1665

92-nji bap

1665

92-nji bap

1665

92-nji bap

"‘Urwa şeýle diýipdir: “Yslamdan öňki jähiliýýet döwürinde ahmeslerden başga ähli adamlar ýalaňaç halynda towaf ederdiler. “Ahmesler” – bular Kureýişliler we olaryň doguran nesilleridi. Ahmesler sogap üçin (haja gelýän) adamlara öz eşiklerini bererdiler. Erkekler erkeklere, aýallar bolsa aýallara eşik bererdiler. Olar hem şol eşikleri geýip towaf ederdiler. Ahmesileriň eşik bermedik adamsy bolsa, ýalaňaç halynda towaf ederdi. Adamlaryň hemmesi Arafatdan çykyp gaýdardylar, humsylylar bolsa, Muzdelifeden gaýdardylar. Kakam Aişadan (Allah ondan razy bolsyn) rowaýat etmegine görä, ol bu aýatyň humsylylar hakynda inderilendigini habar beripdir: “Soň ynsanlaryň (sil ýaly) akyp gidýän ýerinden siz hem akyp gidiň”. {Bakara:199}. ‘Urwa şeýle diýdi: “Olar Muzdelifeden çykyp gaýdardylar. (Soňra) olara hem Arafatdan çykyp gaýtmaklyk emr edildi”."

حَدَّثَنَا فَرْوَةُ بْنُ أَبِي المَغْرَاءِ، حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ مُسْهِرٍ، عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ، قَالَ عُرْوَةُ: «كَانَ النَّاسُ يَطُوفُونَ فِي الجَاهِلِيَّةِ عُرَاةً إِلَّا الحُمْسَ، وَالحُمْسُ قُرَيْشٌ وَمَا وَلَدَتْ، وَكَانَتِ الحُمْسُ يَحْتَسِبُونَ عَلَى النَّاسِ، يُعْطِي الرَّجُلُ الرَّجُلَ الثِّيَابَ يَطُوفُ فِيهَا، وَتُعْطِي المَرْأَةُ المَرْأَةَ الثِّيَابَ تَطُوفُ فِيهَا، فَمَنْ لَمْ يُعْطِهِ الحُمْسُ طَافَ بِالْبَيْتِ عُرْيَانًا، وَكَانَ يُفِيضُ جَمَاعَةُ النَّاسِ مِنْ عَرَفَاتٍ، وَيُفِيضُ الحُمْسُ مِنْ جَمْعٍ»، قَالَ: وَأَخْبَرَنِي أَبِي، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، أَنَّ هَذِهِ الآيَةَ نَزَلَتْ فِي الحُمْسِ: ﴿ثُمَّ أَفِيضُوا مِنْ حَيْثُ أَفَاضَ النَّاسُ﴾ [البقرة: 199]، قَالَ: كَانُوا يُفِيضُونَ مِنْ جَمْعٍ، فَدُفِعُوا إِلَى عَرَفَاتٍ.