151

17-nji bap

151

17-nji bap

"Ady ‘Ata ibn Ebu Meýmune bolan, Ebu Mu’azdan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Enesiň (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýenini eşitdim: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hajatyny bitirmek üçin daş çykan wagty, men bir oglan bilen bir gapda suw alyp onuň yzyndan barardym”. "

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ أَبِي مُعَاذٍ هُوَ عَطَاءُ بْنُ أَبِي مَيْمُونَةَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَنَسًا، يَقُولُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ إِذَا خَرَجَ لِحَاجَتِهِ، تَبِعْتُهُ أَنَا وَغُلاَمٌ مِنَّا، مَعَنَا إِدَاوَةٌ مِنْ مَاءٍ.

152

18-nji bap

152

18-nji bap

Ata ibn Ebu Meýmuneden rowaýat edilmegine görä, ol men Enes ibn Mäligiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (hajatyny bitirmek üçin) meýdana çykardy, men ýanymda bir oglan bilen bilelikde oňa bir gapda suw bilen ‘anaza äkidip bererdim. Ol şol suw bilen synja gylardy”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِي مَيْمُونَةَ، سَمِعَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ، يَقُولُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يَدْخُلُ الخَلاَءَ، فَأَحْمِلُ أَنَا وَغُلاَمٌ إِدَاوَةً مِنْ مَاءٍ وَعَنَزَةً، يَسْتَنْجِي بِالْمَاءِ تَابَعَهُ النَّضْرُ وَشَاذَانُ، عَنْ شُعْبَةَ العَنَزَةُ: عَصًا عَلَيْهِ زُجٌّ.

153

19-nji bap

153

19-nji bap

Ata ibn Ebu Meýmuneden rowaýat edilmegine görä, ol men Enes ibn Mäligiň şeýle diýenini eşitdim diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (hajatyny bitirmek üçin) meýdana çykardy, men ýanymda bir oglan bilen bilelikde oňa bir gapda suw bilen ‘anaza äkidip bererdim. Ol şol suw bilen synja gylardy”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَشَّارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ أَبِي مَيْمُونَةَ، سَمِعَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ، يَقُولُ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يَدْخُلُ الخَلاَءَ، فَأَحْمِلُ أَنَا وَغُلاَمٌ إِدَاوَةً مِنْ مَاءٍ وَعَنَزَةً، يَسْتَنْجِي بِالْمَاءِ تَابَعَهُ النَّضْرُ وَشَاذَانُ، عَنْ شُعْبَةَ العَنَزَةُ: عَصًا عَلَيْهِ زُجٌّ.

Salgylanma:

• Anaza – naýza ýaly ujy demirli taýak

154

20-nji bap

154

20-nji bap

Ebu Katadadan (Allah ondan razy bolsun), rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Siziň biriňiz buşugan wagty, zekerini sag eli bilen tutmasyn, sag eli bilen synja etmesin we bir zat içen wagty, gabyň içine demini alyp goýbermesin!”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِيُّ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي قَتَادَةَ، عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: إِذَا بَالَ أَحَدُكُمْ فَلاَ يَأْخُذَنَّ ذَكَرَهُ بِيَمِينِهِ، وَلاَ يَسْتَنْجِي بِيَمِينِهِ، وَلاَ يَتَنَفَّسْ فِي الإِنَاءِ.

155

21-nji bap

155

21-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hajatyny bitirmek üçin daş çykanda, men onuň yzyndan gitdim. Ol (aňsat) töweregine seretmezdi. Haçan-da, onuň ýanyna golaý baranymda, Ol maňa “Süpüriner ýaly maňa biraz daş tapyp getir, ýöne süňk bilen tezek getiräýme” (ýa-da şuňa meňzeş bir zat aýtdy) diýdi. Soňra men köýnegimiň eteginde birnäçe daş getirip, onuň gapdalynda goýdum, ýüzümi bolsa ondan öwürdim. Ol hajatyny bitirenden soň, olardan alyp ulandy”.

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدٍ المَكِّيُّ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ يَحْيَى بْنِ سَعِيدِ بْنِ عَمْرٍو المَكِّيُّ، عَنْ جَدِّهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ، قَالَ: اتَّبَعْتُ النَّبِيَّ ﷺ، وَخَرَجَ لِحَاجَتِهِ، فَكَانَ لاَ يَلْتَفِتُ، فَدَنَوْتُ مِنْهُ، فَقَالَ: «ابْغِنِي أَحْجَارًا أَسْتَنْفِضْ بِهَا - أَوْ نَحْوَهُ - وَلاَ تَأْتِنِي بِعَظْمٍ، وَلاَ رَوْثٍ، فَأَتَيْتُهُ بِأَحْجَارٍ بِطَرَفِ ثِيَابِي، فَوَضَعْتُهَا إِلَى جَنْبِهِ، وَأَعْرَضْتُ عَنْهُ، فَلَمَّا قَضَى أَتْبَعَهُ بِهِنَّ.

156

22-nji bap

156

22-nji bap

Abdulla ibn Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem uly meýdan etmek üçin daş çykdy we maňa-da üç sany daş getirmegi buýurdy. Men iki sany daş tapdym, ýöne üçünjisini gözläp tapyp bilmedim. Soňra bir gury tezek tapyp, olary (Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme) getirip berdim. Ol iki daşy aldy, tezegi bolsa “Bu nejisdir” diýip zyňyp goýberdi”.

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا زُهَيْرٌ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ: - لَيْسَ أَبُو عُبَيْدَةَ ذَكَرَهُ - وَلَكِنْ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ الأَسْوَدِ، عَنْ أَبِيهِ، أَنَّهُ سَمِعَ عَبْدَ اللَّهِ يَقُولُ: «أَتَى النَّبِيُّ ﷺ الغَائِطَ فَأَمَرَنِي أَنْ آتِيَهُ بِثَلاَثَةِ أَحْجَارٍ، فَوَجَدْتُ حَجَرَيْنِ، وَالتَمَسْتُ الثَّالِثَ فَلَمْ أَجِدْهُ، فَأَخَذْتُ رَوْثَةً فَأَتَيْتُهُ بِهَا، فَأَخَذَ الحَجَرَيْنِ وَأَلْقَى الرَّوْثَةَ» وَقَالَ: «هَذَا رِكْسٌ» وَقَالَ إِبْرَاهِيمُ بْنُ يُوسُفَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي إِسْحَاقَ، حَدَّثَنِي عَبْدُ الرَّحْمَنِ.

157

23-nji bap

157

23-nji bap

(Abdulla) ibn Abbasdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem täret alanda, (agzalaryny) bir-birden ýuwup täret alardy”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ زَيْدِ بْنِ أَسْلَمَ، عَنْ عَطَاءِ بْنِ يَسَارٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ، قَالَ: تَوَضَّأَ النَّبِيُّ ﷺ مَرَّةً مَرَّةً.

158

24-nji bap

158

24-nji bap

Abdulla ibn Zeýdden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem täret alanda, (täret alýan agzalaryny) iki-ikiden ýuwardy”.

حَدَّثَنَا حُسَيْنُ بْنُ عِيسَى، قَالَ: حَدَّثَنَا يُونُسُ بْنُ مُحَمَّدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا فُلَيْحُ بْنُ سُلَيْمَانَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي بَكْرِ بْنِ عَمْرِو بْنِ حَزْمٍ، عَنْ عَبَّادِ بْنِ تَمِيمٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ زَيْدٍ أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ «تَوَضَّأَ مَرَّتَيْنِ مَرَّتَيْنِ.

159

25-nji bap

159

25-nji bap

"Ibn Şihäbden rowaýat edilmegine görä, ‘Ata ibn Ýezid Osmanyň öň azat eden guly bolan, Humranyň habar bermegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek ol Osman ibn ‘Affanyň bir (kişä) bir gapda suw getirmegi buýurandygyny görüpdir. (Haçan-da, oňa suw getirenlerinde), üç gezek ellerinden suw akydyp ýuwdy. Soňra sag elini gabyň içine sokup, suw alyp agzyny çaýkady we burnuny ýuwdy. Ondan soň ýüzüni we gollaryny tirseklerine çenli üç gezekden ýuwdy. Soňra kellesine mesh etdi. Soňra aýaklaryny topuklaryna çenli üç gezekden ýuwdy. Şondan soň Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýip aýtdy diýdi: “Kimde-kim meniň şu täret alşym ýaly täret alsa, soňra içini gürletmän, iki rekagat namaz okasa, geçen ähli günäleri bagyşlanar”."

حَدَّثَنَا عَبْدُ العَزِيزِ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ الأُوَيْسِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ بْنُ سَعْدٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، أَنَّ عَطَاءَ بْنَ يَزِيدَ، أَخْبَرَهُ أَنَّ حُمْرَانَ مَوْلَى عُثْمَانَ أَخْبَرَهُ أَنَّهُ، رَأَى عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ دَعَا بِإِنَاءٍ، فَأَفْرَغَ عَلَى كَفَّيْهِ ثَلاَثَ مِرَارٍ، فَغَسَلَهُمَا، ثُمَّ أَدْخَلَ يَمِينَهُ فِي الإِنَاءِ، فَمَضْمَضَ، وَاسْتَنْشَقَ، ثُمَّ غَسَلَ وَجْهَهُ ثَلاَثًا، وَيَدَيْهِ إِلَى المِرْفَقَيْنِ ثَلاَثَ مِرَارٍ، ثُمَّ مَسَحَ بِرَأْسِهِ، ثُمَّ غَسَلَ رِجْلَيْهِ ثَلاَثَ مِرَارٍ إِلَى الكَعْبَيْنِ، ثُمَّ قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ «مَنْ تَوَضَّأَ نَحْوَ وُضُوئِي هَذَا، ثُمَّ صَلَّى رَكْعَتَيْنِ لاَ يُحَدِّثُ فِيهِمَا نَفْسَهُ، غُفِرَ لَهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِهِ.

160

25-nji bap

160

25-nji bap

"Humrandan habar berilmegine görä, Osman (Allah ondan razy bolsun) täret alyp bolandan soň şeýle diýdi: “Size bir hadys aýdyp bereýinmi? Eger-de (Allahyň kitabynda) bu aýat bolmadyk bolsady, men ony size aýdyp bermezdim. Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň şeýle diýip aýdanyny eşitdim diýdi: “Eger-de bir adam täret alanda, täretini kämil, gowy edip alsa, soňra namaz okasa, tä, indiki okajak namazyna çenli aralykdaky günäleri bagyşlanar”. Urwa (Osman ibn ‘Affanyň) diýen aýaty şu aýatdyr diýdi: “Takyk, Biziň inderen äşgär delillerimizi we Kitapda ynsanlara anyk görkezen dogry (hidaýat) ýolumyzy gizleýänleri, Allahyň näletleýşi ýaly, ähli näletleýjiler hem olary näletlär” {Bakara:159}."

وَعَنْ إِبْرَاهِيمَ قَالَ: قَالَ صَالِحُ بْنُ كَيْسَانَ، قَالَ: ابْنُ شِهَابٍ، وَلَكِنْ عُرْوَةُ، يُحَدِّثُ عَنْ حُمْرَانَ، فَلَمَّا تَوَضَّأَ عُثْمَانُ قَالَ: أَلاَ أُحَدِّثُكُمْ حَدِيثًا لَوْلاَ آيَةٌ مَا حَدَّثْتُكُمُوهُ سَمِعْتُ النَّبِيَّ ﷺ يَقُولُ: «لاَ يَتَوَضَّأُ رَجُلٌ يُحْسِنُ وُضُوءَهُ، وَيُصَلِّي الصَّلاَةَ، إِلَّا غُفِرَ لَهُ مَا بَيْنَهُ وَبَيْنَ الصَّلاَةِ حَتَّى يُصَلِّيَهَا» قَالَ عُرْوَةُ: الآيَةَ ﴿إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ البَيِّنَاتِ﴾ [البقرة: 159].

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!