1206

7-nji bap

1206

7-nji bap

"Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Bir aýal ogly ybadathanada (namaz okap durka) “Eý Jureýj!” diýip çagyrdy. Jureýj: “Allahym! Ejeme jogap bereýinmi ýa-da namazymy dowam edeýinmi” diýdi. Ejesi ýene-de: “Eý Jureýj!” diýip gygyrdy. Jureýj ýene-de: “Allahym! Ejeme jogap bereýinmi ýa-da namazymy dowam edeýinmi” diýdi. Ejesi (jogap almandan soň) ýene-de: “Eý Jureýj!” diýip (üçünji gezek) seslendi. Jureýj ýene-de: “Allahym! Ejeme jogap bereýinmi ýa-da namazymy dowam edeýinmi” diýdi. Soňra ejesi: “Allahym! Meniň oglumyň janyny tä, bozuk, azgyn aýallaryň ýüzüne seredýänçä alma!” diýip, bet doga etdi. Goýun bakyp ýören bir çopan aýal Jureýjiň ybadathanasyna gelerdi. Bir gün ol aýal çaga dogurdy. Adamlar: “Bu çaga kimden?” diýip soranlarynda, “Jureýjden, ol ybadathanasyndan düşip, hamyla etdi” diýdi. Haçanda bu habar Jureýje baryp ýetende: “Şol menden çaga dogurdym diýen aýal nirede?” diýip sorady. Jureýj ol çaga ýüzlenip: “Eý Babus! Seniň kakaň kim? diýip sorady. Çaga: “Goýun çopany” diýdi. "

وَقَالَ اللَّيْثُ: حَدَّثَنِي جَعْفَرُ بْنُ رَبِيعَةَ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ هُرْمُزَ، قَالَ: قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: نَادَتِ امْرَأَةٌ ابْنَهَا وَهُوَ فِي صَوْمَعَةٍ، قَالَتْ: يَا جُرَيْجُ، قَالَ: اللَّهُمَّ أُمِّي وَصَلاَتِي، قَالَتْ: يَا جُرَيْجُ، قَالَ: اللَّهُمَّ أُمِّي وَصَلاَتِي، قَالَتْ: يَا جُرَيْجُ، قَالَ: اللَّهُمَّ أُمِّي وَصَلاَتِي، قَالَتْ: اللَّهُمَّ لاَ يَمُوتُ جُرَيْجٌ حَتَّى يَنْظُرَ فِي وُجُوهِ المَيَامِيسِ، وَكَانَتْ تَأْوِي إِلَى صَوْمَعَتِهِ رَاعِيَةٌ تَرْعَى الغَنَمَ، فَوَلَدَتْ، فَقِيلَ لَهَا: مِمَّنْ هَذَا الوَلَدُ؟ قَالَتْ: مِنْ جُرَيْجٍ، نَزَلَ مِنْ صَوْمَعَتِهِ، قَالَ جُرَيْجٌ: أَيْنَ هَذِهِ الَّتِي تَزْعُمُ أَنَّ وَلَدَهَا لِي؟ قَالَ: يَا بَابُوسُ، مَنْ أَبُوكَ؟ قَالَ: رَاعِي الغَنَمِ.

1207

8-nji bap

1207

8-nji bap

Mu‘aýkybyň aýtmagyna görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sejde etjek ýerini tekizläp duran bir adamy görüp: “Eger etjek bolsaň, diňe bir gezek et!” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو نُعَيْمٍ، حَدَّثَنَا شَيْبَانُ، عَنْ يَحْيَى، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، قَالَ: حَدَّثَنِي مُعَيْقِيبٌ: أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ قَالَ: فِي الرَّجُلِ يُسَوِّي التُّرَابَ حَيْثُ يَسْجُدُ، قَالَ: «إِنْ كُنْتَ فَاعِلًا فَوَاحِدَةً»

1208

9-nji bap

1208

9-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen howanyň has gyzgyn wagtlary hem namaz okardyk. Egerde, biziň içimizden käbirlerimiz gyzgyndan ýaňa ýüzini ýere degirip bilmese, donyny ýazyp onuň üstüne sejde ederdi”.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، حَدَّثَنَا بِشْرٌ، حَدَّثَنَا غَالِبٌ القَطَّانُ، عَنْ بَكْرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «كُنَّا نُصَلِّي مَعَ النَّبِيِّ ﷺ فِي شِدَّةِ الحَرِّ، فَإِذَا لَمْ يَسْتَطِعْ أَحَدُنَا أَنْ يُمَكِّنَ وَجْهَهُ مِنَ الأَرْضِ بَسَطَ ثَوْبَهُ، فَسَجَدَ عَلَيْهِ

1209

10-nji bap

1209

10-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namaz okap otyrka, Onuň Kybla tarapyna aýaklarymy uzadyp ýatardym. Sejde etjek wagty, meni (eli bilen) dürterdi, menem aýaklarymy ýygnardym. Dik turandan soň, ýene-de aýaklarymy uzadardym”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، حَدَّثَنَا مَالِكٌ، عَنْ أَبِي النَّضْرِ، عَنْ أَبِي سَلَمَةَ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: «كُنْتُ أَمُدُّ رِجْلِي فِي قِبْلَةِ النَّبِيِّ ﷺ وَهُوَ يُصَلِّي، فَإِذَا سَجَدَ غَمَزَنِي، فَرَفَعْتُهَا، فَإِذَا قَامَ مَدَدْتُهَا».

1210

10-nji bap

1210

10-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namaz okady soňra şeýle diýdi: “Şeýtan meni namazymy bozjak bolup, garşyma çykdy. Allah maňa onuň hötdesinden gelmäge mümkinçilik berdi. Men onuň bokurdagyndan gysdym. Irden size görkezmek üçin ony mesjidiň sütünleriniň birine daňjak boldum, ýöne soň doganym Süleýman (aleýhissalamyň aýdan şu) sözleri ýadyma düşdi: “Eý, Perwerdigärim! Meniň günälerimi öt! Maňa menden soň hiç kimiň ýetip bilmejek hökümdarlygyny (mülküni) bagyş et!” {Sad: 35}. (Soňra) Allah ony har zelil edip kowdy”.

حَدَّثَنَا مَحْمُودٌ، حَدَّثَنَا شَبَابَةُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ أَنَّهُ صَلَّى صَلاَةً، قَالَ: إِنَّ الشَّيْطَانَ عَرَضَ لِي فَشَدَّ عَلَيَّ لِيَقْطَعَ الصَّلاَةَ عَلَيَّ، فَأَمْكَنَنِي اللَّهُ مِنْهُ، فَذَعَتُّهُ وَلَقَدْ هَمَمْتُ أَنْ أُوثِقَهُ إِلَى سَارِيَةٍ حَتَّى تُصْبِحُوا، فَتَنْظُرُوا إِلَيْهِ، فَذَكَرْتُ قَوْلَ سُلَيْمَانَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ: ﴿رَبِّ اغفر لي هَبْ لِي مُلْكًا لاَ يَنْبَغِي لِأَحَدٍ مِنْ بَعْدِي﴾ [ص: 35] فَرَدَّهُ اللَّهُ خَاسِيًا، ثُمَّ قَالَ النَّضْرُ بْنُ شُمَيْلٍ: فَذَعَتُّهُ: بِالذَّالِ أَيْ خَنَقْتُهُ، وَفَدَعَّتُّهُ مِنْ قَوْلِ اللَّهِ: ﴿يَوْمَ يُدَعُّونَ﴾ [الطور: 13]: أَيْ يُدْفَعُونَ، وَالصَّوَابُ: فَدَعَتُّهُ، إِلَّا أَنَّهُ كَذَا قَالَ، بِتَشْدِيدِ العَيْنِ وَالتَّاءِ

1211

11-nji bap

1211

11-nji bap

"Şu‘ba, bize Azrak ibn Kaýs şeýle gürrüň berdi diýdi: “Bir gezek biz Ahwazda Haruriýeler bilen söweşip ýörkäk, men derýanyň dik kenaryndan geçip barýarkam bir adamyň eli bilen atynyň eýerini tutup, namaz okap duranyny gördüm. Birden ol at ýerinde hereket edip başlady, ol adamam onuň yzyna düşdi. Şu‘ba şeýle diýdi: “Şol adam Ebu Barza Al-Aslämidi”. (Soňra Azrak ibn Kaýs şeýle diýdi): “Şol wagt haryjilerden biri: “Allahym! Bu gojany jezalandyr!” diýdi. Haçanda namazyny tamamlandan soň ol goja adam: “Elbetde men siziň aýdan sözleriňizi eşitdim, ýöne welin men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen alty (ýa-da ýedi ýa-da sekiz) söweşe gatnaşdym we (şeýle ýagdaýlarda) Onuň nähili ýeňillikleri görkezendigine hut meniň özüm şaýat boldum. Galyberse-de, atymy yzyna gaýtaryp, onuň (gaçyp gitmegine) ýol bermezligim, meniň üçin ony boşadyp, onuň bolsa gaçyp gidip, meni zor güne salmagyndan elbetde meniň üçin has gowudyr” diýdi. "

حَدَّثَنَا آدَمُ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، حَدَّثَنَا الأَزْرَقُ بْنُ قَيْسٍ، قَالَ: كُنَّا بِالأَهْوَازِ نُقَاتِلُ الحَرُورِيَّةَ، فَبَيْنَا أَنَا عَلَى جُرُفِ نَهَرٍ إِذَا رَجُلٌ يُصَلِّي، وَإِذَا لِجَامُ دَابَّتِهِ بِيَدِهِ، فَجَعَلَتِ الدَّابَّةُ تُنَازِعُهُ وَجَعَلَ يَتْبَعُهَا - قَالَ شُعْبَةُ: هُوَ أَبُو بَرْزَةَ الأَسْلَمِيُّ - فَجَعَلَ رَجُلٌ مِنَ الخَوَارِجِ يَقُولُ: اللَّهُمَّ افْعَلْ بِهَذَا الشَّيْخِ، فَلَمَّا انْصَرَفَ الشَّيْخُ، قَالَ: « إِنِّي سَمِعْتُ قَوْلَكُمْ وَإِنِّي غَزَوْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ سِتَّ غَزَوَاتٍ - أَوْ سَبْعَ غَزَوَاتٍ - وَثَمَانِيَ وَشَهِدْتُ تَيْسِيرَهُ، وَإِنِّي إِنْ كُنْتُ أَنْ أُرَاجِعَ مَعَ دَابَّتِي أَحَبُّ إِلَيَّ مِنْ أَنْ أَدَعَهَا تَرْجِعُ إِلَى مَأْلَفِهَا فَيَشُقُّ عَلَيَّ. »

Salgylanma:

“• Yragyň günortasynda ýerleşýän bir şäher. • Harura – Kufanyň golaýynda ýerleşýän bir obanyň ady. Harijileriň dörän ýerleri. • Ýagny atyny saklajak bolup birneme yza gitmeli boldy, soňra ýene-de gelip namazyna dowam etdi. ”

1212

11-nji bap

1212

11-nji bap

"Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Gün tutuldy, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namaza durdy we uzyn bir süre okady. Soňra rukuga egilip, rukugda uzak wagtlap durdy. Soňra rukugdan başyny galdyryp, başga bir süre okap başlady. Soň ýene rukuga egildi we rukugdan başyny galdyryp sejdä gitdi. Soňra ikinji rekagatda-da edil birinji rekagatdaky ýaly etdi. Soňra hem şeýle diýdi: “Elbetde, bular (Gün bilen Aý) Allahyň alamatlaryndan iki sany alamatdyr. Siz bularyň tutulanyny göreniňizde, tä, açylýança namaz okaň. Hakykatdanam, men şu duran ýerimden maňa wada berilen zatlaryň ählisini gördüm. Hatda, (namaz okap durkam) meniň öňe tarap gidenimi göreniňizde, men Jennetden bir hoşa üzüm ýolup aljak boldum. Yza çekilenimi göreniňizde bolsa, jähennemiň biri-birini ezip duruşyny gördüm. Ýene-de, men jähennemde ‘Amr ibn Luhaýyň öz beren wadasyny berjaý edip, düýeleri boşadyp meýdana göýberip duranyny, gördüm”. "

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مُقَاتِلٍ، أَخْبَرَنَا عَبْدُ اللَّهِ، أَخْبَرَنَا يُونُسُ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُرْوَةَ، قَالَ: قَالَتْ عَائِشَةُ خَسَفَتِ الشَّمْسُ، فَقَامَ النَّبِيُّ ﷺ فَقَرَأَ سُورَةً طَوِيلَةً، ثُمَّ رَكَعَ فَأَطَالَ، ثُمَّ رَفَعَ رَأْسَهُ، ثُمَّ اسْتَفْتَحَ بِسُورَةٍ أُخْرَى، ثُمَّ رَكَعَ حَتَّى قَضَاهَا وَسَجَدَ، ثُمَّ فَعَلَ ذَلِكَ فِي الثَّانِيَةِ، ثُمَّ قَالَ: «إِنَّهُمَا آيَتَانِ مِنْ آيَاتِ اللَّهِ، فَإِذَا رَأَيْتُمْ ذَلِكَ فَصَلُّوا، حَتَّى يُفْرَجَ عَنْكُمْ، لَقَدْ رَأَيْتُ فِي مَقَامِي هَذَا كُلَّ شَيْءٍ وُعِدْتُهُ، حَتَّى لَقَدْ رَأَيْتُ أُرِيدُ أَنْ آخُذَ قِطْفًا مِنَ الجَنَّةِ، حِينَ رَأَيْتُمُونِي جَعَلْتُ أَتَقَدَّمُ، وَلَقَدْ رَأَيْتُ جَهَنَّمَ يَحْطِمُ بَعْضُهَا بَعْضًا، حِينَ رَأَيْتُمُونِي تَأَخَّرْتُ، وَرَأَيْتُ فِيهَا عَمْرَو بْنَ لُحَيٍّ وَهُوَ الَّذِي سَيَّبَ السَّوَائِبَ.»

Salgylanma:

Şeýle düýä “Säibe” diýilýär. ‘Amr ibn Luhaý araplaryň içinde ilkinji bolup, egerde ybadat edýän butlary haýsydyr bir meselede oňa kömek etse, onda onuň hormatyna birnäçe düýeleri erkinlige goýberjekdigine wada berer eken. Şonuň üçin hem ol dowzaha düşdi.

1213

12-nji bap

1213

12-nji bap

"Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem mesjidiň kybla tarapynda tüýkülik gördi. Mesjiddäki adamlara gaty gahary gelip, şeýle diýdi: “Elbetde, )namaza duran wagtyňyz( Allah Tagala siziň öňüňizdedir. Şonuň üçin hiç kim namaz okap duran wagty, tüýkürmesin”. Soňra Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem münberden düşüp ony eli bilen gazap aýyrdy”. Ibn Omar (Allah olardan razy bolsun) şeýle diýdi: “Eger-de siziň biriňiz tüýkürmekçi bolsa, onda çep tarapyna tüýkürsin!”. "

حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثنا حَمَّادٌ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ رَأَى نُخَامَةً فِي قِبْلَةِ المَسْجِدِ، فَتَغَيَّظَ عَلَى أَهْلِ المَسْجِدِ، وَقَالَ: إِنَّ اللَّهَ قِبَلَ أَحَدِكُمْ، فَإِذَا كَانَ فِي صَلاَتِهِ فَلاَ يَبْزُقَنَّ - أَوْ قَالَ: لاَ يَتَنَخَّمَنَّ - ثُمَّ نَزَلَ فَحَتَّهَا بِيَدِهِ وَقَالَ ابْنُ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: «إِذَا بَزَقَ أَحَدُكُمْ فَلْيَبْزُقْ عَلَى يَسَارِهِ».

1214

12-nji bap

1214

12-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýdi: “Siziň biriňiz namaz okamaga duran wagty, Robbuna mynajat edýändir, (ýagny Robby bilen gizlin söhbetdeşlige girýändir). Şonuň üçin hiç kim öňüne-de tüýkürmesin, sagyna-da. (Eger-de tüýkürmekçi bolsa), onda çepine ýa-da aýagynyň aşagyna tüýkürsin!”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدٌ، حَدَّثَنَا غُنْدَرٌ، حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، قَالَ: سَمِعْتُ قَتَادَةَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ: «إِذَا كَانَ فِي الصَّلاَةِ، فَإِنَّهُ يُنَاجِي رَبَّهُ، فَلاَ يَبْزُقَنَّ بَيْنَ يَدَيْهِ، وَلاَ عَنْ يَمِينِهِ وَلَكِنْ عَنْ شِمَالِهِ تَحْتَ قَدَمِهِ اليُسْرَى.»

1215

14-nji bap

1215

14-nji bap

Sahl ibn Sa’ddan (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Käbir adamlar Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bilen namaz okanlarynda, izarlaryny (billerine saraýann matalaryny), kiçi we gysga bolandygy sebäpli, boýunlaryna daňyp, namaz okardylar. Şonuň üçin hem namaz okamaga gelen aýallara: “Erkekler tä gönelip oturýançalar, başyňyzy sejdeden galdyrmaň!” diýip tabşyryldy”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ كَثِيرٍ، أَخْبَرَنَا سُفْيَانُ، عَنْ أَبِي حَازِمٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ سَعْدٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: كَانَ النَّاسُ يُصَلُّونَ مَعَ النَّبِيِّ ﷺ وَهُمْ عَاقِدُو أُزْرِهِمْ مِنَ الصِّغَرِ عَلَى رِقَابِهِمْ، فَقِيلَ لِلنِّسَاءِ: «لاَ تَرْفَعْنَ رُءُوسَكُنَّ، حَتَّى يَسْتَوِيَ الرِّجَالُ جُلُوسًا.»

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!