1537

18-nji bap

1537

18-nji bap

Sa‘yd ibn Jubeýrden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Ibn Omar (Allah olardan razy bolsun, yhramly wagty saçlaryna) ýag çalardy. Men muny Ibrahym (En-Nahaga) gürrüň berenimde: “Sen Ibn Omaryň sözlerini näme etjek?” diýdi...”.

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ يُوسُفَ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، عَنْ مَنْصُورٍ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، قَالَ: كَانَ ابْنُ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، يَدَّهِنُ بِالزَّيْتِ، فَذَكَرْتُهُ لِإِبْرَاهِيمَ، قَالَ: مَا تَصْنَعُ بِقَوْلِهِ.

Salgylanma:

• Ibn Omaryň yhram baglan wagty hoşboý yslary çalmakdan gaça durandygyny Ibrahym En-Nehaga gürrüň beripdir. Ol hem: “Sen Ibn Omaryň sözlerini näme etjek?” diýipdir. Çünki, Aişa (Allah ondan razy bolsun): “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem yhramly wagty (saçynyň) açylan ýerine (çalnan) hoşboý ysynyň parlap durşy meniň häzirem göz öňümden gidenok” diýipdir, diýdi

1538

18-nji bap

1538

18-nji bap

Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň yhramly wagty (saçynyň) açylan ýerindäki (çalnan) hoşboý ysynyň parlap durşy, häzirem meniň göz öňümden gidenok”.

حَدَّثَنِي الأَسْوَدُ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، قَالَتْ: «كَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى وَبِيصِ الطِّيبِ فِي مَفَارِقِ رَسُولِ اللَّهِ ﷺ وَهُوَ مُحْرِمٌ«.

1539

18-nji bap

1539

18-nji bap

Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň aýaly Aişadan (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi weselleme yhrama girjek bolan wagty yhramy üçin hem-de yhramyny çykaran wagty, Käbäniň daşyndan towaf etmezden öň ýakymly yslardan çalardym”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ القَاسِمِ، عَنْ أَبِيهِ، عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا، زَوْجِ النَّبِيِّ ﷺ قَالَتْ: «كُنْتُ أُطَيِّبُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ لِإِحْرَامِهِ حِينَ يُحْرِمُ، وَلِحِلِّهِ قَبْلَ أَنْ يَطُوفَ بِالْبَيْتِ«.

1540

19-nji bap

1540

19-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Men Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň saçlaryny samg bilen bir ýere toplap telbiýe edenini eşidipdim”.

حَدَّثَنَا أَصْبَغُ، أَخْبَرَنَا ابْنُ وَهْبٍ، عَنْ يُونُسَ، عَنِ ابْنِ شِهَابٍ، عَنْ سَالِمٍ، عَنْ أَبِيهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ﷺ يُهِلُّ مُلَبِّدًا«

1541

20-nji bap

1541

20-nji bap

Ibn Omardan (Allah olardan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem mesjidiň ýanyndan başga ýerde telbiýe etmedi”. Ýagny, ol Zul-Huleýfedäki mesjidi göz öňüne tutup aýtdy.

حَدَّثَنَا عَلِيُّ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ، حَدَّثَنَا سُفْيَانُ، حَدَّثَنَا مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ، سَمِعْتُ سَالِمَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ، قَالَ: سَمِعْتُ ابْنَ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، ح وَحَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مَسْلَمَةَ، عَنْ مَالِكٍ، عَنْ مُوسَى بْنِ عُقْبَةَ، عَنْ سَالِمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، أَنَّهُ سَمِعَ أَبَاهُ، يَقُولُ: «مَا أَهَلَّ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ إِلَّا مِنْ عِنْدِ المَسْجِدِ» يَعْنِي مَسْجِدَ ذِي الحُلَيْفَةِ.

1542

21-nji bap

1542

21-nji bap

Abdulla ibn Omardan (Allah olardan razy bolsyn) rowaýat edilmegine görä, bir adam Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemden: “Ýa Resulallah! Yhrama giren adam näme eşik geýmeli?” diýip sorady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem: “Köýnek geýmez, selle geýmez, balaklary geýmez, burnus geýmez. Aýakgap tapmadyk adam, mesi geýsin, (ýöne onuň ýokarsyndan) topugynyň aşagyna çenli kessin. Şeýle hem sary agaç ýa-da zagfaran bilen boýalan eşikleri hem geýmez” diýip jogap berdi.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا مَالِكٌ، عَنْ نَافِعٍ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، أَنَّ رَجُلًا قَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، مَا يَلْبَسُ المُحْرِمُ مِنَ الثِّيَابِ؟ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ﷺ: «لاَ يَلْبَسُ القُمُصَ، وَلاَ العَمَائِمَ، وَلاَ السَّرَاوِيلاَتِ، وَلاَ البَرَانِسَ، وَلاَ الخِفَافَ إِلَّا أَحَدٌ لاَ يَجِدُ نَعْلَيْنِ، فَلْيَلْبَسْ خُفَّيْنِ، وَلْيَقْطَعْهُمَا أَسْفَلَ مِنَ الكَعْبَيْنِ، وَلاَ تَلْبَسُوا مِنَ الثِّيَابِ شَيْئًا مَسَّهُ الزَّعْفَرَانُ أَوْ وَرْسٌ«.

Salgylanma:

” •Burnus – kapşonkaly plaş. • Zagfaran – şafran”

1543, 1544

22-nji bap

1543, 1544

22-nji bap

Ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Usame (Allah ondan razy bolsun) Arafatdan Muzdelifä çenli Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň (düýesiniň) arkasyna münüp gelipdi. Soňra Muzdelifeden Mina çenli (Abbasyň ogly) Fadly mündürdi. Bularyň ikisi hem: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellemiň tä, “Jamratul-Akaba” baryp daş atýança, durman telbiýäni gaýtalap gelendigini” habar berdiler”.

حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنَا وَهْبُ بْنُ جَرِيرٍ، حَدَّثَنَا أَبِي، عَنْ يُونُسَ الأَيْلِيِّ، عَنِ الزُّهْرِيِّ، عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا: أَنَّ أُسَامَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ كَانَ رِدْفَ النَّبِيِّ ﷺ مِنْ عَرَفَةَ إِلَى المُزْدَلِفَةِ، ثُمَّ أَرْدَفَ الفَضْلَ مِنَ المزْدَلِفَةِ إِلَى مِنًى، قَالَ: فَكِلاَهُمَا قَالَ: «لَمْ يَزَلِ النَّبِيُّ ﷺ يُلَبِّي حَتَّى رَمَى جَمْرَةَ العَقَبَةِ«.

1545

23-nji bap

1545

23-nji bap

"Abdulla ibn Abbasdan (Allah olardan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem saçlaryny darap, ýag çalyp, izaryny we rydasyny geýip, sahabalary bilen bilelikde (haj etmek üçin) Medineden ýola düşdüler. Endamyňda reňkini we ysyny galdyrjak zagfaran bilen boýalan egin-eşikden başga hiç hili rydalary we izarlary geýmekligi gadagan etmedi. Ir bilen Zul-Huleýfede düýesine mündi, Baýda (diýilýän ýere) baryp ýetende, ol sahabalary bilen bilelikde yhrama girip, telbiýe edip başladylar hem-de gurbanlyk etjek malynyň boýnuna (ýüp) dakyp bellik etdi. Bularyň ählisi Zul-ka‘da aýynyň gutarmagyna bäş gün galanda bolup geçipdi. Zul-Hijje aýynyň dördünji güni Mekkä baryp ýetdi. (Ilki bilen) Käbäniň daşyndan towaf etdi, Safa-Merwe arasynda sa‘y etdi. Gurbanlyk mallaryna bellik edendigi üçin Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem yhramdan çykmady. Soňra ol Mekgäniň iň beýik ýeri bolan Hajun (dagynyň) golaýynda haj etmek üçin yhramly halynda galdy. Towaf edip gaýdandan soň, tä Arafatdan gaýdyp gelýänçä, gaýdyp Käbä golaýlaşmady. Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem sahabalaryna, Käbäniň daşyndan towaf edip, Safa-Merwe aralygynda bolsa sa‘y edenlerinden soňra, saçlaryndan aldyryp, yhramdan çykmaklaryny emr etdi. Bularyň hemmesi, öz ýany bilen bellik edip getiren gurbanlyk mallary bolmadyk adamlara degişlidi. Şeýle adam (yhramdan çykandan soň) ýanynda aýaly bar bolsa, aýaly oňa halal (ýagny, onuň bilen jynsy gatnaşyk etmek halal boldy). Şeýle hem hoşboý yslary çalynmak hem-de adaty geýimleri geýmeklige rugsat edildi”."

حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي بَكْرٍ المُقَدَّمِيُّ، حَدَّثَنَا فُضَيْلُ بْنُ سُلَيْمَانَ، قَالَ: حَدَّثَنِي مُوسَى بْنُ عُقْبَةَ، قَالَ: أَخْبَرَنِي كُرَيْبٌ، عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «انْطَلَقَ النَّبِيُّ ﷺ مِنَ المَدِينَةِ بَعْدَ مَا تَرَجَّلَ، وَادَّهَنَ وَلَبِسَ إِزَارَهُ وَرِدَاءَهُ هُوَ وَأَصْحَابُهُ، فَلَمْ يَنْهَ عَنْ شَيْءٍ مِنَ الأَرْدِيَةِ وَالأُزُرِ تُلْبَسُ إِلَّا المُزَعْفَرَةَ الَّتِي تَرْدَعُ عَلَى الجِلْدِ، فَأَصْبَحَ بِذِي الحُلَيْفَةِ رَكِبَ رَاحِلَتَهُ حَتَّى اسْتَوَى عَلَى البَيْدَاءِ، أَهَلَّ هُوَ وَأَصْحَابُهُ وَقَلَّدَ بَدَنَتَهُ، وَذَلِكَ لِخَمْسٍ بَقِينَ مِنْ ذِي القَعْدَةِ، فَقَدِمَ مَكَّةَ لِأَرْبَعِ لَيَالٍ خَلَوْنَ مِنْ ذِي الحَجَّةِ، فَطَافَ بِالْبَيْتِ، وَسَعَى بَيْنَ الصَّفَا وَالمَرْوَةِ، وَلَمْ يَحِلَّ مِنْ أَجْلِ بُدْنِهِ لِأَنَّهُ قَلَّدَهَا، ثُمَّ نَزَلَ بِأَعْلَى مَكَّةَ عِنْدَ الحَجُونِ وَهُوَ مُهِلٌّ بِالحَجِّ، وَلَمْ يَقْرَبِ الكَعْبَةَ بَعْدَ طَوَافِهِ بِهَا حَتَّى رَجَعَ مِنْ عَرَفَةَ، وَأَمَرَ أَصْحَابَهُ أَنْ يَطَّوَّفُوا بِالْبَيْتِ وَبَيْنَ الصَّفَا وَالمَرْوَةِ، ثُمَّ يُقَصِّرُوا مِنْ رُءُوسِهِمْ، ثُمَّ يَحِلُّوا وَذَلِكَ لِمَنْ لَمْ يَكُنْ مَعَهُ بَدَنَةٌ قَلَّدَهَا وَمَنْ كَانَتْ مَعَهُ امْرَأَتُهُ فَهِيَ لَهُ حَلاَلٌ وَالطِّيبُ وَالثِّيَابُ«.

Salgylanma:

” •Ýagny Zul-ka‘da aýynyň ýigrimi bäşine. •Ýagny ýedi sapar gidip geldi.”

1546

24-nji bap

1546

24-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, ol şeýle diýipdir: “Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Medinede (öýle namazyny) dört rekagat okady, Zul-Hüleýfede bolsa (ikindi namazyny) iki rekagat okady. Soňra ol gijesini Zul-Hüleýfede geçirdi. Ertesi irden düýesine münüp, düýesi aýaga galan badyna telbiýe etdi”.

حَدَّثَنِي عَبْدُ اللَّهِ بْنُ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنَا هِشَامُ بْنُ يُوسُفَ، أَخْبَرَنَا ابْنُ جُرَيْجٍ، حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ المُنْكَدِرِ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ: «صَلَّى النَّبِيُّ ﷺ بِالْمَدِينَةِ أَرْبَعًا، وَبِذِي الحُلَيْفَةِ رَكْعَتَيْنِ، ثُمَّ بَاتَ حَتَّى أَصْبَحَ بِذِي الحُلَيْفَةِ، فَلَمَّا رَكِبَ رَاحِلَتَهُ وَاسْتَوَتْ بِهِ أَهَلَّ«.

1547

24-nji bap

1547

24-nji bap

Enes ibn Mälikden (Allah ondan razy bolsun) rowaýat edilmegine görä, Pygamberimiz sallallahu aleýhi wesellem Medinede öýle namazyny dört rekagat okady, Zul-Hüleýfede bolsa ikindi namazyny iki rekagat okady. Soňra ol tä, daň atýança Zul-Hüleýfede galdy.

حَدَّثَنَا قُتَيْبَةُ، حَدَّثَنَا عَبْدُ الوَهَّابِ، حَدَّثَنَا أَيُّوبُ، عَنْ أَبِي قِلاَبَةَ، عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ: أَنَّ النَّبِيَّ ﷺ صَلَّى الظُّهْرَ بِالْمَدِينَةِ أَرْبَعًا، وَصَلَّى العَصْرَ بِذِي الحُلَيْفَةِ رَكْعَتَيْنِ - قَالَ: وَأَحْسِبُهُ - بَاتَ بِهَا حَتَّى أَصْبَحَ.

Sahyh al Buhary yslam dininiň iň ygtybarly hadys ýygyndysydyr. Takmynan 7,275 hadysy öz içine alýan bu eser, Pygamberimiziň sünnetine esaslanyp, musulmanlaryň gündelik durmuşynda ýol görkezijidir.

Möhüm Baglanyşyklar

Sahih al bukhari programmasy

Bir basyş bilen uygulamany göçür we ruhy syýahata başla!