1226

2-nji bap

Abdulla ibni Mes’uddan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýle namazyny bäş rekagat okady. Sahabalar “Namaz artdyryldymy?” diýip soradylar. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem “Näme boldy?” diýip sorady. (Sahabalar): “Bäş (rekagat) okadyňyz” diýdiler. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (egnine ) salam berenden soň, iki sejde (sejde sehw) etdi”.

حَدَّثَنَا أَبُو الوَلِيدِ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنِ الحَكَمِ، عَنْ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ عَلْقَمَةَ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ صَلَّى الظُّهْرَ خَمْسًا، فَقِيلَ لَهُ: أَزِيدَ فِي الصَّلاَةِ؟ فَقَالَ: «وَمَا ذَاكَ؟» قَالَ: صَلَّيْتَ خَمْسًا، فَسَجَدَ سَجْدَتَيْنِ بَعْدَ مَا سَلَّمَ.

1227

3-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem biziň bilen öýle (ýa-da ikindi) namazyny okap (egnine) salam berdi. Zul-ýedeýn Oňa: “Eý, Allahyň Resuly, namaz gysgaldymy?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sahabalaryna: “Munuň aýdýan zatlary dogrumy?” diýip sorady. Olar: “Hawa” diýdiler. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem galan iki rekagat namazyny hem okap, soňundan sejde sehw (iki sejde) etdi”. Sa‘d şeýle diýdi: “Bir gezek men ‘Urwata ibn Ez-Zubeýriň agşam namazynyň iki rekagatyny okandan soňra, (ýalňyşyp) egnine salam berip, adamlar bilen gürleşip başlanyny gördüm. Soňra galan bir rekagaty okap, sejde sehw etdi we: “Pygamberimi sallallahu aleýhi wesellem hem şeýle edipdi” diýdi”. "

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ سَعْدِ بْنِ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: صَلَّى بِنَا النَّبِيُّ ﷺ الظُّهْرَ - أَوِ العَصْرَ - فَسَلَّمَ، فَقَالَ لَهُ ذُو اليَدَيْنِ: الصَّلاَةُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَنَقَصَتْ؟ فَقَالَ النَّبِيُّ ﷺ لِأَصْحَابِهِ: «أَحَقٌّ مَا يَقُولُ؟» قَالُوا: نَعَمْ، فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ أُخْرَيَيْنِ، ثُمَّ سَجَدَ سَجْدَتَيْنِ قَالَ سَعْدٌ: وَرَأَيْتُ عُرْوَةَ بْنَ الزُّبَيْرِ صَلَّى مِنَ المَغْرِبِ رَكْعَتَيْنِ، فَسَلَّمَ وَتَكَلَّمَ، ثُمَّ صَلَّى مَا بَقِيَ وَسَجَدَ سَجْدَتَيْنِ، وَقَالَ: «هَكَذَا فَعَلَ النَّبِيُّ ﷺ».

Salgylanma:

“• Ýagny dört okaman, iki rekagat okap salam beripdir. • Sahabanyň lakaby. Onuň iki el uzyn bolandygy sebäpli, şeýle diýipdirler. ”

1228

4-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (öýle ýa-da ikindi namazyny) iki rekagat okap, namazdan çykyp gitdi. Zul-ýedeýn Oňa: “Eý, Allahyň Resuly, namaz gysgaldymy, ýa ýatdan çykardyňmy?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Zul-ýedeýniň aýdýanlary dogrumy?” diýip sorady. Adamlar: “Hawa” diýdiler. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýerinden turup, galan iki rekagat namazyny okady, soňra (iki egnine) salam berdi. Soňra “Allahu Akbär!” diýip, öňki sejdesi ýaly ýa-da ondan (birneme) uzagyrak edip sejde (sehw) etdi, soňra başyny galdyrdy”. Seleme ibn ‘Alkama şeýle diýdi: “Men Muhammed (ibn Sirinden) sejde sehwde teşehhud (ettehiýýäti) barmy?” diýip soradym. Ol: “Ebu Hureýräniň hadysynda ýokdur” diýdi. "

"حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكُ بْنُ أَنَسٍ، عَنْ أَيُّوبَ بْنِ أَبِي تَمِيمَةَ السَّخْتِيَانِيِّ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِيرِينَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ انْصَرَفَ مِنَ اثْنَتَيْنِ، فَقَالَ لَهُ ذُو اليَدَيْنِ: أَقَصُرَتِ الصَّلاَةُ، أَمْ نَسِيتَ يَا رَسُولَ اللَّهِ؟ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «أَصَدَقَ ذُو اليَدَيْنِ؟» فَقَالَ النَّاسُ: نَعَمْ، فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ فَصَلَّى اثْنَتَيْنِ أُخْرَيَيْنِ، ثُمَّ سَلَّمَ، ثُمَّ كَبَّرَ، فَسَجَدَ مِثْلَ سُجُودِهِ أَوْ أَطْوَلَ، ثُمَّ رَفَعَ. حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا حَمَّادٌ، عَنْ سَلَمَةَ بْنِ عَلْقَمَةَ، قَالَ: قُلْتُ لِمُحَمَّدٍ فِي سَجْدَتَيِ السَّهْوِ تَشَهُّدٌ؟ قَالَ: لَيْسَ فِي حَدِيثِ أَبِي هُرَيْرَةَ. "

Salgylanma:

• Sahabanyň lakaby. Onuň iki el uzyn bolandygy sebäpli, şeýle diýipdirler.

1229

5-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýle ýa-da ikindi namazynyň haýsam bolsa birinde iki rekagat okap salam berdi. (Muhammed ibn Sirin Ebu Hureýre “Bu namaz ikindi namazy bolmagy mümkin” diýdi). Soňra ýerinden turup, mesjidiň öň tarapynda ýatan bir bölek agajyň üstünde elini goýup, oňa ýaplandy. Olaryň arasynda Ebu Bekr bilen Omar hem bardy bardy. Olar hem Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme hiç zat diýip bilmän çekinip durdylar. Şol wagt käbir adamlar howlugyp (öz aralarynda) “Bu namaz gysgaldymyka?” diýip, çykyp gitdiler. Olaryň arasynda ýene-de (iki eli uzyn bolanlygy sebäpli) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň Zul-ýedeýni diýip at dakan adamsy hem bardy. Ol adam: “(Ýa Resulallah!) Ýatdan çykardyňmy ýa-da namaz gysgaldymy?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Men hiç zady ýatdanam çykarmadym, namazam gysgalmady!” diýdi. Ol: “Ýok, siz unutdyňyz!” diýdi. Şondan soň Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ýene iki rekagat namaz okady, soňra salam berdi. Soňra ýene-de “Allahu Akbär!” diýip, öňki sejdesi ýaly ýa-da ondan (birneme) uzagrak sejde etdi. Soňra başyny galdyryp: “Allahu Akbär!” diýdi. Soňra ýene-de başyny ýere goýup, “Allahu Akbär!” diýdi we öňki sejdesi ýaly ýa-da ondan (birneme) uzagrak sejde etdi. Soňra ýene-de başyny galdyryp: “Allahu Akbär!” diýdi . "

حَدَّثَنَا حَفْصُ بْنُ عُمَرَ، حَدَّثَنَا يَزِيدُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ، عَنْ مُحَمَّدٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: صَلَّى النَّبِيُّ ﷺ إِحْدَى صَلاَتَيِ العَشِيِّ - قَالَ مُحَمَّدٌ: وَأَكْثَرُ ظَنِّي العَصْرَ - رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ سَلَّمَ، ثُمَّ قَامَ إِلَى خَشَبَةٍ فِي مُقَدَّمِ المَسْجِدِ، فَوَضَعَ يَدَهُ عَلَيْهَا، وَفِيهِمْ أَبُو بَكْرٍ، وَعُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، فَهَابَا أَنْ يُكَلِّمَاهُ، وَخَرَجَ سَرَعَانُ النَّاسِ فَقَالُوا: أَقَصُرَتِ الصَّلاَةُ؟ وَرَجُلٌ يَدْعُوهُ النَّبِيُّ ﷺ ذُو اليَدَيْنِ، فَقَالَ: أَنَسِيتَ أَمْ قَصُرَتْ؟ فَقَالَ: لَمْ أَنْسَ وَلَمْ تُقْصَرْ، قَالَ: بَلَى قَدْ نَسِيتَ، فَصَلَّى رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ سَلَّمَ، ثُمَّ كَبَّرَ، فَسَجَدَ مِثْلَ سُجُودِهِ أَوْ أَطْوَلَ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ، فَكَبَّرَ، ثُمَّ وَضَعَ رَأْسَهُ، فَكَبَّرَ، فَسَجَدَ مِثْلَ سُجُودِهِ أَوْ أَطْوَلَ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ وَكَبَّرَ.

Salgylanma:

• Ýagny Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem galdyran iki rekagatyny okap soňundan sejdeý sehw etdi.

1230

5-nji bap

Abdulmuttalyb ogullarynyň ýarany bolan, Abdullah ibn Buhaýna El-Esediden (Allah ondan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gün Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem öýle namazynyň ikinji rekagatynda oturman (üçünji rekagata) turdy. Namaz okap bolandan soň iki gezek sejde (ýagny sejde sehw) etdi. Salam bermezden öň oturan ýerinden her bir sejdesinde tekbir aldy. Yzyndaky adamlar hem oturmadyklary üçin onuň bilen bile sejde sehw etdiler”.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا لَيْثٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ ابْنِ بُحَيْنَةَ الأَسْدِيِّ، حَلِيفِ بَنِي عَبْدِ المُطَّلِبِ: «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَامَ فِي صَلاَةِ الظُّهْرِ وَعَلَيْهِ جُلُوسٌ، فَلَمَّا أَتَمَّ صَلاَتَهُ سَجَدَ سَجْدَتَيْنِ، فَكَبَّرَ فِي كُلِّ سَجْدَةٍ وَهُوَ جَالِسٌ قَبْلَ أَنْ يُسَلِّمَ، وَسَجَدَهُمَا النَّاسُ مَعَهُ مَكَانَ مَا نَسِيَ مِنَ الجُلُوسِ» تَابَعَهُ ابْنُ جُرَيْجٍ، عَنْ ابْنِ شِهَابٍ فِي التَّكْبِيرِ.

1231

6-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Namaza çagyrylan wagty, şeýtan azan sesini eşitmejek bolup yzyna öwrülip, (syrtyndan) sesli ýel goýbere-goýbere gaçar. Azan gutarandan soň, ýene gaýdyp geler. Kamat aýdylanda, ýene yzyna öwrülip gaçar. Kamat gutarandan soň, ýene yzyna gaýdyp geler-de, ynsan bilen onuň nefsiniň (kalbynyň) arasyna girip: “Pylan zady ýatla, şuny-muny ýadyňa sal” diýip, namazdan öň adamyň kellesinde bolmadyk zatlary ýatladyp başlar. Şeýdip, ol adam näçe rekagat namaz okandygyny bilmän galar. Eger-de siziň biriňiz namazda üçmi ýa dört, näçe rekagat okandygyny bilmän galsa, oturan ýerinden iki gezek sejde (sejde sehw) etsin”.

حَدَّثَنَا مُعَاذُ بْنُ فَضَالَةَ، حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ الدَّسْتُوَائِيُّ، عَنْ يَحْيَى بْنِ أَبِي كَثِيرٍ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: إِذَا نُودِيَ بِالصَّلاَةِ أَدْبَرَ الشَّيْطَانُ، وَلَهُ ضُرَاطٌ حَتَّى لاَ يَسْمَعَ الأَذَانَ، فَإِذَا قُضِيَ الأَذَانُ أَقْبَلَ، فَإِذَا ثُوِّبَ بِهَا أَدْبَرَ، فَإِذَا قُضِيَ التَّثْوِيبُ، أَقْبَلَ حَتَّى يَخْطِرَ بَيْنَ المَرْءِ وَنَفْسِهِ، يَقُولُ: اذْكُرْ كَذَا وَكَذَا، مَا لَمْ يَكُنْ يَذْكُرُ، حَتَّى يَظَلَّ الرَّجُلُ إِنْ يَدْرِي كَمْ صَلَّى، فَإِذَا لَمْ يَدْرِ أَحَدُكُمْ كَمْ صَلَّى ثَلاَثًا أَوْ أَرْبَعًا، فَلْيَسْجُدْ سَجْدَتَيْنِ وَهُوَ جَالِسٌ.

1232

7-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Sizden biri namaz okamaga duran wagty, şeýtan onuň ýanyna gelip, näçe rekagat okandygyny bilmez ýaly ony bulaşdyryp başlar. Egerde, kim şonuň ýaly ýagdaýa düşse, oturan ýerinden iki gezek sejde (sejde sehw) etsin”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: «إِنَّ أَحَدَكُمْ إِذَا قَامَ يُصَلِّي جَاءَ الشَّيْطَانُ، فَلَبَسَ عَلَيْهِ حَتَّى لاَ يَدْرِيَ كَمْ صَلَّى، فَإِذَا وَجَدَ ذَلِكَ أَحَدُكُمْ، فَلْيَسْجُدْ سَجْدَتَيْنِ وَهُوَ جَالِسٌ«.

1233

8-nji bap

"Kureýbden rowaýat edilmegine görä, bir gün Ibn Abbas, Miswar ibn Mahrama we Abdurrahman ibn Azhar dagylar (Allah olardan razy bolsyn), meni (Kureýbi) Aişanyň ýanyna iberip, şeýle diýdiler: “Biziň adymyzdan oňa salam aýt we ondan ikindi namazyndan soňky iki rekagat nepil namazy hakynda sora, şeýle hem oňa: “Seniň şol namazy okaýandygyň barada bize habar berdiler, emma welin biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň ony okamaklygy gadagan edendigini bilýäris, diýip aýt” diýdiler. Ibn Abbas öz gezeginde şeýle diýdi: “Men Omar ibn Hattb bilen bilelikde, şol namazy okaýan adamlary urardym”. Kuraýb şeýle diýdi: “Men Aişa radyýallahu anhanyň ýanyna gelip, olaryň ähli aýdan zatlaryny oňa habar berdim. Aişa maňa: “(Sen bu meseläni) bar-da Ummu Selemeden sora!” diýdi. Men Aişanyň ýanyndan çykyp, olaryň ýanyna geldim we olara Aişanyň jogabyny ýetirdim. Olar meni Aişadan soran zatlarymy Ummu Selemeden soramak üçin onuň ýanyna iberdiler. Ummu Seleme (Allah ondan razy bolsyn) şeýle diýdi: “Men hakykatdanam, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň bu namazy gadagan edendigini eşitdim, ýöne bir gezek onuň ikindi namazndan soň iki rekagat namaz okanyny gördüm. Şol wagt meniň ýanymda Ensarylaryň Benu Haram taýpasyndan bir näçe aýal bardy. Men onuň ýanyna bir gyrnagy iberip, oňa: “Onuň ýanyna baryp, dur-da: “Ummu Seleme saňa: “Ýa Resulallah! Sen bu iki rekagat namazy bize gadagan edipdiň, ýöne welin özüň ony okap otyrsyň!” diýip aýt” diýdim. Egerde Ol eli bilen yşarat etse, onda gyra süýşip garaşyber! diýdim”. Ummu Seleme şeýle diýdi: “Gyrnak diýişim ýaly etdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem eli bilen yşarat etdi. Gyrnak ondan yza çekildi. Resulullah sallallahu aleýhi wesellem namazyny okap bolandan soň şeýle diýdi: “Eý Umeýýäniň gyzy! Sen ikindi namazyndan soňky (okap oturan) iki rekagat namazym barada sorapsyň. (Munuň sebäbi) Meniň ýanyma Abdulkaýs taýpasynyň adamlary gelip, Meni başagaý etdiler we Men öýle namazyndan soňky iki rekagat namazy okap bilmedim. Şu okan namazym bolsa şol öýle namazynyň soňky iki rekagat sünnetidir” diýdi”. "

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمَانَ، قَالَ: حَدَّثَنِي ابْنُ وَهْبٍ، قَالَ: أَخْبَرَنِي عَمْرٌو، عَنْ بُكَيْرٍ، عَنْ كُرَيْبٍ، أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ، وَالمِسْوَرَ بْنَ مَخْرَمَةَ، وَعَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ أَزْهَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ، أَرْسَلُوهُ إِلَى عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، فَقَالُوا: اقْرَأْ عَلَيْهَا السَّلاَمَ مِنَّا جَمِيعًا، وَسَلْهَا عَنِ الرَّكْعَتَيْنِ بَعْدَ صَلاَةِ العَصْرِ، وَقُلْ لَهَا: إِنَّا أُخْبِرْنَا عَنْكِ أَنَّكِ تُصَلِّينَهُمَا، وَقَدْ بَلَغَنَا أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ نَهَى عَنْهَا، وَقَالَ ابْنُ عَبَّاسٍ وَكُنْتُ أَضْرِبُ النَّاسَ مَعَ عُمَرَ بْنِ الخَطَّابِ عَنْهَا، فَقَالَ كُرَيْبٌ: فَدَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، فَبَلَّغْتُهَا مَا أَرْسَلُونِي، فَقَالَتْ: سَلْ أُمَّ سَلَمَةَ، فَخَرَجْتُ إِلَيْهِمْ، فَأَخْبَرْتُهُمْ بِقَوْلِهَا، فَرَدُّونِي إِلَى أُمِّ سَلَمَةَ بِمِثْلِ مَا أَرْسَلُونِي بِهِ إِلَى عَائِشَةَ، فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا: سَمِعْتُ النَّبِيَّ ﷺ يَنْهَى عَنْهَا، ثُمَّ رَأَيْتُهُ يُصَلِّيهِمَا حِينَ صَلَّى العَصْرَ، ثُمَّ دَخَلَ عَلَيَّ وَعِنْدِي نِسْوَةٌ مِنْ بَنِي حَرَامٍ مِنَ الأَنْصَارِ، فَأَرْسَلْتُ إِلَيْهِ الجَارِيَةَ، فَقُلْتُ: قُومِي بِجَنْبِهِ فَقُولِي لَهُ: تَقُولُ لَكَ أُمُّ سَلَمَةَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، سَمِعْتُكَ تَنْهَى عَنْ هَاتَيْنِ، وَأَرَاكَ تُصَلِّيهِمَا، فَإِنْ أَشَارَ بِيَدِهِ، فَاسْتَأْخِرِي عَنْهُ، فَفَعَلَتِ الجَارِيَةُ، فَأَشَارَ بِيَدِهِ، فَاسْتَأْخَرَتْ عَنْهُ، فَلَمَّا انْصَرَفَ قَالَ: «يَا بِنْتَ أَبِي أُمَيَّةَ، سَأَلْتِ عَنِ الرَّكْعَتَيْنِ بَعْدَ العَصْرِ، وَإِنَّهُ أَتَانِي نَاسٌ مِنْ عَبْدِ القَيْسِ، فَشَغَلُونِي عَنِ الرَّكْعَتَيْنِ اللَّتَيْنِ بَعْدَ الظُّهْرِ فَهُمَا هَاتَانِ«.

1234

9-nji bap

"Sahl ibn S’ad Es-Sa‘ydydan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme Benu ‘Amr ibn ‘Auwf taýpasynyň aralarynda bir düşünişmezligiň dörändigi hakyndaky habar gelip ýetdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bir topar sahabalary bilen bilelikde olaryň arasyny ýaraşdyrmak üçin çykyp gitdi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem ol ýerde eglenmeli boldy. Namazyň wagty geldi. Bilal Ebu Bekriň (Allah olardan razy bolsun) ýanyna gelip: “Ebu Bekr! Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem eglendi, sen (adamlara ymam bolup) namaz okap berersiňmi? diýdi. Ebu Bekr: “Howa, eger isleseň bolaýyn!” diýdi. Bilal kamat aýtdy, Ebu Bekr bolsa, öňe geçip namaza başlamak üçin “Allahu Akbär!” diýdi. Şol wagt Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem geldi we saplaryň arasyndan geçip, birinji hatarda durdy. Adamlar el çarpmaga başladylar. Ebu Bekr (Allah ondan razy bolsun) namaz okan wagty daş-töweregine seretmezdi. Haçanda, adamlar el çarpmalaryny köpeldip başlanlarynda, öwrülip yzyna seretdi we yzynda Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemi gördi. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem oňa namazyňy dowam ediber diýip, yşarat bilen emr etdi. Ebu Bekr (Allah olardan razy bolsun) ellerini galdyryp, Allaha hamd etdi. Soňra Ebu Bekr tä, Onuň arkasyna geçýänçä yzlygyna ýöräp birinji hatarda durdy. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem hem öňe geçip, adamlara namaz okap berdi. Namaz okap bolandan soňra jemagata ýüzlenip: “Eý adamlar, size näme boldy, bir zat göreniňizde el çarpmaga başladyňyz. El çarpmak aýallara mahsusdyr. Namazda biriniň dykgatyny çekmek isleseňiz “Subhanallah” diýiň! Çünki kim “Subhanallah” diýse, hökman oňa öwrülip serederler” diýdi. Soňra: “Ebu Bekr! Saňa ýeriňde dur diýip, yşarat edenimde, näme üçin ýeriňde durup, adamlara namaz okap bermediň?” diýdi. Ebu Bekr oňa: “Ebu Kuhafäniň ogluna, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň öňüne geçip namaz okamak ýaraşmaz” diýip jogap berdi”. "

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ السَّاعِدِيِّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ بَلَغَهُ أَنَّ بَنِي عَمْرِو بْنِ عَوْفٍ، كَانَ بَيْنَهُمْ شَيْءٌ، فَخَرَجَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يُصْلِحُ بَيْنَهُمْ فِي أُنَاسٍ مَعَهُ، فَحُبِسَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، وَحَانَتِ الصَّلاَةُ، فَجَاءَ بِلاَلٌ إِلَى أَبِي بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَقَالَ: يَا أَبَا بَكْرٍ، إِنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَدْ حُبِسَ، وَقَدْ حَانَتِ الصَّلاَةُ، فَهَلْ لَكَ أَنْ تَؤُمَّ النَّاسَ؟ قَالَ: نَعَمْ إِنْ شِئْتَ، فَأَقَامَ بِلاَلٌ، وَتَقَدَّمَ أَبُو بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَكَبَّرَ لِلنَّاسِ وَجَاءَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ يَمْشِي فِي الصُّفُوفِ، حَتَّى قَامَ فِي الصَّفِّ، فَأَخَذَ النَّاسُ فِي التَّصْفِيقِ، وَكَانَ أَبُو بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ لاَ يَلْتَفِتُ فِي صَلاَتِهِ، فَلَمَّا أَكْثَرَ النَّاسُ التَفَتَ، فَإِذَا رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، فَأَشَارَ إِلَيْهِ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، يَأْمُرُهُ: «أَنْ يُصَلِّيَ» فَرَفَعَ أَبُو بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ يَدَيْهِ، فَحَمِدَ اللَّهَ وَرَجَعَ القَهْقَرَى وَرَاءَهُ حَتَّى قَامَ فِي الصَّفِّ، فَتَقَدَّمَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ، فَصَلَّى لِلنَّاسِ، فَلَمَّا فَرَغَ أَقْبَلَ عَلَى النَّاسِ، فَقَالَ: يَا أَيُّهَا النَّاسُ مَا لَكُمْ حِينَ نَابَكُمْ شَيْءٌ فِي الصَّلاَةِ، أَخَذْتُمْ فِي التَّصْفِيقِ إِنَّمَا التَّصْفِيقُ لِلنِّسَاءِ، مَنْ نَابَهُ شَيْءٌ فِي صَلاَتِهِ فَلْيَقُلْ: سُبْحَانَ اللَّهِ، فَإِنَّهُ لاَ يَسْمَعُهُ أَحَدٌ حِينَ يَقُولُ: سُبْحَانَ اللَّهِ إِلَّا التَفَتَ، يَا أَبَا بَكْرٍ، مَا مَنَعَكَ أَنْ تُصَلِّيَ لِلنَّاسِ حِينَ أَشَرْتُ إِلَيْكَ، فَقَالَ أَبُو بَكْرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: مَا كَانَ يَنْبَغِي لِابْنِ أَبِي قُحَافَةَ أَنْ يُصَلِّيَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ.

Salgylanma:

• Ebu Kuhafa- Ebu Bekriň kakasy.

1235

9-nji bap

Äsmäden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gezek) men Aişanyň (Allah ondan razy bolsun) ýanyna bardym. Ol dik durup namaz okap duran eken. Adamlaram dik durup namaz okap oturan ekenler. Men ondan “Bu adamlara näme bolýar?” diýip soradym. Ol kellesi bilen asmana yşarat etdi. Men “Bu bir alamatmy?” diýip soradym. Ol kellesini ýaýkap: “Hawa” diýdi.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمَانَ، قَالَ: حَدَّثَنِي ابْنُ وَهْبٍ، حَدَّثَنَا الثَّوْرِيُّ، عَنْ هِشَامٍ، عَنْ فَاطِمَةَ، عَنْ أَسْمَاءَ، قَالَتْ: دَخَلْتُ عَلَى عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، وَهِيَ «تُصَلِّي قَائِمَةً وَالنَّاسُ قِيَامٌ»، فَقُلْتُ: مَا شَأْنُ النَّاسِ؟ «فَأَشَارَتْ بِرَأْسِهَا إِلَى السَّمَاءِ»، فَقُلْتُ: آيَةٌ؟ فَقَالَتْ بِرَأْسِهَا: «أَيْ نَعَمْ«.

Salgylanma:

• Bu waka gün tutulan wagty bolup geçipdi.