1629

73-nji bap

1629

73-nji bap

Abdulladan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň güniň dogýan hem-de ýaşýan wagtlary namaz okamaklygy gadagan edendigini eşidipdim” diýipdir

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ المُنْذِرِ، حَدَّثَنَا أَبُو ضَمْرَةَ، حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ، عَنْ نَافِعٍ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قَالَ: سَمِعْتُ النَّبِيَّ ﷺ «يَنْهَى عِنِ الصَّلاَةِ عِنْدَ طُلُوعِ الشَّمْسِ، وَعِنْدَ غُرُوبِهَا«.

1630

73-nji bap

1630

73-nji bap

Abdulazyz ibn Rufeý‘ gürrüň berip şeýle diýdi: “Men Abdullah ibn Zubeýriň (Allah olardan razy bolsun) ertir namazyndan soň towaf edendigini we soňra iki rekagat namaz okandygyny görüpdim”.

حَدَّثَنِي الحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدٍ هُوَ الزَّعْفَرَانِيُّ، حَدَّثَنَا عَبِيدَةُ بْنُ حُمَيْدٍ، حَدَّثَنِي عَبْدُ العَزِيزِ بْنُ رُفَيْعٍ قَالَ: رَأَيْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الزُّبَيْرِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا يَطُوفُ بَعْدَ الفَجْرِ وَيُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ.

1631

73-nji bap

1631

73-nji bap

Abdulazyz ýene-de şeýle diýdi: “Men Abdullah ibn Zubeýriň ikindi namazyndan soň iki rekagat namaz okandygyny görüpdim. Şeýle hem ol, Aişanyň (Allah ondan razy bolsyn): “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň onuň öýüne girip bu iki rekagat namazy okamadyk wagty ýokdy” diýen sözüni habar berdi.

قَالَ عَبْدُ العَزِيزِ: وَرَأَيْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ الزُّبَيْرِ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ بَعْدَ العَصْرِ، - وَيُخْبِرُ أَنَّ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا حَدَّثَتْهُ: «أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ لَمْ يَدْخُلْ بَيْتَهَا إِلَّا صَلَّاهُمَا«.

1632

74-nji bap

1632

74-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem düýäň üstüne münüp hem Käbäň daşyndan towaf edipdi. Her gezek Hajerul-Eswediň ýanyna gelende bolsa, elindäki zady yşarat edip Allahu Akbär diýerdi”.

حَدَّثَنِي إِسْحَاقُ الوَاسِطِيُّ، حَدَّثَنَا خَالِدٌ، عَنْ خَالِدٍ الحَذَّاءِ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ طَافَ بِالْبَيْتِ وَهُوَ عَلَى بَعِيرٍ، كُلَّمَا أَتَى عَلَى الرُّكْنِ أَشَارَ إِلَيْهِ بِشَيْءٍ فِي يَدِهِ، وَكَبَّرَ«.

1633

74-nji bap

1633

74-nji bap

Ummu Selemeden (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men (haj döwründe) syrkawladym we muny Resulullah sallallahu aleýhi weselleme arz edip aýdyp berdim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem maňa: “(Düýä) münüp, adamlaryň arka tarapyndan towaf et!” – diýdi. Men Onuň aýdyşy ýaly edip towaf etdim. Şol wagt Resulullah sallallahu aleýhi wesellem Käbäniň ýanynda namaz okap, “Wet-tury wä Kitäbim-mestury” süresini okap durdy”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، حَدَّثَنَا مَالِكٌ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ نَوْفَلٍ، عَنْ عُرْوَةَ، عَنْ زَيْنَبَ ابْنَةِ أُمِّ سَلَمَةَ، عَنْ أُمِّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: شَكَوْتُ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ أَنِّي أَشْتَكِي، فَقَالَ: «طُوفِي مِنْ وَرَاءِ النَّاسِ وَأَنْتِ رَاكِبَةٌ» فَطُفْتُ وَرَسُولُ اللَّهِ ﷺ يُصَلِّي إِلَى جَنْبِ البَيْتِ، وَهُوَ يَقْرَأُ بِالطُّورِ وَكِتَابٍ مَسْطُورٍ.

1634

75-nji bap

1634

75-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Abbas ibn Abdulmuttalyb (Allah ondan razy bolsyn) hajylary suw bilen üpjün etmek üçin (hajylar Minada wagty) gijelerine Mekgede galmak üçin Resulullah sallallahu aleýhi wesellemden rugsat sorady. Resulullah sallallahu aleýhi wesellem hem oňa rugsat berdi”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ أَبِي الأَسْوَدِ، حَدَّثَنَا أَبُو ضَمْرَةَ، حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ: اسْتَأْذَنَ العَبَّاسُ بْنُ عَبْدِ المُطَّلِبِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ أَنْ يَبِيتَ بِمَكَّةَ لَيَالِيَ مِنًى، مِنْ أَجْلِ سِقَايَتِهِ، «فَأَذِنَ لَهُ«.

1635

75-nji bap

1635

75-nji bap

"Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (hajylary) suw bilen üpjün edilýän ýere gelip, içer ýaly suw sorady. Abbas (ogluna): “Eý Fadl, derrew ejeň ýanyna barda, Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme içer ýaly suw getirip ber!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Maňa şu suwdan ber!” diýdi. Abbas oňa: “Ýa Resulallah! Olar bu suwuň içine ellerini sokýarlar” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýene-de: “Maňa şu suwdan ber!” diýdi we şol suwdan içdi. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Zemzem suwunyň ýanyna baryp, ol ýerde adamlara suw berýänlere we (guýudan) suw çykarmak üçin zähmet çekýän adamlara ýüzlenip: “Işläberiň, çünki siziň edýän işiňiz haýyr işdir” diýdi. Soňra ýene-de şeýle diýdi: “Eger-de (menden) soň, başgalaryň hem bu işi etmek üçin köpelip gitmejekdigini bilsedim, onda menem ýüpi şu ýerimde goýup, siziň ýaly (guýydan) suw çekerdim” diýip, omuzyny görkezdi."

حَدَّثَنَا إِسْحَاقُ، حَدَّثَنَا خَالِدٌ، عَنْ خَالِدٍ الحَذَّاءِ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ جَاءَ إِلَى السِّقَايَةِ فَاسْتَسْقَى، فَقَالَ العَبَّاسُ: يَا فَضْلُ، اذْهَبْ إِلَى أُمِّكَ فَأْتِ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ بِشَرَابٍ مِنْ عِنْدِهَا، فَقَالَ: «اسْقِنِي»، قَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّهُمْ يَجْعَلُونَ أَيْدِيَهُمْ فِيهِ، قَالَ: «اسْقِنِي»، فَشَرِبَ مِنْهُ، ثُمَّ أَتَى زَمْزَمَ وَهُمْ يَسْقُونَ وَيَعْمَلُونَ فِيهَا، فَقَالَ: «اعْمَلُوا فَإِنَّكُمْ عَلَى عَمَلٍ صَالِحٍ» ثُمَّ قَالَ: «لَوْلاَ أَنْ تُغْلَبُوا لَنَزَلْتُ، حَتَّى أَضَعَ الحَبْلَ عَلَى هَذِهِ» يَعْنِي: عَاتِقَهُ، وَأَشَارَ إِلَى عَاتِقِهِ.

1636

76-nji bap

1636

76-nji bap

Enes ibn Mäligiň aýtmagyna görä, Ebu Zerr (Allah ondan razy bolsun) şeýle gürrüň bererdi. (Ýagny) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Mekgede bolan wagtym, (bir gün) öýümiň üçegi açyldy we ýokardan Jebraýyl (aleýhissalam) indi, gursagymy ýaryp, soňra ony Zemzem suwy bilen ýuwdy. Soňra altyndan ýasalan içi iman bilen paýhasdan doldurylan bir legen getirip, ony meniň gursagyma guýdy we soňra gursagymy ýapdy. Soňra elimden tutup, meni Dünýäniň asmanyna, ýokaryk çykardy. Haçan-da, biz Dünýäniň asmanyna ýetenimizde, Jebraýyl aleýhissalam asmanyň sakçysyna “Aç!” diýdi. Ol “Kim bu?” diýip sorady. Jebraýyl: “Bu – men Jebraýyl” diýdi.

وَقَالَ عَبْدَانُ: أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، أَخْبَرَنَا يُونُسُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ أَنَسُ بْنُ مَالِكٍ: كَانَ أَبُو ذَرٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يُحَدِّثُ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: فُرِجَ سَقْفِي وَأَنَا بِمَكَّةَ، فَنَزَلَ جِبْرِيلُ عَلَيْهِ السَّلاَمُ، فَفَرَجَ صَدْرِي ثُمَّ غَسَلَهُ بِمَاءِ زَمْزَمَ، ثُمَّ جَاءَ بِطَسْتٍ مِنْ ذَهَبٍ، مُمْتَلِئٍ حِكْمَةً وَإِيمَانًا، فَأَفْرَغَهَا فِي صَدْرِي ثُمَّ أَطْبَقَهُ، ثُمَّ أَخَذَ بِيَدِي فَعَرَجَ إِلَى السَّمَاءِ الدُّنْيَا، قَالَ جِبْرِيلُ لِخَازِنِ السَّمَاءِ الدُّنْيَا: افْتَحْ قَالَ: مَنْ هَذَا؟ قَالَ: جِبْرِيلُ.

Salgylanma:

•Birinji gat asmana.

1637

76-nji bap

1637

76-nji bap

"Ibn Abbas (Allah olardan razy bolsun) şeýle gürrüň beripdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme Zemzem suwundan berdim, ol hem ony dik duran ýerinde içdi”. Asym: “Ykrime Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şol wagt düýäň üstinde otyrdy, diýip kasam etdi” diýdi. "

حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ هُوَ ابْنُ سَلاَمٍ، أَخْبَرَنَا الفَزَارِيُّ، عَنْ عَاصِمٍ، عَنِ الشَّعْبِيِّ، أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا حَدَّثَهُ قَالَ: «سَقَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ مِنْ زَمْزَمَ، فَشَرِبَ وَهُوَ قَائِمٌ» قَالَ عَاصِمٌ: فَحَلَفَ عِكْرِمَةُ مَا كَانَ يَوْمَئِذٍ إِلَّا عَلَى بَعِيرٍ.

1638

77-nji bap

1638

77-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Biz “Hajjatul-Wada’da” Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen (Medineden haj zyýaratyny etmek üçin Mekgä tarap) ýola düşdük. Umra hajy etmek üçin telbiýe etdik. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Kimiň ýanynda gurbanlyk maly bar bolsa, haj bilen umrany niýet edip telbiýe etsin. Soňra tä ikisini hem doly berjaý edýänçä, yhramdan çykmasyn!” diýdi. Men Mekgä gelenimde haýyzly ýagdaýdadym. Haj edip bolanymdan soň, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem meni (erkek doganym) Abdurrahman ibn Ebu Bekr bilen Tan‘yma iberdi we men şol ýerden başlap umra etdim. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Bu seniň umra etmeli ýeriňdir” diýdi. Aişa şeýle diýdi: “Umra niýeti bilen telbiýe eden adamlar, Käbäniň daşyndan towaf edenlerinden soň, yhramdan çykdylar. Soňra Minadan gaýdyp gelenlerinden soň, ýene-de bir towaf etdiler. Emma welin, haj bilen umrany jem edenler, Käbäniň daşyndan diňe bir gezek towaf etdiler”."

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُرْوَةَ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا: خَرَجْنَا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فِي حَجَّةِ الوَدَاعِ، فَأَهْلَلْنَا بِعُمْرَةٍ، ثُمَّ قَالَ: «مَنْ كَانَ مَعَهُ هَدْيٌ فَلْيُهِلَّ بِالحَجِّ وَالعُمْرَةِ، ثُمَّ لاَ يَحِلُّ حَتَّى يَحِلَّ مِنْهُمَا»، فَقَدِمْتُ مَكَّةَ وَأَنَا حَائِضٌ، فَلَمَّا قَضَيْنَا حَجَّنَا، أَرْسَلَنِي مَعَ عَبْدِ الرَّحْمَنِ إِلَى التَّنْعِيمِ فَاعْتَمَرْتُ، فَقَالَ ﷺ: «هَذِهِ مَكَانَ عُمْرَتِكِ»، فَطَافَ الَّذِينَ أَهَلُّوا بِالعُمْرَةِ، ثُمَّ حَلُّوا، ثُمَّ طَافُوا طَوَافًا آخَرَ، بَعْدَ أَنْ رَجَعُوا مِنْ مِنًى، وَأَمَّا الَّذِينَ جَمَعُوا بَيْنَ الحَجِّ وَالعُمْرَةِ، فَإِنَّمَا طَافُوا طَوَافًا وَاحِدًا.

Salgylanma:

• Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň iň soňky hoşlaşyk hajy.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!