1588

44-nji bap

1588

44-nji bap

Usame ibn Zeýdden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden: “Ýa Resulallah! (Ertir) Sen nirede galjak, Mekgedäki öz öýüňdemi?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Akil näme öý goýdymy ýa jaý goýdymy?”. Akil bilen Talyb Ebu Talybyň mirasdüşerleri boldy. Ja‘far bilen Aly bolsa (Allah olardan razy bolsyn) Ebu Talybdan hiç zat miras almadylar, sebäbi olar musulmandylar. Akil we Talyb bolsa kapyrdyrlar. Omar ibn Hattab (Allah olardan razy bolsun): “Mu’min adam kapyrdan miras almaz” diýdi. Ibn Şihab: “Muny Allahyň şu aýatlary bilen düşündiripdirler diýdi”. Allah Tagala şeýle diýdi: “Iman getirip, Allahyň ýolunda hijret (göç) edenler, emläkleri we janlary bilen söweşenler we olara arka çykan ensarlar (medineli musulmanlar), ine, olar birek-biregiň dostlarydyr (biri-birileriniň mirasdüşerleridir). {Enfal:72}."

حَدَّثَنَا أَصْبَغُ، قَالَ: أَخْبَرَنِي ابْنُ وَهْبٍ، عَنْ يُونُسَ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عَلِيِّ بْنِ حُسَيْنٍ، عَنْ عَمْرِو بْنِ عُثْمَانَ، عَنْ أُسَامَةَ بْنِ زَيْدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّهُ قَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَيْنَ تَنْزِلُ فِي دَارِكَ بِمَكَّةَ؟ فَقَالَ: «وَهَلْ تَرَكَ عَقِيلٌ مِنْ رِبَاعٍ أَوْ دُورٍ»، وَكَانَ عَقِيلٌ وَرِثَ أَبَا طَالِبٍ هُوَ وَطَالِبٌ، وَلَمْ يَرِثْهُ جَعْفَرٌ وَلاَ عَلِيٌّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، شَيْئًا لِأَنَّهُمَا كَانَا مُسْلِمَيْنِ، وَكَانَ عَقِيلٌ وَطَالِبٌ كَافِرَيْنِ، فَكَانَ عُمَرُ بْنُ الخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَقُولُ: لاَ يَرِثُ المُؤْمِنُ الكَافِرَ، قَالَ ابْنُ شِهَابٍ: وَكَانُوا يَتَأَوَّلُونَ قَوْلَ اللَّهِ تَعَالَى: ﴿إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ، وَالَّذِينَ آوَوْا وَنَصَرُوا أُولَئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ﴾ [الأنفال: 72] الآيَةَ.

Salgylanma:

•Akil, Talyb, Ja‘far we Aly bular Ebu Talybyň çagalarydyr. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň hem doganoglanlary.

1589

45-nji bap

1589

45-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Mekgä gelmekçi bolanda: “Inşaallah, biziň ertirki menzilimiz, kureýişlileriň biri-birleri bilen küfüre ähd edip, kasam eden ýerleri bolan Benu Kinanalylaryň ýurdy bolar” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ، أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبُو سَلَمَةَ، أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ حِينَ أَرَادَ قُدُومَ مَكَّةَ: «مَنْزِلُنَا غَدًا، إِنْ شَاءَ اللَّهُ، بِخَيْفِ بَنِي كِنَانَةَ، حَيْثُ تَقَاسَمُوا عَلَى الكُفْرِ«.

1590

45-nji bap

1590

45-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem gurbanlyk güni ir säher bilen Minada wagty: “Biz ertir (kureýişliler) biri-birleri bilen öz aralarynda küfüre ähd edip, kasam eden ýerleri bolan, Benu Kinanalylaryň ýurdunda düşläris”. Ýagny, kuraýşlylar we Kinanalylar öz-aralarynda Benu Haşim we Benu Abdulmuttalyb (ýa-da Benu Mutallyb) ogullaryna garşy, tä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemi olaryň ellerine gowşurýançalar, olar bilen nika hem-de söwda gatnaşyklaryny etmezlige dil düwüşip, ähd eden ýerleri bolan Muhassab diýilýän jülgäni göz öňüne tutup aýdypdyr. Ebu Abdulla (Buhary): “Benu Muttalyb, diýilse has takykyrak bolar” diýipdir."

حَدَّثَنَا الحُمَيْدِيُّ، حَدَّثَنَا الوَلِيدُ، حَدَّثَنَا الأَوْزَاعِيُّ، قَالَ: حَدَّثَنِي الزُّهْرِيُّ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ مِنَ الغَدِ يَوْمَ النَّحْرِ، وَهُوَ بِمِنًى: «نَحْنُ نَازِلُونَ غَدًا بِخَيْفِ بَنِي كِنَانَةَ، حَيْثُ تَقَاسَمُوا عَلَى الكُفْرِ» يَعْنِي ذَلِكَ المُحَصَّبَ، وَذَلِكَ أَنَّ قُرَيْشًا وَكِنَانَةَ، تَحَالَفَتْ عَلَى بَنِي هَاشِمٍ وَبَنِي عَبْدِ المُطَّلِبِ، أَوْ بَنِي المُطَّلِبِ: أَنْ لاَ يُنَاكِحُوهُمْ وَلاَ يُبَايِعُوهُمْ، حَتَّى يُسْلِمُوا إِلَيْهِمُ النَّبِيَّ ﷺ، وَقَالَ سَلاَمَةُ، عَنْ عُقَيْلٍ، وَيَحْيَى بْنُ الضَّحَّاكِ، عَنِ الأَوْزَاعِيِّ، أَخْبَرَنِي ابْنُ شِهَابٍ، وَقَالاَ: بَنِي هَاشِمٍ، وَبَنِي المُطَّلِبِ، قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ: «بَنِي المُطَّلِبِ أَشْبَهُ«.

1591

47-nji bap

1591

47-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Käbäni Efiopadan aýaklary inçejik bir adam ýykar”.

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، حَدَّثَنَا زِيَادُ بْنُ سَعْدٍ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ المُسَيِّبِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «يُخَرِّبُ الكَعْبَةَ ذُو السُّوَيْقَتَيْنِ مِنَ الحَبَشَةِ«.

Salgylanma:

•Bu Kyýamat gopmazdan öň bolup geçer.

1592

47-nji bap

1592

47-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Musulmanlar) Remezan aýynyň orazasy parz edilmezden öň, Aşura güni agyzlaryny beklärdiler we şol gün hem Käbäniň örtügi täzelenerdi. Haçanda, Allah Remezan aýynyň orazasyny parz eden wagty, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Aşura güni agyz beklemek isleýän adam, beklesin. Islemedigem beklemesin!” diýdi.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ عُقَيْلٍ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ عُرْوَةَ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، وحَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ قَالَ: أَخْبَرَنِي عَبْدُ اللَّهِ هُوَ ابْنُ المُبَارَكِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي حَفْصَةَ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُرْوَةَ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا قَالَتْ: كَانُوا يَصُومُونَ عَاشُورَاءَ قَبْلَ أَنْ يُفْرَضَ رَمَضَانُ، وَكَانَ يَوْمًا تُسْتَرُ فِيهِ الكَعْبَةُ، فَلَمَّا فَرَضَ اللَّهُ رَمَضَانَ، قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «مَنْ شَاءَ أَنْ يَصُومَهُ فَلْيَصُمْهُ، وَمَنْ شَاءَ أَنْ يَتْرُكَهُ فَلْيَتْرُكْهُ«.

Salgylanma:

•Muharram aýynyň onunjy güni.

1593

47-nji bap

1593

47-nji bap

"Ebu Sa‘yd El-Hudrydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Ýa‘juj we Mä‘juj çykandan soň hem, Käbä hökman hajam ediler, umrada ediler”. Şu‘badan rowaýat edilmegine görä, ol: “Käbä haj edilmän galýança, Kyýamat gopmaz” diýipdir"

حَدَّثَنَا أَحْمَدُ، حَدَّثَنَا أَبِي، حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ، عَنِ الحَجَّاجِ بْنِ حَجَّاجٍ، عَنْ قَتَادَةَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي عُتْبَةَ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «لَيُحَجَّنَّ البَيْتُ وَلَيُعْتَمَرَنَّ بَعْدَ خُرُوجِ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ»، تَابَعَهُ أَبَانُ، وَعِمْرَانُ عَنْ قَتَادَةَ، وَقَالَ عَبْدُ الرَّحْمَنِ، عَنْ شُعْبَةَ قَالَ: «لاَ تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى لاَ يُحَجَّ البَيْتُ»، «وَالأَوَّلُ أَكْثَرُ، سَمِعَ قَتَادَةُ، عَبْدَ اللَّهِ، وَعَبْدُ اللَّهِ، أَبَا سَعِيدٍ«.

1594

48-nji bap

1594

48-nji bap

Ebu Wailden rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) men Şeýbe bilen Käbäniň içinde bir kürsiniň üstünde oturdym. Ol maňa: “Bir wagtlar şu ýerde Omar (Allah ondan razy bolsun) oturypdy. Ol şonda: “Men şu Käbäniň içindäki ähli altyn-kümüşleri (garyplara) paýlasym gelýär” diýdi. Men oňa: “Seniň iki dostuň muny etmediler” diýdim. Omar: “Ol ikisi meniň elmydama yzyna eýerýän adamlarymdyr” diýdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ عَبْدِ الوَهَّابِ، حَدَّثَنَا خَالِدُ بْنُ الحَارِثِ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، حَدَّثَنَا وَاصِلٌ الأَحْدَبُ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ، قَالَ: جِئْتُ إِلَى شَيْبَةَ، ح وحَدَّثَنَا قَبِيصَةُ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ وَاصِلٍ، عَنْ أَبِي وَائِلٍ، قَالَ: جَلَسْتُ مَعَ شَيْبَةَ عَلَى الكُرْسِيِّ فِي الكَعْبَةِ، فَقَالَ: لَقَدْ جَلَسَ هَذَا المَجْلِسَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَقَالَ: «لَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ لاَ أَدَعَ فِيهَا صَفْرَاءَ وَلاَ بَيْضَاءَ إِلَّا قَسَمْتُهُ». قُلْتُ: إِنَّ صَاحِبَيْكَ لَمْ يَفْعَلاَ، قَالَ: «هُمَا المَرْءَانِ أَقْتَدِي بِهِمَا«.

Salgylanma:

• Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bilen Ebu Bekr radyýallahu anhu.

1595

49-nji bap

1595

49-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Men (şu wagt) aýagyny giň açyp, Käbäniň daşlaryny ýeke-ýeke söküp oturan gara adamy görüp duran ýaly” diýdi.

حَدَّثَنَا عَمْرُو بْنُ عَلِيٍّ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ بْنُ الأَخْنَسِ، حَدَّثَنِي ابْنُ أَبِي مُلَيْكَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «كَأَنِّي بِهِ أَسْوَدَ أَفْحَجَ، يَقْلَعُهَا حَجَرًا حَجَرًا«.

1596

49-nji bap

1596

49-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Käbäni Efiopadan aýaklary inçejik bir adam ýykar”.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ بُكَيْرٍ، حَدَّثَنَا اللَّيْثُ، عَنْ يُونُسَ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ المُسَيِّبِ، أَنَّ أَبَا هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «يُخَرِّبُ الكَعْبَةَ ذُو السُّوَيْقَتَيْنِ مِنَ الحَبَشَةِ «.

1597

50-nji bap

1597

50-nji bap

‘Abis ibn Rabia’dan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, bir gün Omar (Allah ondan razy bolsun) gelip, Hajerul-Eswedi öpdi we şeýle diýdi: “Men seniň ne peýda, ne-de zyýan berip bilmejek bir daşdygyňy bilýärin. Eger-de, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň seni öpenini görmedik bolsadym, men seni öpmezdim” diýdi.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ، أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ، عَنِ الأَعْمَشِ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ عَابِسِ بْنِ رَبِيعَةَ، عَنْ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّهُ جَاءَ إِلَى الحَجَرِ الأَسْوَدِ فَقَبَّلَهُ، فَقَالَ: «إِنِّي أَعْلَمُ أَنَّكَ حَجَرٌ، لاَ تَضُرُّ وَلاَ تَنْفَعُ، وَلَوْلاَ أَنِّي رَأَيْتُ النَّبِيَّ ﷺ يُقَبِّلُكَ مَا قَبَّلْتُكَ«.