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «مَنْ حَجَّ هَذَا البَيْتَ، فَلَمْ يَرْفُثْ، وَلَمْ يَفْسُقْ، رَجَعَ كَمَا وَلَدَتْهُ أُمُّهُ«.

Salgylanma:

• Bu ýerde paýyş söz arapçasynda “rafas” diýip gelýär. Onuň ýene bir manysy aýalyna ýanaşmak diýibem gelýär.

1820

10-nji bap

1820

10-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Erbet, paýyş sözleri aýtman, (aýalyna ýanaşman) we hiç bir günä iş etmän Käbä haj edip gelen adam, ejesinden doglan günündäki ýaly günäsiz halynda gaýdyp geler”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ مَنْصُورٍ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «مَنْ حَجَّ هَذَا البَيْتَ، فَلَمْ يَرْفُثْ، وَلَمْ يَفْسُقْ رَجَعَ كَيَوْمِ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!