1076

9-nji bap

1076

9-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň huzurynda wagtymyz sejde aýatyny okan wagty sejde ederdi, bizem onuň bilen bile sejde ederdik. (Käwagtlar bolsa) dyknyşykdan ýaňa, käbirlerimiz maňlaýyny goýjak ýer tapyp bilmezdi.”

حَدَّثَنَا بِشْرُ بْنُ آدَمَ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا عُبَيْدُ اللَّهِ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: «كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَقْرَأُ السَّجْدَةَ وَنَحْنُ عِنْدَهُ، فَيَسْجُدُ وَنَسْجُدُ مَعَهُ، فَنَزْدَحِمُ حَتَّى مَا يَجِدُ أَحَدُنَا لِجَبْهَتِهِ مَوْضِعًا يَسْجُدُ عَلَيْهِ«.

1077

10-nji bap

1077

10-nji bap

"Rabi‘adan habar berilmegine görä, (bir gezek) Omar ibn Hatab (Alla ondan razy bolsun), juma güni münberiň üstünde “Nahl” süresini okady. Haçanda, sejde aýatyna ýetende, münberden aşak düşüp sejde etdi, adamlaram sejde etdiler. Soňky jumada-da şol süräni okady we sejde aýatyna ýetende, şeýle diýdi: “Eý, adamlar! Biz sejde aýatyny okap geçýäris, kim sejde etjek diýse dogry etdigidir, etmedik adama-da günäsi ýokdur”. Ýöne Omaryň (Alla ondan razy bolsun) özi sejde etmedi. Ibn Omar (Alla ondan razy bolsun): “Allah (tiläwet) sejdesini parz etmedi. Ýöne, biz islesek edip bileris” diýdi. "

حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ بْنُ مُوسَى، قَالَ: أَخْبَرَنَا هِشَامُ بْنُ يُوسُفَ، أَنَّ ابْنَ جُرَيْجٍ أَخْبَرَهُمْ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي مُلَيْكَةَ، عَنْ عُثْمَانَ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ التَّيْمِيِّ، عَنْ رَبِيعَةَ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الهُدَيْرِ التَّيْمِيِّ، قَالَ أَبُو بَكْرٍ: وَكَانَ رَبِيعَةُ مِنْ خِيَارِ النَّاسِ، عَمَّا حَضَرَ رَبِيعَةُ مِنْ عُمَرَ بْنِ الخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَرَأَ يَوْمَ الجُمُعَةِ عَلَى المِنْبَرِ بِسُورَةِ النَّحْلِ حَتَّى إِذَا جَاءَ السَّجْدَةَ نَزَلَ، فَسَجَدَ وَسَجَدَ النَّاسُ حَتَّى إِذَا كَانَتِ الجُمُعَةُ القَابِلَةُ قَرَأَ بِهَا، حَتَّى إِذَا جَاءَ السَّجْدَةَ، قَالَ: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا نَمُرُّ بِالسُّجُودِ، فَمَنْ سَجَدَ، فَقَدْ أَصَابَ وَمَنْ لَمْ يَسْجُدْ، فَلاَ إِثْمَ عَلَيْهِ وَلَمْ يَسْجُدْ عُمَرُ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ» وَزَادَ نَافِعٌ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، «إِنَّ اللَّهَ لَمْ يَفْرِضِ السُّجُودَ إِلَّا أَنْ نَشَاءَ«.

1078

11-nji bap

1078

11-nji bap

Rafi’dan rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Bir gezek Ebu Hureýre bilen ýassy namazyny okadym. Ol “Izäs-sämäun- şäkkot” süresini okady we (sejde aýatyna ýetende) sejde etdi. Men: “Bu (sejde) näme?” diýip soradym. Ol: “Men bu sejdäni Ebul-Kasymyň arkasynda edipdim we men muny tä, Oňa gowuşýançam-da ederin” diýdi.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا مُعْتَمِرٌ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبِي، قَالَ: حَدَّثَنِي بَكْرٌ، عَنْ أَبِي رَافِعٍ، قَالَ: صَلَّيْتُ مَعَ أَبِي هُرَيْرَةَ العَتَمَةَ، فَقَرَأَ: إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ فَسَجَدَ، فَقُلْتُ: مَا هَذِهِ؟ قَالَ: «سَجَدْتُ بِهَا خَلْفَ أَبِي القَاسِمِ ﷺ فَلاَ أَزَالُ أَسْجُدُ فِيهَا حَتَّى أَلْقَاهُ«.

Salgylanma:

• Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň künýesi, lakamy.

1079

12-nji bap

1079

12-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sejde aýaty bar bolan süräni okan wagty sejde ederdi, bizem onuň bilen sejde ederdik. Käbirlerimiz bolsa hatda, maňlaýyny goýmaga-da ýer tapmazdy.”

حَدَّثَنَا صَدَقَةُ بْنُ الفَضْلِ، قَالَ: أَخْبَرَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ، عَنْ نَافِعٍ، عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «كَانَ النَّبِيُّ ﷺ يَقْرَأُ السُّورَةَ الَّتِي فِيهَا السَّجْدَةُ فَيَسْجُدُ، وَنَسْجُدُ مَعَهُ، حَتَّى مَا يَجِدُ أَحَدُنَا مَكَانًا لِمَوْضِعِ جَبْهَتِهِ«.

1080

1-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem (Mekgede) on dokuz gün galdy, şol döwürde namazlaryny gysgaldyp, (sapary okady). Bizem egerde on dokuz günlik bir ýere sapara çykanymyzda namazlarymyzy gysgaldardyk, ondan köp galsak, doly okardyk.”

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو عَوَانَةَ، عَنْ عَاصِمٍ، وَحُصَيْنٍ، عَنْ عِكْرِمَةَ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «أَقَامَ النَّبِيُّ ﷺ تِسْعَةَ عَشَرَ يَقْصُرُ، فَنَحْنُ إِذَا سَافَرْنَا تِسْعَةَ عَشَرَ قَصَرْنَا، وَإِنْ زِدْنَا أَتْمَمْنَا«.

1081

1-nji bap

Ýahýa ibn Ebu Ishakdan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Enesiň şeýle diýenini eşitdim: “Biz Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bile birlikde Medineden Mekgä tarap ýola düşdik. Tä, Medinä yzymyza gaýdyp gelýänçäk, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem namazlaryny iki-ikiden okady. Men: “Mekgede näçeräk wagt galdyňyz?” diýip soradym. Enes: “On gün galdyk” diýdi.”

حَدَّثَنَا أَبُو مَعْمَرٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَارِثِ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ أَبِي إِسْحَاقَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَنَسًا، يَقُولُ: خَرَجْنَا مَعَ النَّبِيِّ ﷺ مِنَ المَدِينَةِ إِلَى مَكَّةَ فَكَانَ يُصَلِّي رَكْعَتَيْنِ رَكْعَتَيْنِ حَتَّى رَجَعْنَا إِلَى المَدِينَةِ، قُلْتُ: أَقَمْتُمْ بِمَكَّةَ شَيْئًا؟ قَالَ: أَقَمْنَا بِهَا عَشْرًا.

Salgylanma:

• Ýagny agşam namazyndan başga ähli parz namazlaryny iki-ikiden okapdyr.

1082

2-nji bap

Abdulla ibn Omardan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem, Ebu Bekr, Omar we Osmanyň hökümdarlygynyň ilki başlarynda Minada, namazlary iki rekagatdan okadym. Soňra Osman doly okap başlady.”

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَحْيَى، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ، قَالَ: أَخْبَرَنِي نَافِعٌ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «صَلَّيْتُ مَعَ النَّبِيِّ ﷺ بِمِنًى رَكْعَتَيْنِ، وَأَبِي بَكْرٍ، وَعُمَرَ وَمَعَ عُثْمَانَ صَدْرًا مِنْ إِمَارَتِهِ ثُمَّ أَتَمَّهَا«.

1083

2-nji bap

Haris ibn Wähbden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem biziň bilen Minada iň howpsuz wagtynda-da namazlary iki rekagatdan okardy.”

حَدَّثَنَا أَبُو الوَلِيدِ، قَالَ: حَدَّثَنَا شُعْبَةُ، أَنْبَأَنَا أَبُو إِسْحَاقَ، قَالَ: سَمِعْتُ حَارِثَةَ بْنَ وَهْبٍ، قَالَ: «صَلَّى بِنَا النَّبِيُّ ﷺ آمَنَ مَا كَانَ بِمِنًى رَكْعَتَيْنِ«.

Salgylanma:

• Alymlar bu barada dürli pikirlere gelipdirler we onuň özüne ýeterlik sebäbiniň bolandygyny nygtaýarlar.

1084

2-nji bap

"Habar berilmegine görä, haçanda, Abdulla ibn Mes‘uda “Osman ibn Affan (Allah ondan razy bolsun), bize Minada namazy dört rekagat edip okady” diýip aýdylanda, Abdulla ibn Mes‘ud: “Innä lillähi wä innä iläýhi roji‘un!” diýdi. Soňra ýene-de: “Men Resulullah sallallahu aleýhi wesellem bilen Minada iki rekagat namaz okadym we Ebu Bekr Es-Syddyk bilen hem Minada iki rekagat namaz okadym şeýle hem Omar ibn Hatab bilen hem Minada iki rekagat namaz okadym” diýdi. Soňra ýene-de: “Käşgä, maňa şonuň ýaly dört rekagat namaz okamak bagty miýesser edip, iň bolmanda ikisi kabul bolsa-da bolýar” diýdi. "

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَاحِدِ بْنُ زِيَادٍ، عَنِ الأَعْمَشِ، قَالَ: حَدَّثَنَا إِبْرَاهِيمُ، قَالَ: سَمِعْتُ عَبْدَ الرَّحْمَنِ بْنَ يَزِيدَ، يَقُولُ: صَلَّى بِنَا عُثْمَانُ بْنُ عَفَّانَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِمِنًى أَرْبَعَ رَكَعَاتٍ، فَقِيلَ: ذَلِكَ لِعَبْدِ اللَّهِ بْنِ مَسْعُودٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، فَاسْتَرْجَعَ، ثُمَّ قَالَ: «صَلَّيْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ بِمِنًى رَكْعَتَيْنِ، وَصَلَّيْتُ مَعَ أَبِي بَكْرٍ الصِّدِّيقِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِمِنًى رَكْعَتَيْنِ، وَصَلَّيْتُ مَعَ عُمَرَ بْنِ الخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ بِمِنًى رَكْعَتَيْنِ»، فَلَيْتَ حَظِّي مِنْ أَرْبَعِ رَكَعَاتٍ رَكْعَتَانِ مُتَقَبَّلَتَانِ.

Salgylanma:

• “Biz Allahyňkydyrys, Allaha-da gaýdyp bararys!” (Allahdan geldik, Allahada gaýdyp bararys!) Ýagny, Ibn Mes’udyň muny aýtmagynyň sebäbi, Osmanyň (Allah ondan razy bolsun) Minada namazy dört rekagatdan okamagy sünnete ters gelýändigini bildrmek üçindir.

1085

3-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem we sahabalary, haj etmek niýeti bilen telbiýe edip, Zul-Hijje aýynyň 4-ne irden (Mekgä) geldiler. Ýanlary bilen gurbanlyk mallaryny getirenlerden başgalaryna hajlaryny umra (haja) öwürmeklerini emr etdi.”

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، قَالَ: حَدَّثَنَا وُهَيْبٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَيُّوبُ، عَنْ أَبِي العَالِيَةِ البَرَّاءِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «قَدِمَ النَّبِيُّ ﷺ وَأَصْحَابُهُ لِصُبْحِ رَابِعَةٍ يُلَبُّونَ بِالحَجِّ، فَأَمَرَهُمْ أَنْ يَجْعَلُوهَا عُمْرَةً إِلَّا مَنْ مَعَهُ الهَدْيُ» تَابَعَهُ عَطَاءٌ، عَنْ جَابِرٍ.

Salgylanma:

• Ýagny, parz hajyň ihramyndan çykyp, ony umra hajynyň ihramynda hasap etmeklerini buýurdy.