444

60-nji bap

444

60-nji bap

Ebu Katada Es-Sulemiden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Sizden biri mesjide giren wagty, oturmazdan öň, (hökman), iki rekagat namaz okasyn!”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ عَامِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ الزُّبَيْرِ، عَنْ عَمْرِو بْنِ سُلَيْمٍ الزُّرَقِيِّ، عَنْ أَبِي قَتَادَةَ السَّلَمِيِّ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: إِذَا دَخَلَ أَحَدُكُمُ المَسْجِدَ فَلْيَرْكَعْ رَكْعَتَيْنِ قَبْلَ أَنْ يَجْلِسَ.

445

61-nji bap

445

61-nji bap

Ebu Hureýreden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Siziň haýsy biriňiz namaz okaýan ýerinde täretini bozman (saklap, beýleki namaza çenli garaşyp) dursa, Perişdeler “Allahym! Ony bagyşla. Allahym! Oňa merhemet et” diýip, doga edip durarlar”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، قَالَ: أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ أَبِي الزِّنَادِ، عَنِ الأَعْرَجِ، عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ قَالَ: المَلاَئِكَةُ تُصَلِّي عَلَى أَحَدِكُمْ مَا دَامَ فِي مُصَلَّاهُ الَّذِي صَلَّى فِيهِ، مَا لَمْ يُحْدِثْ، تَقُولُ: اللَّهُمَّ اغْفِرْ لَهُ، اللَّهُمَّ ارْحَمْهُ.

446

62-nji bap

446

62-nji bap

Abdulla ibn Omaryň (Allah ondan razy bolsun) habar bermegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň döwründe mesjit bişmedik kerpiçden gurlandy, üsti bolsa hurma şahalaryndan (ýapylandy), sütünleri hem hurma agaçlaryndandy. Ebu Bekr onuň hiç zadyny üýtgetmedi. Omar Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň zamanynda bar bolan binanyň nusgasy esasynda täzeden bina gurup, ony giňeltdi. Ol (mesjidiň gurluşygy üçin) kerpiç, hurma şahalaryny peýdalandy we sütünlerini (ýene-de) täze (hurma) agajyndan goýdy. Soňra Osman ony ep-esli giňeldip, gaýtadan gurdy. Diwarlaryny nagyşly daşlar bilen örüp, ony hek bilen örtdi. Sütünlerini nagyşly daşlardan gurdy, mesjidiň üstünini bolsa saj agajy bilen örtdi”.

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ بْنِ سَعْدٍ، قَالَ: حَدَّثَنِي أَبِي، عَنْ صَالِحِ بْنِ كَيْسَانَ، قَالَ: حَدَّثَنَا نَافِعٌ، أَنَّ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ عُمَرَ، أَخْبَرَهُ أَنَّ المَسْجِدَ كَانَ عَلَى عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ مَبْنِيًّا بِاللَّبِنِ، وَسَقْفُهُ الجَرِيدُ، وَعُمُدُهُ خَشَبُ النَّخْلِ، فَلَمْ يَزِدْ فِيهِ أَبُو بَكْرٍ شَيْئًا، وَزَادَ فِيهِ عُمَرُ: وَبَنَاهُ عَلَى بُنْيَانِهِ فِي عَهْدِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ بِاللَّبِنِ وَالجَرِيدِ وَأَعَادَ عُمُدَهُ خَشَبًا، ثُمَّ غَيَّرَهُ عُثْمَانُ فَزَادَ فِيهِ زِيَادَةً كَثِيرَةً: وَبَنَى جِدَارَهُ بِالحِجَارَةِ المَنْقُوشَةِ، وَالقَصَّةِ وَجَعَلَ عُمُدَهُ مِنْ حِجَارَةٍ مَنْقُوشَةٍ وَسَقَفَهُ بِالسَّاجِ.

447

63-nji bap

447

63-nji bap

Ykrimeden (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “(Bir gün) Ibn Abbas (Allah olardan razy bolsun) maňa we ogly Ala “Ebu Sa’yd El-Hudryniň ýanyna baryň-da, onuň aýdanlaryny diňläň!” diýdi. Biz onuň ýanyna bardyk, ol bakjasyny düzeldip duran eken. (Bizi gören badyna, derrew) rydasyny (köýnegini) alyp geýdi. Soňra ol gürrüň bermäge başlady. Ol, haçan-da, mesjidiň gurluşygy barada agzap geçende, şeýle diýdi: “Biziň hemmämiz bir kerpiçden götererdik, emma Ammar (ibn Ýäsir) iki-ikiden götererdi”. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem muny görüp, onuň üstündäki tozanyny kakyp: “Wah, (biçäre) Ammar! Ony bir azgyn topar öldürer! Ol olary Jennete çagyrar, olar bolsa ony dowzaha çagyrarlar!” diýdi. Ammar bolsa: “Pitnelerden Allaha sygynýaryn!” diýdi.

حَدَّثَنَا مُسَدَّدٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ العَزِيزِ بْنُ مُخْتَارٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا خَالِدٌ الحَذَّاءُ، عَنْ عِكْرِمَةَ، قَالَ لِي ابْنُ عَبَّاسٍ وَلِابْنِهِ عَلِيٍّ: انْطَلِقَا إِلَى أَبِي سَعِيدٍ فَاسْمَعَا مِنْ حَدِيثِهِ، فَانْطَلَقْنَا فَإِذَا هُوَ فِي حَائِطٍ يُصْلِحُهُ، فَأَخَذَ رِدَاءَهُ فَاحْتَبَى، ثُمَّ أَنْشَأَ يُحَدِّثُنَا حَتَّى أَتَى ذِكْرُ بِنَاءِ المَسْجِدِ، فَقَالَ: كُنَّا نَحْمِلُ لَبِنَةً لَبِنَةً وَعَمَّارٌ لَبِنَتَيْنِ لَبِنَتَيْنِ، فَرَآهُ النَّبِيُّ ﷺ فَيَنْفُضُ التُّرَابَ عَنْهُ، وَيَقُولُ: وَيْحَ عَمَّارٍ، تَقْتُلُهُ الفِئَةُ البَاغِيَةُ، يَدْعُوهُمْ إِلَى الجَنَّةِ، وَيَدْعُونَهُ إِلَى النَّارِ قَالَ: يَقُولُ عَمَّارٌ: أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الفِتَنِ.

448

64-nji bap

448

64-nji bap

Sählden (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, ol şeýle diýipdir: c“Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem bir aýala habar ugradyp: “Agaç ussasy bolan guluna buýrup, maňa üstünde oturar ýaly, agaçdan bir (münber) ýasadyp bersin” diýdi.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ العَزِيزِ، حَدَّثَنِي أَبُو حَازِمٍ، عَنْ سَهْلٍ، قَالَ: بَعَثَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ إِلَى امْرَأَةٍ: مُرِي غُلاَمَكِ النَّجَّارَ، يَعْمَلْ لِي أَعْوَادًا، أَجْلِسُ عَلَيْهِنَّ.

449

64-nji bap

449

64-nji bap

Jäbir ibn Abdulladan (Allah ondan razy bolsun) habar berilmegine görä, bir aýal (Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme) “Ýa Resulullah! Saňa üstünde oturar ýaly, bir zat ýasadaýynmy? Çünki, meniň agaç ussa gulum bar?” diýdi. (Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem) oňa “Isleseň, (ýasadaý)” diýdi. Ol aýal münber ýasatdy”.

حَدَّثَنَا خَلَّادٌ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَاحِدِ بْنُ أَيْمَنَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ: أَنَّ امْرَأَةً قَالَتْ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَلاَ أَجْعَلُ لَكَ شَيْئًا تَقْعُدُ عَلَيْهِ، فَإِنَّ لِي غُلاَمًا نَجَّارًا؟ قَالَ: إِنْ شِئْتِ .فَعَمِلَتِ المِنْبَرَ.

450

65-nji bap

450

65-nji bap

Habar berilmegine görä, Osman ibn Affan (Allah ondan razy bolsun) Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň mesjidini täzeden guran wagty, halkyň (myş-myşlaryny) eşidip: “Siz köp zat aýdyp başladyňyz. Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden “Kimde-kim Allahyň razylygy üçin bir mesjid gursa, Allah onuň üçin Jennetde şonuň ýaly bir (köşk) gurup berer” diýenini eşitdim” diýdi.

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سُلَيْمَانَ، حَدَّثَنِي ابْنُ وَهْبٍ، أَخْبَرَنِي عَمْرٌو، أَنَّ بُكَيْرًا، حَدَّثَهُ أَنَّ عَاصِمَ بْنَ عُمَرَ بْنِ قَتَادَةَ حَدَّثَهُ، أَنَّهُ سَمِعَ عُبَيْدَ اللَّهِ الخَوْلاَنِيَّ، أَنَّهُ سَمِعَ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ، يَقُولُ عِنْدَ قَوْلِ النَّاسِ فِيهِ حِينَ بَنَى مَسْجِدَ الرَّسُولِ :ﷺ إِنَّكُمْ أَكْثَرْتُمْ، وَإِنِّي سَمِعْتُ النَّبِيَّ ﷺ يَقُولُ: مَنْ بَنَى مَسْجِدًا - قَالَ بُكَيْرٌ: حَسِبْتُ أَنَّهُ قَالَ: يَبْتَغِي بِهِ وَجْهَ اللَّهِ - بَنَى اللَّهُ لَهُ مِثْلَهُ فِي الجَنَّةِ.

451

66-nji bap

451

66-nji bap

Sufýan (ibn ‘Uýeýne) şeýle diýipdir. “Men bir gezek ‘Amr (ibn Dinara) şeýle diýdim: “Sen Jäbir ibn Abdullanyň (Allah olardan razy bolsun) “Bir gezek bir adam ýany bilen ok göterip, mesjidiň içinden geçip barýarka, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň oňa “Oklaryň ujuny eliň bilen tutup (geç)!” diýendigini eşitdiňmi” diýdim.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ بْنُ سَعِيدٍ، قَالَ: حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، قَالَ: قُلْتُ لِعَمْرٍو : أَسَمِعْتَ جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ يَقُولُ: مَرَّ رَجُلٌ فِي المَسْجِدِ وَمَعَهُ سِهَامٌ، فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ أَمْسِكْ بِنِصَالِهَا؟

452

67-nji bap

452

67-nji bap

Ebu Burdanyň kakasy (Ebu Musa Aş’arydan) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem şeýle diýipdir: “Mesjidlerimiziň ýa-da bazarlarymyzyň içinden oky bilen geçen adam, musulmanlardan birini ýaralamaz ýaly, okunyň ujundaky demrini eli bilen tutup geçsin”.

حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ إِسْمَاعِيلَ، قَالَ: حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَاحِدِ، قَالَ: حَدَّثَنَا أَبُو بُرْدَةَ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا بُرْدَةَ، عَنْ أَبِيهِ، عَنِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَ : مَنْ مَرَّ فِي شَيْءٍ مِنْ مَسَاجِدِنَا أَوْ أَسْوَاقِنَا بِنَبْلٍ، فَلْيَأْخُذْ عَلَى نِصَالِهَا، لاَ يَعْقِرْ بِكَفِّهِ مُسْلِمًا.

453

68-nji bap

453

68-nji bap

Az-Zuhri şeýle diýipdir: “(Bir gezek) Ebu Seleme ibn Abdurahman ibn ‘Auf maňa Hassan ibn Säbit El-Ensarynyň Ebu Hureýräni şaýat tutup, oňa şeýle diýendigini habar berdi: “Allahyň haky üçin senden soraýaryn, sen Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň “Eý Hassan! Allahyň Resulynyň adyndan (ol müşrüklere) jogap ber. Allahym! Ony Ruhul-Kudus bilen goldaw ber!” diýenini eşitmediňmi näme?” diýdi. Ebu Hureýre oňa “Hawa (eşitdim)” diýdi.

حَدَّثَنَا أَبُو اليَمَانِ الحَكَمُ بْنُ نَافِعٍ، قَالَ: أَخْبَرَنَا شُعَيْبٌ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، قَالَ: أَخْبَرَنِي أَبُو سَلَمَةَ بْنُ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ عَوْفٍ، أَنَّهُ سَمِعَ حَسَّانَ بْنَ ثَابِتٍ الأَنْصَارِيَّ، يَسْتَشْهِدُ أَبَا هُرَيْرَةَ: أَنْشُدُكَ اللَّهَ، هَلْ سَمِعْتَ النَّبِيَّ ﷺ يَقُولُ : يَا حَسَّانُ، أَجِبْ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ، اللَّهُمَّ أَيِّدْهُ بِرُوحِ القُدُسِ قَالَ أَبُو هُرَيْرَةَ: نَعَمْ.

Salgylanma:

• Ruhul-Kudus – Jebraýyl aleýhissalam.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!