1457

40-nji bap

1457

40-nji bap

(Şondan soň) Omar (Allah ondan razy bolsun) şeýle diýdi: “Men olaryň garşysyna söweşmeklik kararyny Ebu Bekriň kalbyna hut Allahyň Özüniň aýdyň edendigine göz ýetirdim we bu (kararyň) dogry berilendigine düşündim”.

قَالَ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: «فَمَا هُوَ إِلَّا أَنْ رَأَيْتُ أَنَّ اللَّهَ شَرَحَ صَدْرَ أَبِي بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِالقِتَالِ، فَعَرَفْتُ أَنَّهُ الحَقُّ«.

1458

41-nji bap

1458

41-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Haçanda Resulullah sallallahu aleýhi wesellem Mu‘az radyýallahu anhuny Ýemene ugradan wagty, oňa şeýle diýdi: “Elbetde, sen ähli kitapdan bolan bir kowumyň ýanyna barýansyň. Olary ilkinji çagyrjak zadyň Allaha ybadat etmek bolsyn. Eger-de, olar Allahy tanasalar, Allahyň bir gije-gündiziň dowamynda bäş wagt namaz okamaklygy parz edendigini olara habar ber. Eger olar muny hem etseler, Allahyň olaryň mallaryndan garyplaryna berilmeli zekat (sadakasyny) parz edendigini habar ber. Eger-de, olar muňa-da boýun bolsalar, onda olardan zekat al, ýöne welin, olaryň mallarynyň (emläkleriniň) içinden iň gowusyny almakdan ägä bol!”.

حَدَّثَنَا أُمَيَّةُ بْنُ بِسْطَامٍ، حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ زُرَيْعٍ، حَدَّثَنَا رَوْحُ بْنُ القَاسِمِ، عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ أُمَيَّةَ، عَنْ يَحْيَى بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ صَيْفِيٍّ، عَنْ أَبِي مَعْبَدٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ لَمَّا بَعَثَ مُعَاذًا رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَلَى اليَمَنِ، قَالَ: «إِنَّكَ تَقْدَمُ عَلَى قَوْمٍ أَهْلِ كِتَابٍ، فَلْيَكُنْ أَوَّلَ مَا تَدْعُوهُمْ إِلَيْهِ عِبَادَةُ اللَّهِ، فَإِذَا عَرَفُوا اللَّهَ، فَأَخْبِرْهُمْ أَنَّ اللَّهَ قَدْ فَرَضَ عَلَيْهِمْ خَمْسَ صَلَوَاتٍ فِي يَوْمِهِمْ وَلَيْلَتِهِمْ، فَإِذَا فَعَلُوا، فَأَخْبِرْهُمْ أَنَّ اللَّهَ فَرَضَ عَلَيْهِمْ زَكَاةً مِنْ أَمْوَالِهِمْ وَتُرَدُّ عَلَى فُقَرَائِهِمْ، فَإِذَا أَطَاعُوا بِهَا، فَخُذْ مِنْهُمْ وَتَوَقَّ كَرَائِمَ أَمْوَالِ النَّاسِ«.

1459

42-nji bap

1459

42-nji bap

Ebu Sa‘yd Hudrydan (Allah ondan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýdi: “Bäş waskdan az bolan hurma zekat ýokdur. Bäş okiýdan az bolan kümüşe-de zekat ýokdur. Şeýle hem bäşden az bolan düýelere-de zekat ýokdur”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي صَعْصَعَةَ المَازِنِيِّ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «لَيْسَ فِيمَا دُونَ خَمْسَةِ أَوْسُقٍ مِنَ التَّمْرِ صَدَقَةٌ، وَلَيْسَ فِيمَا دُونَ خَمْسِ أَوَاقٍ مِنَ الوَرِقِ صَدَقَةٌ، وَلَيْسَ فِيمَا دُونَ خَمْسِ ذَوْدٍ مِنَ الإِبِلِ صَدَقَةٌ«.

Salgylanma:

” •1 wask – 60 saga barabardyr. Her sag ortaça 3 kg. • 1 okiý – 40 dirheme barabardyr. 5 okiýý – 200 dirhem.”

1460

43-nji bap

1460

43-nji bap

Ebu Zerrden (Allah ondan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýdi: “Bir gün men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna geldim. Ol şonda şeýle diýdi: “Janym Elinde bolan Allaha kasam edýärin! (ýa-da “Özünden başga ybadat etmäge mynasyp başga hiç bir hudaý bolmadyk (Allahdan) ant içýärin!) haýsy bir adamyň düýeleri, sygyrlary ýa-da goýunlary bar bolup, olaryň hakyny (zekadyny) bermedik bolsa, Kyýamat güni şol mallary iň iri we semiz ýagdaýynda getirlip, aýaklary bilen depeläp, şahlary bilen süsüp başlarlar. Her gezek onuň üstinden (mallaryň) iň soňkulary depeläp geçenden soň, öňkileri gaýtarylyp täzeden üstinden geçirler we bu ýagdaý tä adamlaryň arasyndaky hasap gutaryp, höküm edilýänçä, (şeýdip gaýtalanyp durar).

حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ حَفْصِ بْنِ غِيَاثٍ، حَدَّثَنَا أَبِي، حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ، عَنِ المَعْرُورِ بْنِ سُوَيْدٍ، عَنْ أَبِي ذَرٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: انْتَهَيْتُ إِلَى النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «وَالَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ - أَوْ: وَالَّذِي لاَ إِلَهَ غَيْرُهُ، أَوْ كَمَا حَلَفَ - مَا مِنْ رَجُلٍ تَكُونُ لَهُ إِبِلٌ، أَوْ بَقَرٌ، أَوْ غَنَمٌ، لاَ يُؤَدِّي حَقَّهَا، إِلَّا أُتِيَ بِهَا يَوْمَ القِيَامَةِ، أَعْظَمَ مَا تَكُونُ وَأَسْمَنَهُ تَطَؤُهُ بِأَخْفَافِهَا، وَتَنْطَحُهُ بِقُرُونِهَا، كُلَّمَا جَازَتْ أُخْرَاهَا رُدَّتْ عَلَيْهِ أُولاَهَا، حَتَّى يُقْضَى بَيْنَ النَّاسِ»، رَوَاهُ بُكَيْرٌ، عَنْ أَبِي صَالِحٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ.

1461

44-nji bap

1461

44-nji bap

"Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Ebu Talha Medinedäki Ensarylaryň içinde iň köp hurma agajy bar bolan adamdy. Onuň iň gowy görýän baýlygy Medinedäki Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň mesjidiniň gabadyndaky “Beýruha” atly hurma bakjalygydy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ol bakja girerdi we onuň süýji suwundan içerdi”. Enes (sözüni dowam etdirip) şeýle diýdi: Haçanda “Siz öz söýýän zatlaryňyzdan Allah ýolunda haýyr-sahawat edýänçäňiz, (iň uly) ýagşylyga (Jennete) gowşup bilmersiňiz.” {Äli-Ymran:92} diýen aýat inderilende, Ebu Talha Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna gelip: “Ýa Resulallah! Allah Tagala Saňa: “Siz öz söýýän zatlaryňyzdan Allah ýolunda haýyr-sahawat edýänçäňiz, (iň uly) ýagşylyga (Jennete) gowşup bilmersiňiz.” diýýär. Meniň bolsa iň söýgüli baýlygym “Beýruha” bakjasydyr. Ony Allah Tagalanyň razylygy üçin sadaka berýärin. Allahdan onuň sogabyny we Ahyret azygym bolmagyny umyt edýärin. Ýa Resulallah! Ony isleýşiň ýaly ulan!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa: “Nähili ajaýyp! Ine gazançly mal diýdigiň şeýle bolar! Bu saňa gaty uly peýda getirer! Men seniň bu aýdanlaryňy eşitdim. Meniň pikirimçe, sen ony öz garyndaşlaryň arasynda paýlap berseň has gowy bolardy” diýdi. Ebu Talha: “Ýa Resulallah! Siziň aýdyşyňyz ýaly ederin” diýdi we ony garyndaşlarynyň we agalarynyň arasynda paýlap berdi”. "

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ أَبِي طَلْحَةَ، أَنَّهُ سَمِعَ أَنَسَ بْنَ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يَقُولُ: كَانَ أَبُو طَلْحَةَ أَكْثَرَ الأَنْصَارِ بِالْمَدِينَةِ مَالًا مِنْ نَخْلٍ، وَكَانَ أَحَبُّ أَمْوَالِهِ إِلَيْهِ بَيْرُحَاءَ، وَكَانَتْ مُسْتَقْبِلَةَ المَسْجِدِ، وَكَانَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يَدْخُلُهَا وَيَشْرَبُ مِنْ مَاءٍ فِيهَا طَيِّبٍ، قَالَ أَنَسٌ: فَلَمَّا أُنْزِلَتْ هَذِهِ الآيَةُ: ﴿لَنْ تَنَالُوا البِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ﴾ [آل عمران: 92] قَامَ أَبُو طَلْحَةَ إِلَى رَسُولِ اللَّهِ ﷺ فَقَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى يَقُولُ: ﴿لَنْ تَنَالُوا البِرَّ حَتَّى تُنْفِقُوا مِمَّا تُحِبُّونَ﴾ [آل عمران: 92] وَإِنَّ أَحَبَّ أَمْوَالِي إِلَيَّ بَيْرُحَاءَ، وَإِنَّهَا صَدَقَةٌ لِلَّهِ، أَرْجُو بِرَّهَا وَذُخْرَهَا عِنْدَ اللَّهِ، فَضَعْهَا يَا رَسُولَ اللَّهِ حَيْثُ أَرَاكَ اللَّهُ، قَالَ: فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «بَخٍ، ذَلِكَ مَالٌ رَابِحٌ، ذَلِكَ مَالٌ رَابِحٌ، وَقَدْ سَمِعْتُ مَا قُلْتَ، وَإِنِّي أَرَى أَنْ تَجْعَلَهَا فِي الأَقْرَبِينَ» فَقَالَ أَبُو طَلْحَةَ: أَفْعَلُ يَا رَسُولَ اللَّهِ، فَقَسَمَهَا أَبُو طَلْحَةَ فِي أَقَارِبِهِ وَبَنِي عَمِّهِ، تَابَعَهُ رَوْحٌ، وَقَالَ يَحْيَى بْنُ يَحْيَى، وَإِسْمَاعِيلُ: عَنْ مَالِكٍ «رَايِحٌ«.

1462

44-nji bap

1462

44-nji bap

"Ebu Sa’yd El-Hudrydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Allahyň Resuly sallallahu aleýhi wesellem gurban (ýa-da Remezan baýramynda, baýram) namazyny okalýan ýere gitdi. Namazdan soň adamlara wagyz edip, olara sadaka bermekligi emr etdi. “Eý, adamlar, sadaka beriň!” diýdi. Soňra aýallaryň ýanyna baryp: “Eý, aýallar! Sadaka beriň, çünki Men jähennemiň içindäkileriniň aglaba böleginiň sizdendigini gördüm” diýdi. Olar “Ýa Resulallah! Näme sebäpden beýle bolar?” diýip soradylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem olara: “Çünki siz köp nälet (gargyş) edýärsiňiz, ärleriňiziň (edenini unudyp), olara nä şükür bolýarsyňyz. Men akylly-paýhasly adamlaryň akylyny başyndan alyp bilýän, din we akyl taýdan kem adamlaryň içinde siziň ýaly başarjaň başga hiç kimi görmedim!” diýdi. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem çykyp gitdi we öýüne barandan soň onuň ýanyna Ibn Mes‘udyň aýaly Zeýneb gelip, girmek üçin rugsat sorady. “Ýa Resulullah! Zeýneb, rugsat soraýar!’ diýdiler. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Haýsy Zeýneb!” diýip sorady. “Ibn Mes‘udyň aýaly” diýip aýtdylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Bolýar, rugsat beriň, girsin!” diýdi. Oňa girmäge rugsat berdiler. Ol aýal: “Eý Allahyň Pygamberi! Sen şu gün sadaka bermegi emr etdiň. Meniň bezeg şaý seplerim bar, men olary sadaka bermekçidim, emma welin Ibn Mes‘ud, öziniň we çagalarynyň başgalara garanyňda sadaka has köp mynasypdygyny aýdýar!” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Ibn Mes‘ud dogry aýdypdyr, Ýoldaşyň we çagalaryň seniň sadaka berjek bolýan adamlaryňdan bu meselede hukuklary başgalardan has köpdür” diýdi”."

حَدَّثَنَا ابْنُ أَبِي مَرْيَمَ، أَخْبَرَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي زَيْدٌ هُوَ ابْنُ أَسْلَمَ، عَنْ عِيَاضِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، خَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ فِي أَضْحًى أَوْ فِطْرٍ إِلَى المُصَلَّى، ثُمَّ انْصَرَفَ، فَوَعَظَ النَّاسَ، وَأَمَرَهُمْ بِالصَّدَقَةِ، فَقَالَ: «أَيُّهَا النَّاسُ، تَصَدَّقُوا»، فَمَرَّ عَلَى النِّسَاءِ، فَقَالَ: «يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ، تَصَدَّقْنَ، فَإِنِّي رَأَيْتُكُنَّ أَكْثَرَ أَهْلِ النَّارِ» فَقُلْنَ: وَبِمَ ذَلِكَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ قَالَ: «تُكْثِرْنَ اللَّعْنَ، وَتَكْفُرْنَ العَشِيرَ، مَا رَأَيْتُ مِنْ نَاقِصَاتِ عَقْلٍ وَدِينٍ، أَذْهَبَ لِلُبِّ الرَّجُلِ الحَازِمِ، مِنْ إِحْدَاكُنَّ، يَا مَعْشَرَ النِّسَاءِ» ثُمَّ انْصَرَفَ، فَلَمَّا صَارَ إِلَى مَنْزِلِهِ، جَاءَتْ زَيْنَبُ، امْرَأَةُ ابْنِ مَسْعُودٍ، تَسْتَأْذِنُ عَلَيْهِ، فَقِيلَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، هَذِهِ زَيْنَبُ، فَقَالَ: «أَيُّ الزَّيَانِبِ؟» فَقِيلَ: امْرَأَةُ ابْنِ مَسْعُودٍ، قَالَ: «نَعَمْ، ائْذَنُوا لَهَا» فَأُذِنَ لَهَا، قَالَتْ: يَا نَبِيَّ اللَّهِ، إِنَّكَ أَمَرْتَ اليَوْمَ بِالصَّدَقَةِ، وَكَانَ عِنْدِي حُلِيٌّ لِي، فَأَرَدْتُ أَنْ أَتَصَدَّقَ بِهِ، فَزَعَمَ ابْنُ مَسْعُودٍ: أَنَّهُ وَوَلَدَهُ أَحَقُّ مَنْ تَصَدَّقْتُ بِهِ عَلَيْهِمْ، فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «صَدَقَ ابْنُ مَسْعُودٍ، زَوْجُكِ وَوَلَدُكِ أَحَقُّ مَنْ تَصَدَّقْتِ بِهِ عَلَيْهِمْ«.

1463

45-nji bap

1463

45-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýdi: “Musulman adama öz aty üçin we guly üçin zekat bermek wajyp däldir”.

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ دِينَارٍ، قَالَ: سَمِعْتُ سُلَيْمَانَ بْنَ يَسَارٍ، عَنْ عِرَاكِ بْنِ مَالِكٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ النَّبِيُّ ﷺ: «لَيْسَ عَلَى المُسْلِمِ فِي فَرَسِهِ وَغُلاَمِهِ صَدَقَةٌ«.

1464

46-nji bap

1464

46-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýdi: “Musulman adama öz guly üçin hem, aty üçin hem zekat bermek wajyp däldir”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، عَنْ خُثَيْمِ بْنِ عِرَاكٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبِي، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ، ح حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا وُهَيْبُ بْنُ خَالِدٍ، حَدَّثَنَا خُثَيْمُ بْنُ عِرَاكِ بْنِ مَالِكٍ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «لَيْسَ عَلَى المُسْلِمِ صَدَقَةٌ فِي عَبْدِهِ وَلاَ فِي فَرَسِهِ«.

1465

47-nji bap

1465

47-nji bap

"Ebu Sa‘yd El-Hudrydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallahu aleýhi wesellem münberiň üstünde oturdy, biz hem onuň töwereginde oturypdyk, ol şonda şeýle diýipdi: “Menden soň size dünýäniň bol nygmatlarynyň we zynatlarynyň eçilmeginden we siziň olara köňlüňizi bermegiňizden gorkýaryn!”. Şol wagt bir adam: “Ýa Resulallah! Haýyr (zat) ýany bilen şer (bir zady) getirip bilermi?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem gürlemän, dymyp durdy. Sahabalar ol adama: “Seniň nämäň bar! Sen Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme ýüzlendiň, ýöne ol seniň bilen gürleşmedi?” diýdiler. Emma soňra, biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme wahy gelýändigini aňdyk”. (Ebu Sa‘yd) şeýle diýdi: “Bir salymdan soň, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem maňlaýyndan akyp duran derini süpürdi we öwgi äheňinde: “Hany ol, sorag beren nirede?” diýip sorady. Soňra şeýle diýdi: “Elbetde haýyr (zat) öz ýany bilen şer (bir zady) getirmez. Ýaplaryň boýunda gögerýän ösümlikleriň içinde şeýle (bir otlar) bardyr, olar (islendik haýwanlary) öldürip bilýän ýa-da olary heläk edip biljek (dürli keselleri emele getirip) bilýändir. Ýöne welin gök otlardan iýýän haýwanlar beýle däldir. Olar şol otlardan (garynlarynyň) gapdallary çişýänçä, durman iýerler, soňra bolsa, güne garşy öwrülip, ýeňillik bilen içlerini boşadarlar, peşew ederler, soňra ýene-de şol otlardan bol-bol iýmekligi dowam ederler. Elbetde, dünýä datly, göz gamaşdyrýan we özüne çekiji bir zatdyr. Öz baýlygyndan garyp-misginlere, ýetimlere, (ýat ýurtlarda) ýolda galanlara sadaka beren baý musulman nähili gowy adamdyr! (ýa-da Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şuňa meňzeş bir zat aýtdy). Baýlygyny (bikanun) haramdan toplaýan adam, iýip hiç haçan doýmaýan açgöz adam ýalydyr we bu mal (baýlyk) Kyýamat güni onuň garşysyna şaýatlyk eder”."

حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ فَضَالَةَ، حَدَّثَنَا هِشَامٌ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ هِلاَلِ بْنِ أَبِي مَيْمُونَةَ، حَدَّثَنَا عَطَاءُ بْنُ يَسَارٍ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَا سَعِيدٍ الخُدْرِيَّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، يُحَدِّثُ: أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ جَلَسَ ذَاتَ يَوْمٍ عَلَى المِنْبَرِ وَجَلَسْنَا حَوْلَهُ، فَقَالَ: «إِنِّي مِمَّا أَخَافُ عَلَيْكُمْ مِنْ بَعْدِي، مَا يُفْتَحُ عَلَيْكُمْ مِنْ زَهْرَةِ الدُّنْيَا وَزِينَتِهَا» فَقَالَ رَجُلٌ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَوَيَأْتِي الخَيْرُ بِالشَّرِّ؟ فَسَكَتَ النَّبِيُّ ﷺ، فَقِيلَ لَهُ: مَا شَأْنُكَ؟ تُكَلِّمُ النَّبِيَّ ﷺ وَلاَ يُكَلِّمُكَ؟ فَرَأَيْنَا أَنَّهُ يُنْزَلُ عَلَيْهِ؟ قَالَ: فَمَسَحَ عَنْهُ الرُّحَضَاءَ، فَقَالَ: «أَيْنَ السَّائِلُ؟» وَكَأَنَّهُ حَمِدَهُ، فَقَالَ: «إِنَّهُ لاَ يَأْتِي الخَيْرُ بِالشَّرِّ، وَإِنَّ مِمَّا يُنْبِتُ الرَّبِيعُ يَقْتُلُ أَوْ يُلِمُّ، إِلَّا آكِلَةَ الخَضْرَاءِ، أَكَلَتْ حَتَّى إِذَا امْتَدَّتْ خَاصِرَتَاهَا اسْتَقْبَلَتْ عَيْنَ الشَّمْسِ، فَثَلَطَتْ وَبَالَتْ، وَرَتَعَتْ، وَإِنَّ هَذَا المَالَ خَضِرَةٌ حُلْوَةٌ، فَنِعْمَ صَاحِبُ المُسْلِمِ مَا أَعْطَى مِنْهُ المِسْكِينَ وَاليَتِيمَ وَابْنَ السَّبِيلِ - أَوْ كَمَا قَالَ النَّبِيُّ ﷺ - وَإِنَّهُ مَنْ يَأْخُذُهُ بِغَيْرِ حَقِّهِ، كَالَّذِي يَأْكُلُ وَلاَ يَشْبَعُ، وَيَكُونُ شَهِيدًا عَلَيْهِ يَوْمَ القِيَامَةِ

1466

48-nji bap

1466

48-nji bap

"Abdulla ibn Mesu‘dyň aýaly Zeýnebden (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gün men mesjitde wagtym, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemi gördüm, ol şeýle diýdi: “Eý, aýallar! Eger-de dakynyp ýören şaý-sepleriňizden hem bolsa, Allah ýolunda sadaka beriň!” diýdi. Zeýneb (öz adamsy) Abdulla we gol astyndaky ýetimlere harç ederdi. Soňra Zeýneb (adamsy Abdulla ibn Mesu‘da): “Resulullah sallallahu aleýhi wesellemden, saňa we hemaýatymdaky hossarlyk edýän ýetimlerime harçlan zatlarym sadakadan hasap edilermi, sorap görüň? diýdi. Abdulla: “Resulullah sallallahu aleýhi wesellemden özüň sorap göräý?” diýdi. Soňra men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna bardym, Onuň gapysynyň öňünde Ensarylardan bir aýal edil meniňki ýaly mesele boýunça gelip garaşyp duran eken. Az wagtdan soň biziň ýanymyzdan Bilal geçdi. Biz oňa: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden öz ärime we gol astymdaky ýetimlere harçlan zatlarym sadakadan hasap edilermikä?” sorap bersene, diýip haýyş etdik. Ýöne biziň kimdigimizi welin habar berme!” diýdik. Soňra Bilal Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ýanyna girip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bolsa: “Olar kim?” diýip sorady. Bilal hem: “Zeýneb” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Ol haýsy Zeýneb?” diýip sorady. Bilal: “Abdullanyň aýaly” diýdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Howa, oňa birbada iki sogap bolar. Biri garyndaşlyk gatnaşygyny saklan sogaby, beýlekisi bolsa sadaka sogabydyr” diýdi”. "

حَدَّثَنَا عُمَرُ بْنُ حَفْصٍ، حَدَّثَنَا أَبِي، حَدَّثَنَا الأَعْمَشُ، قَالَ: حَدَّثَنِي شَقِيقٌ، عَنْ عَمْرِو بْنِ الحَارِثِ، عَنْ زَيْنَبَ - امْرَأَةِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا - قَالَ: فَذَكَرْتُهُ لِإِبْرَاهِيمَ، ح فَحَدَّثَنِي إِبْرَاهِيمُ، عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ، عَنْ عَمْرِو بْنِ الحَارِثِ، عَنْ زَيْنَبَ امْرَأَةِ عَبْدِ اللَّهِ - بِمِثْلِهِ سَوَاءً - قَالَتْ: كُنْتُ فِي المَسْجِدِ، فَرَأَيْتُ النَّبِيَّ ﷺ فَقَالَ: «تَصَدَّقْنَ وَلَوْ مِنْ حُلِيِّكُنَّ» وَكَانَتْ زَيْنَبُ تُنْفِقُ عَلَى عَبْدِ اللَّهِ، وَأَيْتَامٍ فِي حَجْرِهَا، قَالَ: فَقَالَتْ لِعَبْدِ اللَّهِ: سَلْ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ أَيَجْزِي عَنِّي أَنْ أُنْفِقَ عَلَيْكَ وَعَلَى أَيْتَامٍ فِي حَجْرِي مِنَ الصَّدَقَةِ؟ فَقَالَ: سَلِي أَنْتِ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ، فَانْطَلَقْتُ إِلَى النَّبِيِّ ﷺ، فَوَجَدْتُ امْرَأَةً مِنَ الأَنْصَارِ عَلَى البَابِ، حَاجَتُهَا مِثْلُ حَاجَتِي، فَمَرَّ عَلَيْنَا بِلاَلٌ، فَقُلْنَا: سَلِ النَّبِيَّ ﷺ أَيَجْزِي عَنِّي أَنْ أُنْفِقَ عَلَى زَوْجِي، وَأَيْتَامٍ لِي فِي حَجْرِي؟ وَقُلْنَا: لاَ تُخْبِرْ بِنَا، فَدَخَلَ فَسَأَلَهُ، فَقَالَ: «مَنْ هُمَا؟» قَالَ: زَيْنَبُ، قَالَ: «أَيُّ الزَّيَانِبِ؟» قَالَ: امْرَأَةُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: «نَعَمْ، لَهَا أَجْرَانِ، أَجْرُ القَرَابَةِ وَأَجْرُ الصَّدَقَةِ«.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!