1669

94-nji bap

1669

94-nji bap

"Usamete ibn Zeýdden (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Arafatdan gaýdyşyn men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň düýesiniň yzynda oturyp geldim. Haçanda, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Muzdelifäň bärisindäki ýoluň çep tarapyndaky jülgä ýetende, düýesini çökertdi we düşüp buşugyp geldi. Men oňa suw akytdym, ol ýeňilräk edip täret aldy. Men: “Ýa Resulallah, namaz okajakmy?” diýip soradym. Ol: “Namaz (entek) öňüňde” diýip jogap berdi. Soňra düýesine münüp, Muzdelifä geldi we şol ýerde namazyny okady. Ertesi irden bolsa, Resulullah sallallahu aleýhi wesellemiň düýesiniň yzyna Fadl ibn Abbas münüp gaýtdy”."

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، حَدَّثَنَا إِسْمَاعِيلُ بْنُ جَعْفَرٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي حَرْمَلَةَ، عَنْ كُرَيْبٍ مَوْلَى ابْنِ عَبَّاسٍ، عَنْ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّهُ قَالَ: رَدِفْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ مِنْ عَرَفَاتٍ، فَلَمَّا بَلَغَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ الشِّعْبَ الأَيْسَرَ، الَّذِي دُونَ المُزْدَلِفَةِ، أَنَاخَ، فَبَالَ ثُمَّ جَاءَ، فَصَبَبْتُ عَلَيْهِ الوَضُوءَ، فَتَوَضَّأَ وُضُوءًا خَفِيفًا، فَقُلْتُ: الصَّلاَةُ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «الصَّلاَةُ أَمَامَكَ»، فَرَكِبَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ حَتَّى أَتَى المُزْدَلِفَةَ فَصَلَّى، ثُمَّ رَدِفَ الفَضْلُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ غَدَاةَ جَمْعٍ.

1670

94-nji bap

1670

94-nji bap

Fadl (ibn Abbasdan) rowaýat edilmegine görä, Resulullah sallallahu aleýhi wesellem tä, Jemra (şeýtana daş atylýan ýere) gelýänçä, telbiýe aýdyp gelipdir.

قَالَ كُرَيْبٌ: فَأَخْبَرَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، عَنِ الفَضْلِ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ لَمْ يَزَلْ يُلَبِّي حَتَّى بَلَغَ الجَمْرَةَ.

1671

95-nji bap

1671

95-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýdi: “Men bir gezek Arafa güni Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen bilelikde (Muzdelifä) gaýdyp gelýärdim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem arkasynda käbir adamlaryň gygyryp, ses edip düýelerini urup duruşyny we düýeleriň bögürip ses edişlerini gördi. Gamçysyny olara tarap yşarat edip: “Eý adamlar köşeşiň! Çünki howlugyp ybadat edip bolýan däldir” diýdi”.

حَدَّثَنَا سَعِيدُ بْنُ أَبِي مَرْيَمَ، حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ سُوَيْدٍ، حَدَّثَنِي عَمْرُو بْنُ أَبِي عَمْرٍو، مَوْلَى المُطَّلِبِ، أَخْبَرَنِي سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ، مَوْلَى وَالِبَةَ الكُوفِيُّ، حَدَّثَنِي ابْنُ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّهُ دَفَعَ مَعَ النَّبِيِّ ﷺ يَوْمَ عَرَفَةَ، فَسَمِعَ النَّبِيُّ ﷺ وَرَاءَهُ زَجْرًا شَدِيدًا، وَضَرْبًا وَصَوْتًا لِلْإِبِلِ، فَأَشَارَ بِسَوْطِهِ إِلَيْهِمْ، وَقَالَ: «أَيُّهَا النَّاسُ عَلَيْكُمْ بِالسَّكِينَةِ فَإِنَّ البِرَّ لَيْسَ بِالإِيضَاعِ»، أَوْضَعُوا: أَسْرَعُوا، ﴿خِلاَلَكُمْ﴾ [التوبة: 47]: «مِنَ التَّخَلُّلِ بَيْنَكُمْ»، ﴿وَفَجَّرْنَا خِلاَلَهُمَا﴾ [الكهف: 33]: «بَيْنَهُمَا«.

Salgylanma:

•Telbiýe: “Lebbeýke Allahumme lebbeýke…!”

1672

96-nji bap

1672

96-nji bap

"Usamete ibn Zeýdden (Allah olardan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem Arafatdan gaýdyşyn jülgä ýetip düýesinden düşdi we buşugyp, ýeňilräk täret aldy. Men: “Namazmy?” diýip soradym. Ol: “Namaz (entek) öňüňde” diýdi. Soňra Muzdelifä geldi we bu gezek gowy edip täret aldy. Soňra namaza kamat aýdyldy, agşam namazyny okady. Soňra her kim duran ýerinde öz düýesini çökerdip düşlänlerinden soňra, ýassy namazyna kamat aýdyldy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem turup ýassy namazyny okady we şol iki namazyň aralygynda (ýagny agşam bilen ýassy namazynyň arasynda başga) hiç hili namaz okamady”."

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ مُوسَى بْنِ عُقْبَةَ، عَنْ كُرَيْبٍ، عَنْ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّهُ سَمِعَهُ يَقُولُ: دَفَعَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ مِنْ عَرَفَةَ، فَنَزَلَ الشِّعْبَ، فَبَالَ ثُمَّ تَوَضَّأَ وَلَمْ يُسْبِغِ الوُضُوءَ، فَقُلْتُ لَهُ: الصَّلاَةُ؟، فَقَالَ: «الصَّلاَةُ أَمَامَكَ»، فَجَاءَ المُزْدَلِفَةَ، فَتَوَضَّأَ فَأَسْبَغَ، ثُمَّ أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ، فَصَلَّى المَغْرِبَ، ثُمَّ أَنَاخَ كُلُّ إِنْسَانٍ بَعِيرَهُ فِي مَنْزِلِهِ، ثُمَّ أُقِيمَتِ الصَّلاَةُ، فَصَلَّى وَلَمْ يُصَلِّ بَيْنَهُمَا.

1673

97-nji bap

1673

97-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Muzdelifede agşam bilen ýassy namazlaryny birleşdirdi. Her namaz üçin aýratyn kamat aýdyldy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ne bu iki namazyň arasynda, ne-de olardan soň hiç hili sünnet namazyny okalmady”.

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي ذِئْبٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: «جَمَعَ النَّبِيُّ ﷺ بَيْنَ المَغْرِبِ وَالعِشَاءِ بِجَمْعٍ كُلُّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا بِإِقَامَةٍ، وَلَمْ يُسَبِّحْ بَيْنَهُمَا، وَلاَ عَلَى إِثْرِ كُلِّ وَاحِدَةٍ مِنْهُمَا«.

1674

97-nji bap

1674

97-nji bap

Ebu Eýýub Ensarydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Weda‘ hajynda, Muzdelifede agşam bilen ýassy namazlaryny birleşdirdi”.

حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ مَخْلَدٍ، حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ بِلاَلٍ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ قَالَ: أَخْبَرَنِي عَدِيُّ بْنُ ثَابِتٍ قَالَ: حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يَزِيدَ الخَطْمِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبُو أَيُّوبَ الأَنْصَارِيُّ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ «جَمَعَ فِي حَجَّةِ الوَدَاعِ المَغْرِبَ وَالعِشَاءَ بِالْمُزْدَلِفَةِ«.

1675

98-nji bap

1675

98-nji bap

"Abdurrahman ibn Ýezidden rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Abdulla (ibn Mes‘ud Allah ondan razy bolsun) haj etdi. Biz şonda Muzdelifä ýassy namazynyň azan wagtynda ýa-da oňa golaýrak bir wagtda gelipdik. Ol bir adama azan we kamat aýtmaklygy buýurdy. Soňra agşam namazyny okady we şondan soň ýene-de iki rekagat namaz okady. Soňra agşamlyk naharyny getirmeklerini isledi we naharyny iýdi. Soňra bir adama azan we kamat aýtmaklygy buýurdy. Soňra ýassy namazyny iki rekagat edip okady. Daň atan badyna, ol: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şunuň ýaly wagt, şu ýerde we şu (gurbanlyk) gününde bu namazdan başga hiç hili namaz okamazdy” diýdi. Abdulla ýene-de şeýle diýdi: “Bu iki namaz öz bellenilen (mustahab) wagtyndan üýtgedilen namazlardyr; Agşam namazy adamlar Muzdelifä gelen wagtlary okalýandyr, ertir namazy bolsa daň atan badyna okalýandyr”. Ol: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle edenini gördüm” diýdi."

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ خَالِدٍ، حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ، حَدَّثَنَا أَبُو إِسْحَاقَ قَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ يَزِيدَ يَقُولُ: حَجَّ عَبْدُ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَأَتَيْنَا المُزْدَلِفَةَ حِينَ الأَذَانِ بِالعَتَمَةِ أَوْ قَرِيبًا مِنْ ذَلِكَ، فَأَمَرَ رَجُلًا فَأَذَّنَ وَأَقَامَ، ثُمَّ صَلَّى المَغْرِبَ، وَصَلَّى بَعْدَهَا رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ دَعَا بِعَشَائِهِ فَتَعَشَّى، ثُمَّ أَمَرَ أُرَى فَأَذَّنَ وَأَقَامَ - قَالَ عَمْرٌو: لاَ أَعْلَمُ الشَّكَّ إِلَّا مِنْ زُهَيْرٍ -، ثُمَّ صَلَّى العِشَاءَ رَكْعَتَيْنِ، فَلَمَّا طَلَعَ الفَجْرُ قَالَ: «إِنَّ النَّبِيَّ ﷺ كَانَ لاَ يُصَلِّي هَذِهِ السَّاعَةَ إِلَّا هَذِهِ الصَّلاَةَ، فِي هَذَا المَكَانِ مِنْ هَذَا اليَوْمِ»، قَالَ عَبْدُ اللَّهِ: هُمَا صَلاَتَانِ تُحَوَّلاَنِ عَنْ وَقْتِهِمَا: صَلاَةُ المَغْرِبِ بَعْدَ مَا يَأْتِي النَّاسُ المُزْدَلِفَةَ، وَالفَجْرُ حِينَ يَبْزُغُ الفَجْرُ، قَالَ: رَأَيْتُ النَّبِيَّ ﷺ يَفْعَلُهُ.

1676

99-nji bap

1676

99-nji bap

Sälim şeýle diýdi: “Abdulla ibn Omar (Allah olardan razy bolsun) maşgalasynyň ejizräklerini (aýallary, çagalary we ýaşulylary) Muzdelifeden Mina tarap öňünden irräk ibererdi. Olar gijesine Muzdelifedäki Maş‘arul-Haramda durardylar we Allahy bilýän zikrlerinden zikir ederdiler. Soňra olar entäk ymamlar Muzdelifedäki Maş‘arul-Haramda durmankalar we Mina gidip başlamakalar, Mina tarap gaýdyp gelerdiler. Olaryň käbirleri Mina ertir namazynyň wagtynda, käbirleri bolsa biraz gijräk baryp ýeterdiler. Olar Mina gelenlerinde Jamra daş atardylar. Ibn Omar (Allah olardan razy bolsun): “Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bu ejiz ynsanlara şeýle etmegi rugsat berdi” diýdi”.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ يُونُسَ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، قَالَ سَالِمٌ: وَكَانَ عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا يُقَدِّمُ ضَعَفَةَ أَهْلِهِ، فَيَقِفُونَ عِنْدَ المَشْعَرِ الحَرَامِ بِالْمُزْدَلِفَةِ بِلَيْلٍ فَيَذْكُرُونَ اللَّهَ مَا بَدَا لَهُمْ، ثُمَّ يَرْجِعُونَ قَبْلَ أَنْ يَقِفَ الإِمَامُ وَقَبْلَ أَنْ يَدْفَعَ، فَمِنْهُمْ مَنْ يَقْدَمُ مِنًى لِصَلاَةِ الفَجْرِ، وَمِنْهُمْ مَنْ يَقْدَمُ بَعْدَ ذَلِكَ، فَإِذَا قَدِمُوا رَمَوْا الجَمْرَةَ وَكَانَ ابْنُ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا يَقُولُ: «أَرْخَصَ فِي أُولَئِكَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ«.

1677

99-nji bap

1677

99-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem meni Muzdelifeden gije ugradypdy”.

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا حَمَّادُ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: «بَعَثَنِي رَسُولُ اللَّهِ ﷺ مِنْ جَمْعٍ بِلَيْلٍ«.

1678

99-nji bap

1678

99-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň Muzdelife gijesi Mina ugradan maşgalasyndaky ejizleriň içinde menem bardym”.

حَدَّثَنَا عَلِيٌّ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِي يَزِيدَ، سَمِعَ ابْنَ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا يَقُولُ: «أَنَا مِمَّنْ قَدَّمَ النَّبِيُّ ﷺ لَيْلَةَ المُزْدَلِفَةِ فِي ضَعَفَةِ أَهْلِهِ«.

Salgylanma:

” •Muzdelifäniň ahyrynda kiçiräk bir dag. • Şeýtana daş atylýan ýer.”

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!